نسبت مستقیم اقتدار و استقلال سیاسی با شکوفایی تمدن اسلامی

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از وسائل، اردشیر اسدبیگی، استادیار و مدیر گروه  تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد مشهد در پیش نشست همایش بین المللی بازخوانی تمدن اسلامی و جهان شهر معنوی با عنوان «تأثیر آموزه های اسلامی بر رشد و گسترش تمدن اسلامی» در دانشگاه رضوی گفت: آزادی به طور عام و عدالت از مهمترین شاخصه های تمدن و فرهنگ هستند.

وی با بیان اینکه دین اسلام بر این عوامل نظارت داشته است و قرآن و پیامبر(ص) برنامه هایش در راستای تحقق این امور بوده است، افزود: از دیگر شاخصه های ویژه جامعه تمدنی ،دانش، علم و سواد است و در عین حال در برخی جوامع پیشرفت صورت گرفته است اما به لحاظ اخلاقی رشدی نداشته اند.

جامعه ای که فقیر باشد دارای تمدن نیست

این استاد دانشگاه ادامه داد: بهداشت و عدم فقر از دیگر نشانه های جامعه متمدن است و جامعه ای که فقیر باشد دارای تمدن نیست و از طرفی کسی که گرسنه است دیگر به فکر هنر و فلسفه نیست و همه تلاشش این است که بتواند امرار معاش کند.

وی با بیان اینکه کسی که معاش ندارد سیر و سلوک او هم به خطر می افتد، تصریح کرد: اگر توکل نباشد، تحول هم اتفاق نمی افتد چرا که سیر و سلوک کار بسیار سختی است.

اقتدار و استقلال سیاسی نسبت مستقیم با شکوفایی تمدن دارند

مدیر گروه  تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد مشهد با بیان اینکه اقتصاد درست و فقر اقتصادی با هم تفاوت دارند، اظهارکرد: اقتدار و استقلال سیاسی نسبت مستقیم با شکوفایی تمدن دارند و جامعه ای که از این دو برخوردار نباشد نمی تواند متمدن باشد.

وی با بیان اینکه بدون اقتدار و استقلال سیاسی ممکن است هر لحظه به آن از جانب دیگر کشورها تجاوز صورت بگیرد، تصریح کرد: در همان هشت سال جنگ ضررهایی به ما وارد شد و به همین دلیل در باب تمدن و زیر ساخت ها کشور ما عقب افتاد اگر چه دستاوردهایی هم برای ما داشت.

این استاد دانشگاه  با بیان اینکه در همان سالها اگر می دیدند که کشور مقتدر است، معترض نمی شدند، اظهار کرد: در همین هشت سال جنگ بسیاری از سرمایه های کشور از بین رفت در حالیکه آن سرمایه ها می توانستند در باب تمدن سازی کار ساز باشند.

 هنرهای سنتی تبلور تمدن یک جامعه و ملت آن است

وی با بیان اینکه هنرهای سنتی تبلور تمدن یک جامعه و ملت آن است، تصریح کرد:  در حال حاضر باید رصد کرد که چه تعداد از شهرهای ما به شاخصه های اسلامی نزدیک هستند و دین اسلام به چه میزان به این مقوله توجه داشته است.

اسدبیگی ادامه داد: ادبیات و شعر هم که مربوط به فرهنگ و تمدن است اگر ضعیف باشند  تمدن آن جامعه نمره منفی خواهد گرفت و از طرفی جامعه ای که از دانشمندان خالی است متمدن نیست که دلیل آن نبود دانشمندان متبحر در رشته های مختلف علمی است.

 وی درادامه بیان شاخصه های جامعه متمدن در اسلام گفت: در این جامعه حقوق همه حتی حیوانات هم رعایت می شود و هیچکش حق ندارد تنبیه را به صورت افراد انجام دهد و در اینجا وقتی به دین اسلام نگاه می شود با این قوانین حقوقی متحیر می شوید و اینها حکایت از این دارد که شارع مقدس به قله دور نگاه می کند.

اسدبیگی افزود: شارع مقدس می خواهد به کمال مطلوب برسد و به فکر قله تمدنی و آرمان شهر است و از طرفی پالایش انسانی در زمینه اخلاقیات در این نگرش فقط با مادیات صورت نمی گیرد.

وی با بیان اینکه در جامعه اسلامی که ما می گوییم در آن افراد از لحاظ روحی، پرورش معیارهای فضیلت اخلاقی و بعد معنوی با این ملاک ها منجر به تشکیل یک جامعه سالم می شود، تصریح کرد: در عین حال برخی افراد هستند که به لحاظ مادی پیشرفت کرده اند اما از لحاظ معنوی رشدی نداشته اند و در این موارد اسلام اسباب مادی را محکوم کرده است.

علم و ثروت به تنهایی برای متمدن شدن کافی نیست

این استاد دانشگاه با بیان اینکه علم و ثروت به تنهایی برای متمدن شدن کافی نیست، تصریح کرد: در واقع ما به دنبال آرمان شهری هستیم که مباحث مادی و معنوی ما را تضمین کند.

اسد بیگی با بیان اینکه تعریف های ما از مادیات و زهد با آن چیزی که اهل بیت(ع) می گویند، تناقض دارد، تصریح کرد: سیره معصومین و قرآن کریم سفارش به فقر ندارد و زهدی ستایش شده است که فرد در عین دارایی مملوک نباشد ودر عین حال به امور مادی تعلق نداشته باشد.

وی با بیان اینکه در برخی موارد نداری و فقر به دلیل تنبلی است، تصریح کرد: خدواند انسان آزاد را دوست ندارد نه اینکه انسان ندار و فقیر را دوست داشته باشد و از طرفی شارع فقط اسراف را نهی می کند و در حد مشروع و آن چیزی که عقل می پذیرد منعی ندارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما در برخی موارد در مادیات و معنویات افراط و تفریط داریم، تصریح کرد: و این درحالی است که هر دوی این امور باید متعادل باشند.

وی درادامه بیان شاخص های جامعه تمدنی گفت: روابط اجتماعی درست از دیگر شاخصه ها است و به هر میزان که این روابط ناسالم باشند در واقع از تمدن دور شده اند.

 این استادیار دانشگاه با بیان اینکه زیرساخت های هر جامعه باید متناسب با زمان باشد، اظهارکرد: ما امروز نمی توانیم بگوییم که صنعت هوایی و اینترنت نمی خواهیم چرا که اگر اینترنت پر سرعت نباشد نمی توان با جهان تعامل برقرار کرد.

وی با بیان اینکه جمعیت، تحصیل رایگان، کتابخانه ها، مراکز آموزشی و دانشگاهها، مساجد و کانون های فرهنگی هنری و مراکز تفریحی سالم جزو شاخصه های تمدن است، تصریح کرد: در واقع تیموریها و مغول ها در بستر نبود نیروهای نظامی و به خاطر ضعفی که در حکومت بود و اقتدار نداشتند بسیاری از کتابخانه ها ومراکز علمی را از بین بردند و سبب عقب ماندگی تمدن شدند.

اسد بیگی با بیان اینکه در یک جامعه متمدن و آرمانی رسانه ها باید آزاد و شفاف باشند، اظهارکرد: هر قدر که به سمت این رسانه ها با این مدل پیش برویم جامعه به سمت کمال و تمدن می رود.

وی با بیان اینکه همبستگی و اتحاد که ابن خلدون تحت عنوان عصبیت عنوان می کند از دیگر شاخصه های جوامع متمدن است، تصریح کرد: در واقع آنهایی که به جامعه خودشان عصبیت ندارند، بارهای مسموم جوامع دیگر آنها را نابود می سازد و به همین دلیل امام (ره) و رهبری به صورت مداوم بر وحدت تأکید دارند چرا که افترا و انشقاق باعث شکست و از بین رفتن می شود.

مدیر گروه  تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد مشهد با بیان اینکه ما باید چیزهایی را در تمدن ایجاد کنیم و برخی دیگر امور سلبی است که باید یاد بگیریم، تصریح کرد:  باید در این جوامع دزدی، فحشاء و مسایل منفی نباشد و به همین دلیل باید موضوعات ایجابی و سلبی را دسته بندی کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این موضوع که بین فرهنگ و تمدن اختلاف در معنا وجود دارد، تصریح کرد: در عین حال برخی تفاوت هایی را قایلند.

اسدبیگی با بیان اینکه فرهنگ به مثابه یک شیء و شخص که یک سایه ای در مقابل نور دارد و تمدن در این سایه و نمود آن فرهنگ است و آنچه که واقعیت هم دارد همان فرهنگ است، تصریح کرد: در این قسمت آنچه که متبلور می شود تمدن است.

 تمدن محصول به فعلیت درآمدن اندیشه و فرهنگ است

وی افزود: تمدن محصول به فعلیت درآمدن اندیشه و فرهنگ است و فرهنگ حائز اهمیت است و در عین حال تمدن عکس و صورت فرهنگ است و فرهنگ سه پایه اصلی دارد که شامل شناخت، باورها و اعتقادت و بخش دیگر گرایش ها و ارزشها و بخش سوم رفتار و کردار است.

این استادیار دانشگاه با بیان اینکه بعد از رنسانس و ورود اسلام به شبه جزیره عربستان  سه رکن و پایه اصلی فرهنگ تغییر می کند، گفت: در حوزه اعتقادات و شناخت، گرایش ها و رفتار تغییرات بسیاری صورت می گیرد و از طرفی آموزه های دین اسلام در این سه حوزه وارد می شوند و آنها را خیزش می دهند.

وی ادامه داد: انسانی که خدای او بت است و در عین حال آنها را همه کاره می داند و میل و گرایش و رفتارش هم به سمت همین بت است با ورود دین اسلام یک خدای آنچنانی را برای فرهنگ بشر ترسیم می کند  که توحید از جمله اندیشه های بشری است که سبب فتح قلوب می شود.

آن چیزی که تمدن انسان را تغییر می دهد فکر آنها است

اسدبیگی ادامه داد: دین اسلام مسئله توحید را زیر و رو کرد و اندیشه آنها را عوض کرد چرا که آن چیزی که تمدن انسان را تغییر می دهد فکر آنها است و این در حالی است که برخی می گویند قوم و نژاد تمدن ساز است.

قوم و نژاد و نخبه ها تمدن ساز نیستند

وی با بیان اینکه شهید مطهری با این نظریه که قوم و نژاد تمدن ساز است، مخالفت کرد، گفت: حتی برخی می خواهند نخبه ها را تمدن ساز معرفی کنند که این نادرست است  اگرچه تأثیر دارند اما به تنهایی تمدن ساز نیستند و آنچه که بیشتر از همه در تحول تأثیر دارد اندیشه و فکر است.

مدیر گروه  تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد مشهد تصریح کرد: تحول در فکر و اندیشه، انسان را زیر و رو می کند و باب جدیدی از معرفت و اصلاح در مقابل انسان می گشاید و دین اسلام اندیشه های افراد را تغییر داد.

وی با بیان اینکه هزار آیه در قرآن کریم  درباره علم و مشتقات آن است، اظهارکرد: و این درحالی است که آیات مربوط به احکام به ۵۰۰ آیه هم نمی رسد و این نشانه ای از اهمیت  دادن قرآن کریم به علم و دانش است.

بهره وری از آیات علمی قرآن برای جذب انسان ها

این استادیار دانشگاه درادامه با اشاره به برخی آیات علمی قرآن گفت: یکی از مهمترین دلایلی که در قرآن به عنکبوت مونث اشاره شده است این است که براساس اثبات دانش علمی فقط عنکبوت مونث می تواند ترشح برای خانه سازی داشته باشد و اینها ناظر به علم است.

وی درادامه باتأکید بر بهره وری از آیات علمی قرآن برای جذب انسان ها به دین اظهار کرد: اولین آیاتی که بر پیامبر(ص) بعد از خلقت انسان نازل شده است همین نعمت علم است که بر تعقل و اندیشه، دین اسلام تأکید دارد و یکی از اموری که خداوند بین انسانها تفاوت گذاشته است در علم آنهاست.

اسد بیگی درادامه با بیان اینکه اگر بخواهیم بگوییم تمدن اسلامی که ما به دنبالش هستیم ببنیم که در چه دورانی از عصر پیامبر(ص) نمود داشته است می توان به ده سال حضور پیامبر (ص) در مدینه اشاره کرد که در آن زمان تمدن به فعلیت درآمد و آرمان شهر و مدینه فاضله در آنجا می توان پیدا کرد.

بین فرهنگ و تمدن ارتباط مستقیم وجود دارد

وی با بیان اینکه بین فرهنگ و تمدن ارتباط مستقیم وجود دارد و فرهنگ باعث شکل گیری تمدن می شود، تصریح کرد: در باب آرمان شهر باید زیربناهای فکری آن شکل بگیرد و براساس آن تمدن اسلامی ساخته شود چرا که زیر بنای فرهنگی، همان تمدن اسلامی است.

این استادیار دانشگاه افزود:  در واقع آموزه های اسلامی باعث شد که تمدن اسلامی اینگونه رشد کند و هر کس در حد توان و ظرفیت خودش باید این آمیزه ها را در محیط پیرامونی پیاده کند تا در جامعه تسریع شود.

انتهای پیام/