شتر گاو پلنگ تعبیر مناسبی که می توان بر علم اقتصاد امروز گذاشت

به گزارش طلوع نیوز؛ ایرج توتونچیان در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: آنچه در خصوص علم اقتصاد از پیش از انقلاب به جامعه علمی کشور به ارث رسیده است، علمی بر پایه نظام سرمایه داری و کمونیستی است که پس از انقلاب تا حد ضعیفی صبغه اسلامی به آن افزوده شد. بنابراین علم اقتصاد امروز معجون و مخلوطی از نظام سرمایه داری (که پایه اصلی سیستم اقتصادی ما را تشکیل می دهد)، تفکرات افرادی که سنگ اقتصاد کمونیستی را به سینه می زنند و تا حدودی علم اقتصاد اسلامی است که بهترین تعبیر در این خصوص را می توان تشبیه به آن مَثَلی کرد که وقتی به فردی زرافه را نشان می دهند می گویند این چیست، می گوید شتر گاو پلنگ و در واقع هر صفت ظاهری از این حیوان را به حیوانی دیگر نسبت و تطبیق می دهد!

هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) ادامه داد: بنابراین ما خط مشی و جهت خاصی را به خصوص در چند سال اخیر در پیش نگرفته ایم و متأسفانه پایه های اقتصادی خود را بر اساس همان نظام سرمایه داری مستحکم تر کرده ایم که یکی از این پایه ها ربا یا بهره در سیستم بانکی و معاملات است که به صورت روزمره وارد زندگی افراد شده و دست کمی از کشورهای دارای نظام سرمایه دار ندارد که معاملات خود را بر اساس ربا انجام می دهند؛ از سوی دیگر شیوع سفته بازی به این معنا که در بورس اوراق بهادار به چشم می خورد، پایه دیگر اقتصاد ما را شکل می دهد و در کشور ما که مردم احساس معنوی و دینی قوی دارند و می توانند به خوبی تشخیص دهند، با دست کاری الفاظ و تغییر نام قصد دارند این معاملات را حلال جلوه دهند.

وی با تأکید بر اینکه آنچه امروز در عمق کتاب های درسی اقتصادی ما با ظاهر اسلامی به چشم می خورد، همان نظام سرمایه داری است که تدریس و ترجمه می شود، گفت: متأسفانه برخی اساتید دانشگاه ها لزومی برای جایگزینی علم اقتصاد اسلامی به جای علم اقتصاد غربی نمی بینند این در صورتی است که بسیاری از جوانان دانشجوی کشور دغدغه اسلامی شدن علم اقتصاد را دارند؛ ما در این سی و پنج سال که از انقلاب می گذرد، فرصت طلایی را از دست دادیم چرا که در اوایل انقلاب زمینه برای پذیرش علم اقتصاد اسلامی به خوبی فراهم شده بود اما این اتفاق بنا به دلایل سیاسی یا جامعه شناسی که قصد ورود به آنها را ندارم، عملی نشد.

توتونچیان با بیان اینکه یک فرد دانشگاهی محیط سالم و اسلامی می طلبد که با قرار گرفتن در آن بداند و تصور کند اسلام در حوزه علم اقتصاد چطور عمل می کند و چه دستوری دارد، عنوان کرد: امروز زمانه فوق العاده سختی شده و شرایط برای باور این علم و ایجاد انگیزه بسیار ضعیف است؛ اگر فردی بخواهد فضای سالمی را برای خود ببیند باید به گوشه ای نشسته و خود را در دام سیستم اقتصاد ربوی غربی امروز نیندازد. به نظر می رسد سخت ترین کار دنیا، فکر کردن آن هم تفکر خلاق مدارانه است بنابراین اگر بخواهیم علم اقتصاد رایج را اسلامی کنیم نخست باید بدانیم، امروز بسیار دیر است اما برای شروع سی سال نیاز داریم تا افراد به تدریج برای پذیرش این تفکر و حاکم شدنش آماده شوند، پس از آن باید با اراده و عزمی ملی (نه به صورت فردی) و حمایت دولت در فضایی اسلامی همراه با شاخصه ها و معیارهای اقتصاد دینی به این مقوله پرداخت.

عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به اینکه هنوز شرایط محیطی جهت پذیرش برای تحول در علم اقتصاد فراهم نیست، تأکید کرد: ما در قرآن آیاتی در خصوص اقتصاد داریم که متأسفانه به دلیل جهل از آنها غافل مانده ایم؛ به طور مثال در آیات قرآن افرادی که معاملات روبی می کنند با خدا و رسولش دشمن هستند! بنابراین ما منبع داریم اما با هجوم فرهنگ غربی باید گفت در این زمینه اقدامی انجام نداده ایم و گمان نمی کنم در فرصت کوتاهی بتوان علم اقتصاد را اسلامی کرد و شاید برای تحقق این هدف باید ۴۰ تن از اندیشمندان را روانه جزیره ای دور افتاده کرد و کاغذ و قلم و رایانه در اختیار آنها قرار داد تا خارج از محیط ناسالم ربوی بنشینند و تفکر کنند و با تألیف چندین کتاب اقتصادی بتوانند با گذشت ۱۵ سال، علم اقتصادی تدوین کرده و به جامعه ارائه دهند!

توتونچیان در پایان یاد آور شد: متأسفانه کتاب ها و منابع درسی موجود بر اساس نظام سرمایه داری غرب تدوین، و در دانشگاه های ما تدریس می شود و ما هیچ اقدامی در این خصوص انجام نداده ایم و حتی کتاب هایی که از سوی مسلمانان خارجی تدوین شده است، اغلب از سطح علمی نازلی برخوردار هستند.