الگوی مطلوب جذب و گزینش قضات در نظام قضایی ایران

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و حقوق با عنوان «الگوی مطلوب جذب و گزینش قضات در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران» توسط ولی الله حیدرنژاد نگاشته شده است.
دکتر بهره‌مند و دکتر حبیب زاده به همراه دکتر چیت سازیان استاد‌‌‌ ‌‌‌‌راهنما و استاد مشاور این پایان‌نامه در ۳۰ بهمن ماه ۹۵ در دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده مدیریت و معارف اسلامی بودند و جلسه دفاعیه با داوری دکتر غمامی برگزار شد.

چکیده این پایان‌نامه در ادامه می‌آید:

قضاوت به عنوان منصبی خطیر و والا در بین تمامی نظام‌های حقوقی شناخته شده است و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز منبعث از فقه امامیه و مبانی اسلامی تأکید بر جذب قضات شایسته و عادل دارد. بر همین اصل لازم است با شناخت مبانی فقهی انتخاب قاضی در حکومت دینی، به عنوان تنها منصب و جایگاهی که شرایط و جزئیات آن در فقه اسلامی ذکر شده است، ابتدا با شروط قاضی در فقه امامیه و تطبیق آن با وضعیت قضات مأذون در نظام مبتنی بر ولایت فقیه آشنا شد.
سپس با بررسی تطبیقی تجارب دیگر نظام‌های حقوقی در جذب و گزینش قضات و همچنین توصیه‌های اسناد بین‌المللی در همین راستا، از سوابق و نکات قابل استفاده در سایر نظامهای حقوقی بهره‌گرفت.
نظر به اینکه جذب و گزینش قضات، موضوعی میان رشته‌ای محسوب می‌شود، لازم است از مدیریت منابع انسانی برای تدوین مدل شایستگی قضات در مطالعه‌ی مراحل و ساختار جذب، در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران نیز استفاده شود. مضاف بر اینکه نظر به اهمیت مراحل روانشناسی و شخصیت‌شناسی در فرآیند جذب، علاوه بر معلومات حقوقی و تجربه عملی، داشتن روحیه متناسب با اقتضائات شغل قضاوت ضروری است.
در تحقیق پیش‌رو به عنوان پژوهشی میان‌رشته‌ای، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و اخذ مصاحبه، سعی بر آن بوده است که با مطالعه مؤلفه‌های فقهی، بررسی تطبیقی، دقت در پیشینه و وضعیت موجود جذب و گزینش قضات و همچنین طرح مباحث میان‌رشته‌ای، گامی در جهت نزدیک شدن به الگوی مطلوب جذب و گزینش قضات و تدوین مدل شایستگی قاضی، در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران، برداشته شود.
 مبتنی بر مبانی اسلامی، تصدی منصب قضاء، دائر مدار تکلیف است، لذا ایجاب و شناسایی قضات شایسته و صالح، توسط حاکم جامعه اسلامی صورت می‌پذیرد و بر اساس تکیلف، می‌بایست این ایجاب مورد قبول قرار گیرد.
این شیوه جذب موسوم به معرفی‌نامه در مدیریت منابع انسانی نیز مورد تأکید و عمل است.در فرآیند جذب و گزینش باید به مسائلی مثل تخصصی کردن جذب مبتنی بر نوع محاکم حقوقی، کیفری و اداری، سِمَت‌های قضایی مثل قاضی، دادستان و بازپرس، و تحصیلات داوطلبان توجه ویژه نمود.
در مراحل اداری جذب، در سیر منطقی روند استخدام اصلاحاتی صورت گرفته و تحقیقات محلی به بعد از مصاحبه‌ی عقیدتی موکول شود. فرآیند جذب باید بتواند ویژگی‌های حرفه‌ای داوطلبان را تعیین نماید و با توجه به الگوی نظام حقوقی کامن‌لا، قضات از میان افرادی انتخاب شوند که در سطح حرفه‌ای تجربه کار در کانون وکلا یا دیگر مؤسسات حقوقی را دارا هستند.
در مجموع مسئله مهم جذب و گزینش، نیروی انسانی صالح و در رأس آن موضوع جذب قضات در قوه قضاییه، به عنوان یکی از مؤلفههای رضایتمندی شهروندان جامعه اسلامی از حکومت اسلامی مورد توجه است. این مهم، در صورتی به وضعیت مطلوب نزدیک میشود که در کنار مؤلفه‌های فقهی، بررسی تطبیقی رویه‌های سایر نظامهای حقوقی، تدوین مدل شایستگی قضات، و توجه به دیگر ملزومات،گام‌هایی در جهت اصلاح وضعیت موجود برداشته شود.
انتهای پیام/