دایره‌های مینایی؛ پژوهشی در تاریخ کیهان‌شناسی در تمدن اسلامی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از مهر، کیهان‌شناسی علمی از چه زمان پاگرفت و در یونان و تمدن اسلامی تا چه حد از روش تجربی و ریاضی استفاده می‌کرد و چقدر تحت تأثیر فلسفه طبیعی بود؟ برای پاسخ به این سوالات و پرسش‌های دیگر درباره تحولات علمی و تبادل نظرهای رایج در نجوم تمدن اسلامی نیاز به پژوهش‌هایی مبتنی بر نسخ خطی به جامانده و آخرین دستاوردهای مورخان دانشگاهی علم قدیم است.

کتاب حاضر نتایج این پژوهش‌ها را در کنار پژوهش‌هایی جدیدتر برای متخصصان و غیرمتخصصان علاقه‌مند به رشته تاریخ علم معرفی می‌کند. مخاطب این کتاب افرادی هستند که به تاریخ تحولات علوم در گذشته‌های دور و نزدیک دلبسته‌اند یا می‌خواهند با دستاوردهای فکری و فرهنگی تمدن اسلامی در حوزه علم هیئت  آشنا شوند.

کیهان‌شناسی علمی در یونان و تمدن اسلامی، کیهان‌شناسی سازگار با طبیعیات نزد منجمان مراغه، میراث علمی منجمان مراغه، فصول سه گانه این کتاب را تشکیل می‌دهند.

ریشه‌های یونانی علم هیئت، کتابهای هیئت تا قبل از ابن هیثم، علم هیئت و فلسفه طبیعی، فلک چیست؟ تفاوت روش شناختی علوم ریاضی و طبیعیات، افلاک در فلسفه ارسطویی، حرکت افلاک، انواع حرکت در فلسفه ارسطویی، مقدمات طبیعی علم هیئت، ترتیب سیارات نسبت به زمین در نجوم تمدن اسلامی، گذر زهره و ترتیب رسمی سیارات، مدل‌های سیاره‌های بطلمیوسی و تغییر فیزیکی آنها در آثار هیئت از جمله مباحث مطرح شده در فصل اول این کتاب هستند.

مرکزیت و سکون زمین: بطلمیوس، بیرونی، عرضی، طوسی و شیرازی، ترتیب سیارات: بطلمیوس، ابن سینا، عرضی و شیرازی، فرایند مدل سازی از بطلمیوس تا منجمان مراغه، مدل افلاک خورشید، مدل‌های افلاک ماه: بطلمیوس، عرضی، طوسی و شیرازی، مدل‌های افلاک سیارات خارجی: بطلمیوس، عرضی، طوسی و شیرازی، مدل‌های افلاک سیارات داخلی: بطلمیوس، عرضی و شیرازی، دستاوردهای علمی منجمان مراغه، از جمله موضوعات مطرح شده در فصل دوم هستند.

وارثان سنت نجومی مراغه، جایگاه سنت علمی مراغه در تاریخ نجوم، جایگاه معرفتی علم و فلسفه طبیعی در تمدن اسلامی، از جمله موضوعات فصل سوم این کتاب هستند. در آخر فرهنگ‌نامه اصطلاحات نجومی در هیئت تمدن اسلامی و منابع آمده است.

کتاب «دایره‌های مینایی؛ پژوهشی در تاریخ کیهان شناسی در تمدن اسلامی نوشته امیر محمد گمینی و با مقدمه حسین معصومی همدانی  برای نوبت اول بهار امسال از سوی نشر سینا روانه بازار کتاب شده است.