آمریکا ؛ نبوغ شیطانی مدرنیته

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طلیعه؛ ” ژان بودریار ” جامعه شناس، فیلسوف و نظریه پرداز پسامدرن و پساساختارگرایی نویسنده ای است که جهان پسامدرن را جهانی وانموده می دانست و واقعیت های آمریکا را با توجه به نشانه ها و روزنه های مختلف مانند ” تلویزیون ” تحلیل می کرد. از نظر بودریار ما وارد جهان فرا واقعی شده ایم که در آن، واقعیت به شکلی اغراق آمیز عرضه می شود تا جریاناتی مانند نظام سرمایه داری بتوانند با آزادی پیشرفت کنند. بودریا می گوید : ” واقعیت تولید می شود ولی از قدرت ما خارج است .آنچه که ما از واقعیت و جهان خارج می بینیم در واقع تصویری است که به ما نشان داده می شود و بلافاصله به بخشی از آن تبدیل ی شویم.”

بودریار با نقد بر فوکو در رساله ای با نام ( فوکو را فراموش مکن ) به محافل روشنفکری فرانسه ورود پیدا کرد وپس از آن به نقد آثار و اندیشه های مارکس در کتاب معروف خود به نام جامعه مصرفی پرداخت.

کتاب ” آمریکا ” در سال ۱۹۸۶ و همزمان با ریاست جمهوری ریگان در آمریکا نوشته شده است. بودریار در این کتاب،آمریکا را یک آرمانشهر شعر گونه دانسته که زاده نبوغ شیطانی مدرنیته است. وی در توصیف آمریکا چنین نوشته است: ” آمریکا آرمانشهر تحقق یافته است. آمریکا نسخه اصلی مدرنیته است. هیچ حقیقت بنیادینی در خود ندارد. مقدر است که همه چیز به صورت وانمود دوباره ظاهر می شود. سیاست خود را در نمایش، در حالت تبلیغی تمام عیار آزاد می کند. گرایش جنسی خود را در تمام ناهنجاری ها و انحرافاتش آزاد می کند. شعائر، آداب و رسوم، جسم و زبان خودشان را درگردش هر چه سریعتر مد آزاد مى کنند. اینجا ابرها نه، بلکه مغزها پنبه مانندند. آری! ویرانی مدرن واقعا شگفت انگیز است. اینجا همه چیز گواهی می دهد که مرگ خانه آرمانی خود را یافته است…اما، در آمریکا به شما لبخند می زنند؛ گرچه این کار نه ناشی از ادب است و نه حاصل تلاش برای دلربایی. در واقع این لبخندی است که انسان مرده در موسسه کفن و دفنش بر لب خواهد داشت. بگذار این پوچی در لبخندت بدرخشد .”

بودریار با سفر به آمریکا جهان جدیدی را کشف می کند و مردمش را مانند سایه هایی می بیندکه از غار مثل افلاطو‌نی بیرون جهیده‌ اند. بی اصالت و گم شده. کتاب ” آمریکا ” را گروهی ” آسانترین ” و ” برانگیز‌اننده ترین ” ، اثر بو‌دریا را می دانند. بودریار خود درباره کتابش چنین گفته است: ” آمریکا نه رؤیا است و نه واقعیت بلکه یک نوع حاد واقعیت است.”

او پس از سفرش به آمریکا به یک سلسله نتیجه‌گیری در مورد وضع و تقدیر تمدن مدرن دست می‌زند. از نظر او زیباشناسی، فرهنگ و تمدن اروپایی قادر نیست با وجود گسترش سلطه جهان شمول فرهنگی آمریکا دوام بیاورد. آمریکا به عنوان سرزمینی فاقد تاریخ و لاجرم بدون فرهنگ، برهوتی بیش نیست. افسوس که ساکنا‌نش این وضع بحرانی را درک نمی‌کنند و برعکس فقط اینگونه می‌اندیشند که پیشگامان تمدن جدیدند. در آمریکا مردم، فردا را روزی در ادامه روزهای دیگر می دانند و در حقیقت محو گذشته و تاریخ مفهوم پست مدرن را در این دیار قوام می‌بخشد. در همین‌جاست که پایان فرهنگ اروپایی در واقع در پیشانی این بیابان برهوت حک می‌شود. زیرا اروپا هر روز بیشتر به آمریکا و سبک زندگی آمریکایی شبیه می‌شود. نتیجه این اتفاق انهدام میراث بزرگی است که در مقابل طوفان زندگی پست مدرن آمریکایی تاب مقاومت نمی‌آورد.

این کتاب به نوعی نتیجه گیری در مورد سرنوشت تمدن مدرن است. بودریا معتقد است تمدن مدرن به پوچی رسیده و دیگر واقعیت جدیدی ندارد و حقایق ساختگی آن فقط تکرار می شود.این فیلسوف و جامعه شناس شهیر فرانسوی در کتاب خود،آمریکا را فاقد ارزش و امید، ناتوان در نجات خود و بدون فرهنگ و هنر تصور می کند. واقعیت آمریکا از نظر نوسینده پشت وسوسه های فریبنده محو شده است.آمریکای بودریار بدون شخصیت معرفی می شود و روزمرگی آن پیامی جز یک فاجعه انسانی ندارد. مسائلی مانند ” جدایی از اصالت ” و ” بی ذهنی لوکس آمریکایی ” دغدغه فکری این فیلسوف پسامدرن است.

نویسنده مسخ صحراهای آمریکا می شود و شباهتش را با مغز پوچ جامعه اش مقایسه می کند. صحرا، مظهر طبیعت نیست بلکه استعاره ای از جامعه آمریکا است. بودریار معتقد است که آمریکایی ها در پردازش این مسائل هویتی به علت فقدان بعد تاریخی ناتوان هستند.

کتاب ” آمریکا ” اثر ژان پل بوردیا بعد از گذشت بیش از سی سال همچنان در محافل فکری و ادبی دنیا در حال بازخوانی و نقد و بررسی است.

” آمریکا ” نوشته ” بودریا ”  و ترجمه شده توسط عرفان ثابتی است که توسط انتشارات ققنوس در سال ۸۴ و در ۱۶۰ صفحه در ایران روانه بازار کتاب شد.

انتهای پیام/