دکتر سعید زیباکلام؛ استاد فلسفه

به گزارش طلیعه؛دکتر سعید زیبا کلام در سال ۱۳۳۲ در تهران متولد شد. مهندسی برق و الکترونیک را در سال ۱۳۵۶ در انگلستان به پایان رساند و در همان سال دوره کارشناسی ارشد صلح شناسی (گرایش جامعه شناسی انقلاب) را در دانشگاه برادفورد انگلستان آغاز کرد و در سال ۱۳۵۷ به ایران بازگشت. دوره دکتری را در رشته فلسفه در سال ۱۳۶۵ آغاز کرد و در سال ۱۳۶۹ از دانشگاه لیدز انگلستان فارغ التحصیل شد. وی هم اکنون استاد فلسفه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران است و در سه حوزه فلسفه و روش شناسی علوم (طبیعی و اجتماعی)، فلسفه سیاست و فلسفه های پست مدرن مشغول به آموزش یا پژوهش است. وی همچنین عضو سابق هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، عضو سایق هیئت علمی انجمن حکمت و فلسفه و مدرس سایق فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف و مدرس فلسفه علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر است.

زندگی‌نامه‌ی علمی:

۱- مقالات در نشریات بین‌المللی:
۱) The Emergence of a Radical Sociology of Scientific Knowledge, DIALECTICA (1993), vol.47.
دیالکتیکا مجله بین‌المللی سه زبانه‌ای است که در سوئیس منتشر می‌شود.
۲) Relativism Due to Underdetermination of Theory by Data, International Studies in Philosophy of Science (1994), vol. 8.
این مجله بین‌المللی در بریتانیا منتشر می‌شود.
۳) Ideology and Rationality in Canguilhem’s Epistemology, PHYSIS (1996), vol.xxxiii
فیزیس مجله‌ای بین‌المللی است که در ایتالیا و به سه زبان انگلیسی، ایتالیایی، و فرانسوی منتشر می‌شود.
۴) Relativism Due to a Theory of Natural Rationality, Journal for General Philosophy of Science (1997), vol.28.
این مجله بین‌المللی به زبان انگلیسی و آلمانی در آلمان منتشر می‌شود.

۲- مقالات در نشریات علمی-تخصصی داخلی:
• تلقی نوین از علم، دانشگاه انقلاب (۱۳۷۳)، شماره ۱۰۴.
• چه باید کرد، علم پرستی یا علم شناسی؟،‌کلمه دانشجو،‌۱۳۷۴، شماره های ۱۲و۱۴.
• تولد و پیدایش معرفت شناسی اجتماعی مکتب ادینبورا، دانشگاه انقلاب، ۱۳۷۶، شماره ۱۱۰.
• تحول و تکون جامعه شناسی معرفت، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۷۶، شماره ۱۲- ۱۱٫
• آیا اعتبار حقیقت همان اعتبار جامعه است؟، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۷۶، شماره ۱۲-۱۱٫
• لیبرالیسم و امپریالیسم (ترجمه)، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، ۱۳۷۷.
• فلسفه، جامعه شناسی، و تاریخ علم، نقد و نظر، ۱۳۷۷، شماره ۴-۳٫
• آیا علوم اجتماعی باید از روش‌های علوم طبیعی تبعیت کند؟، نقد و نظر، ۷۸-۱۳۷۷، شماره ۲-۱٫
• معقولیت و شواهد تجربی، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۷۹، شماره ۲۲.
• معقولیت و نسبی‌گرایی، نقد و نظر،۱۳۷۹، شماره ۲۲-۲۱٫
• تمهیدی بر جنبش اعتقادی‌ـ‌فرهنگی ایران معاصر، نقد و نظر، ۱۳۷۹، شماره ۴-۲۳٫
• معقولیت و نسبی‌گرایی مبتنی بر نظریه معقولیت طبیعی، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۰، شماره ۲۵ـ۲۴٫
• پیوند نامبارک پوزیتیویسم با اندیشه سیاسی، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۱، شماره ۳۰.
• از چیستی علم به سوی چگونگی علم، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۲، شماره ۳۴.
• فلسفه علم کوهن و نگرش گشتالتی، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۲، شماره ۳۴( با همکاری دکتر غلامحسین مقدم حیدری).
• مکتب ادینبورا و جامعه شناختی‌کردن تمام عیار معرفت، معرفت و جامعه ( کتاب)، موسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه، قم، ۱۳۸۴.
• تعلقات و تقویم دینی علوم، در علم دینی، دیدگاهها و ملاحظات (کتاب)، موسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه، قم، ۱۳۸۶.
• روش علمی نیوتن در کتاب اصول، فلسفه، در سال ۳۵، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۶.
• روش علمی نیوتن در علم الابصار، فصلنامۀ پژوهش‌های فلسفی‌ـ‌کلامی، سال نهم، شماره ۲، ۱۳۸۶(ص.۳).
• رابطه علم و فناوری، فصلنامه سیاست علم و فناوری، ۴، ۱۳۹۰( با همکاری مهدی احمدی).
• عقلانیت در فلسفۀ علم پاپر، فلسفۀ علم، ۲، ۱۳۹۰(با همکاری جواد اکبری).

۳ـ مقالات منتشره در مجلات علمی‌ـ‌فرهنگی:
• سکولاریسم یعنی همین، ماهنامه فرهنگی‌ـ‌تحلیلی سوره اندیشه، شماره ۲۸(دورۀ جدید)، ۱۳۸۵(ص. ۳۶).
• چرا انقلابی فرهنگی و جنبشی نرم‌افزاری؟، برداشت اول، مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، شماره ۶ و ۷، ۱۳۸۷(ص.۵۶).
• نظریه‌پردازی یعنی این، نشریه فرهنگی راه، شماره ۳۲، ۱۳۸۷(ص.۹۲).
• حلقۀ نخبگان مدیریتی یا شبکۀ مفسد قدرت-ثروت، نشریه فرهنگی راه، شماره ۳۴، ۱۳۸۷(ص.۶۷).
• قلب فیلسوف، گلستان قرآن، شماره ۲۳ و ۲۴، ۱۳۸۸(ص. ۴۱).
• تأملات زودهنگام، نشریه فرهنگی راه،شماره ۴۸ و ۴۹، ۱۳۸۹(ص۱۰۰).
• دو گزینه بنیانی پیش‌روی اصلاح‌طلبان ابطال‌خواه، انعکاس، ۱۳۸۹٫
• عقل و عقلانیت و آزادفکری، انعکاس، ۱۳۸۹٫
• و اما عقل، ماهنامه فرهنگی‌ـ‌تحلیلی سوره اندیشه، شماره ۴۹، ۱۳۸۹(ص.۱۵۵).
• ما عوامان و مخلوقات حقایق‌یاب ما، ماهنامه فرهنگی‌ـ‌تحلیلی سوره اندیشه، ۵۱، ۱۳۸۹٫
• روش‌شناسی کارآمد و نظریه‌پردازی در علوم انسانی‌ـ‌اجتماعی گلستان قرآن، شماره ۳۰، ۱۳۸۹٫
• دربارۀ آفاقیت، ماهنامه فرهنگی‌ـ‌تحلیلی سوره اندیشه، ۶۱، ۱۳۹۱(ص.۱۲۵).

۴ـ اجرای کارگاه‌های آموزشی اساتید:
• دانشگاه اصفهان، گروه علوم قرآن و حدیث، نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی
• دانشگاه امام صادق(ع)، واحد خواهران، گروه فلسفه و کلام اسلامی، زمستان ۱۳۹۰یا ۱۳۹۱٫
• دانشگاه علامه طباطبایی، کارگاه دانش‌افزایی روش‌شناسی، ۲۵و ۲۶ دی ۱۳۹۲٫
• دانشگاه گیلان، بسیج اساتید، کارگاه فلسفه علوم‌اجتماعی، ۳و ۴ اردیبهشت ۱۳۹۳٫

۵- مقالات ارائه‌شده در همایش:
• عنوان مقاله: نهضت تولید علم و جنبش نرم‌افزاری و تحول در نظریات علوم انسانی، برگزارکننده: نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تهران،عنوان همایش: درآمدی بر کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران، تاریخ همایش ۱۲/۱۲/۱۳۸۷٫
• تک سخنرانی: دانش نو و جنبش نرم‌افزاری، برگزارکننده: دانشگاه علوم انتظامی، مجتمع آموزش زنان پلیس، ۱۸/۱/۱۳۸۸٫
• تک سخنرانی: فلسفه علوم اجتماعی، برگزارکننده: گروه علوم‌اجتماعی و دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ۹/۹/۱۳۸۹٫
• تک سخنرانی: چگونه علوم انسانی نوینی پی‌ریزی کنیم؟، برگزارکننده: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، ۱۵/۱۲/۱۳۸۹٫
• عنوان مقاله: عقل و استدلال و عقلانیت، عنوان همایش: تحول در علوم انسانی، برگزارکنندگان: معاونت فرهنگی دانشگاه تهران، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، و فرهنگستان علوم اسلامی حوزۀ قم، در تاریخ ۲۱/۲/۱۳۹۰٫
• تک سخنرانی: افسانه‌هایی دربارۀ نظریه و نظریه‌سازی، برگزارکننده:مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، ۱۳/۱۰/۱۳۹۰٫
• تک سخنرانی: تاملاتی در باب ایمان و عقلانیت، برگزارکننده: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، ۱۹/۱۰/۱۳۹۰٫
• بستر شکل‌گیری علوم‌اجتماعی در غرب، عنوان همایش و میزگرد: مقایسۀ بستر معرفتی‌ـ‌اجتماعی شکل‌گیری علوم انسانی در غرب و ایران، برگزارکننده: انجمن علمی بخش جامعه‌شناسی دانشکده مدیریت، اقتصاد و علوم‌اجتماعی دانشگاه شیراز، در تاریخ ۳۱/۲/۱۳۹۳٫

۶ ـ کتب منتشرشده
• چیستی علم: در آمدی بر مکاتب علم شناسی فلسفی(ترجمه)، نوشته الن چالمرز، ۱۳۷۴(چاپ دوازدهم، ۱۳۹۰)، سازمان سمت، تهران.
• طرح و نقد نظریه لیبرال دموکراسی( ترجمه، با مقدمه و تحشیه انتقادی)، نوشته اندرو لوین، ۱۳۸۰(چاپ دوم، ۱۳۹۰)، سازمان سمت، تهران.
• معرفت شناسی اجتماعی ( تالیف)، ۱۳۸۴(چاپ دوم، ۱۳۸۹)، سازمان سمت، تهران (کتاب سال جمهوری اسلامی ایران ۱۳۸۵).
• خلاف جریان (یک) (تألیف)، ۱۳۸۹، سوره مهر، تهران، (چاپ دوم، ۱۳۸۹).
• خلاف جریان (دو) (تألیف)، ۱۳۸۹، سوره مهر، تهران، (چاپ دوم، ۱۳۸۹).
• ساختار انقلاب‌های علمی ( ترجمه) ، اثر تامس کوهن، سازمان سمت، تهران، ۱۳۸۹(چاپ چهارم ۱۳۹۳).
• ۷-کتب در دست تالیف:
• افسانه‌های آرام‌بخش ، کتاب تالیفی در حوزه فلسفه‌شناسی و قرآن‌پژوهی
• کتاب سرخ، کتاب تالیفی در حوزه قرآن‌پژوهی
• عقل و استدلال و عقلانیت، کتاب تالیفی در حوزه نظریه‌های عقلانیت
• روش شناسی نیوتن، کتاب تالیفی در حوزه علم‌شناسی
• ۸- مقالات پژوهشی منتشرنشده:
• علوم اجتماعی دیگری بسازیم؟، مقاله پژوهشی.
• افسانه عقلانیت!، مقاله پژوهشی.
• افسانه آزاد اندیشی!، مقاله پژوهشی.
• افسانه نگرش خارج دینی، مقاله پژوهشی.
• افسانه توصیه به تعقل!، مقاله پژوهشی.
• عقل و استدلال و عقلانیت(۱)، مقاله پژوهشی.
• عقل و استدلال و عقلانیت(۲)، مقاله پژوهشی.
• افسانۀ انتظار بشر از دین، مقاله پژوهشی.
• علامه طباطبایی(ره) و اثبات رسالت رسول (ص)، مقاله پژوهشی.
• آیا “نعقل” قرآن حکیم همان تعقّل است؟، مقاله پژوهشی.
• رسالت انبیاء: اثبات و اسکات یا ابلاغ و انذار؟، مقاله پژوهشی.
• استاد بهبودی و شرط پذیرش دعوت قرآن حکیم، مقاله پژوهشی.

۹- وضعیت شغلی:
• استادیار فلسفه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی: از بهمن ۱۳۶۹ تا اسفند ۱۳۸۱.
• دانشیار فلسفه، دانشگاه تهران: از اسفند ۱۳۸۱ تاکنون.

۱۰- سوابق تدریس در دانشگاهها:
• مرکز تربیت مدرس حوزه علمیه قم (دارالشفا)
• مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه صنعتی شریف
• دانشگاه مفید
• دانشگاه تربیت مدرس
• دانشگاه امام صادق(ع)
• دانشگاه باقرالعلوم (حوزه علمیه قم)
• موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)(حوزه علمیه قم)
• دانشگاه الزهرا(س)
• مدرسه عالی شهید مطهری
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر
• دانشگاه تهران