کتاب «خرد خفته» پیوند فلسفه سیاسی به سیاست عملی است

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، کتاب «خِرَد خفته؛ فلسفه و حکمت سیاسی اسلامی و گذار به سیاست عملی» به قلم علی اکبر علیخانی، دانشیار دانشگاه تهران به همت انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد. برای آشنایی و معرفی هرچه بیشتر این کتاب با نگارنده این کتاب گفتگویی داشتیم که در ادامه از نظر می گذرد:

علی اکبر علیخانی درباره اصل موضوع این کتاب گفت: اصل موضوع کتاب «خِرَد خفته، فلسفه و حکمت سیاسی اسلامی و گذار به سیاست عملی» حکمت سیاسی اسلامی است و این کتاب برای اولین بار به طور تفصیلی در ایران به حکمت سیاسی پرداخته است و تاکنون هیچ منبعی یافت نمی شود که به طور منسجم به بحث حکمت سیاسی پرداخته باشد و تعاریف جدیدی را ارائه دهد.

استادیار دانشگاه تهران درباره نامگذاری این کتاب تاکید کرد: از آن جایی که اصل فلسفه و حکمت، خرد و عقلانیت است و اصل سیاست و حکومت نیز خرد و عقلانیت است، گاهی در جامعه امروز، اقداماتی را نظاره گر هستیم که جامعه را دچار بحران ها و مشکلات می کند و نشان‌دهنده این است که عقلانیت و خرد، فعال نیست و در عرصه عمل، خرد و خردمندی در پاره ای از موارد در حاشیه است و ما عملا  دچار گمشدگی ، و خفتگی خرد هستیم، بهمین دلیل نمی تواند وظایف و نقش‌های خود را به درستی ایفا کند.

وی در ادامه تبیین کرد: این کتاب شاید اولین کتابی باشد که در کشور بحث فلسفه سیاسی و حکمت سیاسی را به سیاست عملی پیوند داده و سعی کرده آنرا کاربردی و وارد عرصه سیاست عملی سازد تا در بهبود وضعیت امروز ما موثر باشد و سیاست عملی ما را ارتقا دهد.

علیخانی به فصل بندی این کتاب اشاره و بیان کرد: پس از مقدمه این کتاب، فصل اول به فلسفه سیاسی اسلامی می پردازد که هم چیستی فلسفه اسلامی، هم چگونگی و هم امکان آن را مطرح می کند زیرا برخی از متفکران معتقدند که فلسفه اسلامی نداریم و به تبع آن فلسفه سیاسی اسلامی هم نمی توانیم داشته باشیم.

وی تشریح کرد: در این کتاب مباحثی مطرح شده که در مورد امکان وجود فلسفه سیاسی اسلامی است و در ادامه این موضوع تبیین شده که اگر ما فلسفه سیاسی اسلامی داریم، ماهیت و کیفیت آن به چه شکل است و چه تلقی هایی از فلسفه سیاسی اسلامی وجود دارد و یا می تواند به لحاظ نظری وجود داشته باشد.

دانشیار دانشگاه تهران تبیین کرد: در آخر فصل اول، برای اولین بار در این کتاب تعاریف جدیدی از فلسفه سیاسی، سیاست فلسفی و فلسفه سیاست، و سپس ترکیب هر کدام از اینها با دو مفهوم اسلام و اسلامی ارائه شده است. بدین معنی که مثلا فلسفه سیاسی اسلام و فلسفه سیاسی اسلامی به چه معنی  است و برای اولین بار در اینجا بین این دومفهوم تفکیک قائل شده ام و نیز سیاست فلسفه اسلامی و اسلامی هرکدام چه معنایی را در بر دارد و همچنین سیاست فلسفه اسلامی و اسلامی هرکدام به چه معنایی است. در واقع برای هرکدام از این مفاهیم تعاریف جدیدی ارائه شده و در قسمت آخر این فصل آمده که به چه صورت فلسفه سیاسی اسلام و اسلامی می تواند در سیاست عملی تأثیر گذار باشد.

علیخانی افزود: فصل دوم کتاب خرد خفته، به حکمت سیاسی اختصاص دارد و حکمت سیاسی را از ایران باستان آغاز کرده بدین جهت که ریشه حکمت سیاسی در ایران باستان بوده است و بعد از آن مفهوم حکمت مورد تبیین قرار گرفته که یک مفهوم قرآنی است و از بطن اسلام بیرون آمده و در ادامه به توضیح این مفهوم در قرآن، حدیث و تفاسیر دیگر پرداخته شده است و در پایان فصل دوم برای تعاریف جدیدی از حکمت سیاسی، حکمت سیاسی اسلامی و سیاست حکمی ارائه داده است و تبیین شده که به چه شکل می توان حکمت را وارد سیاست عملی کرد.

وی اشاره کرد: فصل سوم به جغرافیای فکری معرفتی بحث فلسفه و حکمت سیاسی در کل مطالعات سیاسی اسلامی پرداخته است، بدین معنی که مطالعات سیاسی اسلامی حیطه گسترده ای را در بر می گیرد مثل فقه سیاسی، کلام سیاسی، اندیشه سیاسی و ایدئولوژی سیاسی، و در ادامه به این موضوع پرداخته است که فلسفه و حکمت سیاسی اسلامی، تفاوتش  با هریک از آنها در چیست و اینها اگر قرار است مجموعا در جغرافیای فکری و معرفتی قرار گیرند؛ تعریف، وظیفه و مخاطب هریک به چه صورت است؟

در اینجا نیز برای اندیشه سیاسی اسلام و اندیشه سیاسی اسلامی، فلسفه سیاسی اسلام و فلسفه سیاسی اسلامی تفکیک قائل شده ایم و در قالب یک جدول این مفاهیم را مقایسه کردیم. در همین فصل، فرق حکمت و فلسفه و تفاوت‌های آنها باهم روشن شده و به تفاوت حمکت و فلسفه سیاسی اسلامی با فلسفه سیاسی غرب نیز پرداخته شده است.

«جغرافیای فکری معرفتی مطالعات سیاسی اسلام، صفحه ۲۴۳ کتاب خرد خفته»

علیخانی یادآور شد: در فصل چهارم که در نوع خود بخش مهمی از کتاب قلمداد می شود، طرحی با عنوان «گذار از فلسفه و حکمت سیاسی به  سیاست عملی» مطرح شده است و سعی می کند نشان دهد به چه طریق می توان از فلسفه و حکمت سیاسی اسلامی و مباحث نظری در جهت بهبود وضعیت سیاسی امروز بهره برد و الگویی برای حل مباحث امروز ارائه شده  که برآمده از فلسفه و حکمت سیاسی و برمبنای اصول و حکمت سیاسی است ولی معطوف به حل مسئله های امروز ماست. از آنجا که پیش‌بینی شده ممکن است این طرح به بن‌بست منتهی شود؛ در ادامه برای رفع آن بن‌بست نظریه ای نیز پیشنهاد شده است که «نظریه تلاقی» نام دارد تا بر اساس آن، گروه های مختلف و احزاب مختلف سیاسی و حاکمان و کارگزاران بتوانند در جهت حل مشکلات و بهبود وضعیت و ارتقا جامعه به توافق برسند و اقدام کنند.

 کتاب «خرد خفته، فلسفه و حکمت سیاسی اسلامی و گذار به سیاست عملی» در حدود ۳۷۰ صفحه و به قیمت ۱۷هزار تومان روانه بازار فروش شده است.

انتهای پیام/