سهروردی مسائل را با روش عقلی و نقلی تبیین می‌کرد

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از فارس، آیین بزرگداشت شیخ اشراق، عصر روز گذشته (دوشنبه ۹ مردادماه) در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

حجت‌الاسلام خسروپناه در بخشی از این مراسم به بیان کاربست روش‌شناسی حکمت اشراق برای جلوگیری از انحطاط اجتماعی، پرداخت و گفت: مقدمه نخست بنده تبیینی از انحطاط است؛ انحطاط یک جامعه یعنی پستی و تنزل یک جامعه است که به چند صورت ظاهر می‌شود. 

وی گفت: گاهی انحطاط در یک جامعه انحطاط اخلاقی است وقتی رذایل اخلاقی در انسان پدید آید و رفتارهای ذلیلانه از او سر بزند مانند اوج، تکبر، سوءظن و … منجر به انحطاط اجتماعی می‌شود و از مهمترین انحطاط اجتماعی، انحطاط اخلاقی است مانند رشوه‌خواری، حق‌گریزی و … اگر جامعه‌ای کشتاری باشد رذیلت اجتماعی است یعنی رذایل، کشتار نیست بلکه ضایع کردن حقوق دیگران است. 

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران عنوان کرد: گاهی انحطاط در یک جامعه، فلسفه است؛ وقتی که عقلانیت از جامعه رخت بربندد و تعصب کورکورانه جایگزین عقلانیت شود. اگر مردم اندیشه‌هایشان زایده دلایل باشد این جامعه عقلانی است اما اگر به جای دلایل گرفتار علت‌ها شوند می‌گویند این جامعه انحطاط فلسفی پیدا کرده است. 

وی تصریح کرد: گاهی در جامعه گرفتار انحطاط عرفانی هستیم؛ حقیقت عرفان از نظر بنده سلوک از کثرت به وحدت است یعنی هر چه به لحاظ نگرش، انسان کثرتش به وحدت تبدیل شود این عرفان نظری است و هر چه انسان به لحاظ قلبی و سلوکی و عملی، کثرتش به وحدت تبدیل می‌شود عرفان عملی. 

خسروپناه ادامه داد: کسی که بتواند دلش را در این عالم پر از کثرت، به وحدت تبدیل کند با اینکه سرش شلوغ است ولی دلش شلوغ نیست و این عرفان عملی است. یک وقت در جامعه برعکس است و ما خیلی گرفتار کثرت هستیم و آن وحدت را به لحاظ اندیشه‌ای و قلبی درک نمی‌کنیم که به نظر بنده این جامعه گرفتار انحطاط عرفانی است و هر چه این جامعه بتواند این کثرت را به لحاظ نظر و عمل به وحدت تبدیل کند از یک تکامل عرفانی برخوردار خواهد بود.

وی اظهار داشت: البته انحطاط دیگری نیز وجود دارد که آن انحطاط علمی یا انحطاط طبیعت‌شناختی است و آن رمانی است که به علوم پزشکی و علوم پایه بی‌مهری شود و چنین برداشت شود که اصلاً این علوم، علم بنای آخور است پس ارزشی ندارد و باید آن را دور ریخت یعنی نگاه این باشد که هر چه طبیعت‌شناسی کردیم نمی‌توان در کنار آن سلوک هم داشته باشیم که این نگاه در بعضی از مقاطع تاریخی پیدا شده است. در حالی که اگر به همین علوم رویکرد وحدت داشته باشیم عین خداشناسی است. 

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به مقدمه دوم سخنش، گفت: حکمت سهروردی نشان می‌دهد شیخ اشراق از روش‌های مختلف عقلی، شهودی، فقهی، تجربی و طبیعی استفاده کرده است در حالی که ما خیال می‌کنیم که این مرد تنها یک فیلسوف بود اما او فردی عالم، اصولی و فقهی است. سهروردی طبیعیات دارد و با طبیعیان و مشائیان درگیر شده است.

وی اظهار داشت: شیخ اشراق مرد جوان ۳۸ ساله در این سن این همه آثار جز از نبوغ و عنایت الهی امکان پذیر نیست. ایشان یک پروسه دارد و مسائل را با روش عقلی و نقلی تبیین می‌کند و کاملاً عاقلانه پیش می‌رود. 

خسروپناه، عنوان کرد: اصولاً انحطاط فلسفی وقتی است که عقلانیت تعطیل شود، جناب سهروردی کار مهمی که انجام داد این بود که اصول فقهی مبتنی بر حکمت نوشته است و این روش‌های متنوع می‌تواند سیر تمدنی ما را تغییر دهد و اگر ما بخواهیم فقط به یک روش از روش‌ها اکتفا کنیم هر یک به تنهایی هر کدام انحطاط آورده و آسیبی را به دنبال دارد.

انتهای پیام/