به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از ایکنا، نخستین همایش ملی «مواجهه با آسیبهای اجتماعی از دیدگاه اسلام» دیروز سهشنبه ۲۶ خردادماه در مرکز همایشهای بینالمللی صدا و سیما برگزار شد. در نوبت بعدازظهر این همایش در مجموع شش پنل تخصصی با عناوینی درباره مسائل و آسیبهای اجتماعی برپا شد و در هر پنل تعدادی مقاله ارائه شد. یکی از این پنلها، پنل خانواده و سبک زندگی بود که در تالار شیخ بهایی برگزار شد.
طبق جدول زمانبندی ارائه مقالات این همایش، این پنل در دو نوبت صبح و عصر با ارائه مقالاتی از جمله «تاملی بر موضوع تجرد زنان در ایران»، نوشته سیدحسین شرفالدین، «بررسی علل و عوامل بدپوششی»، نوشته ذلیخا رحمانی و فاطمه خشتامن، «تربیت عفیفانه در ارتقاء اخلاق جنسی»، نوشته سیدعبدالرسول علم الهدی، «بازخوانی تاثیر متقابل کاهش نرخ باروری (TRF) بر افزایش نرخ طلاق در ایران»، به قلم صالح قاسمی و «نسبت جامعهپذیری و آسیبهای اجتماعی با تاکید بر مساله طلاق»، نوشته قاسم ابراهیمیپور ارائه شدند.
در آغاز پنل، سیدحسین شرفالدین، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) که مدیریت پنل را نیز به عهده داشت، به ارائه مقاله خود پرداخت و اظهار کرد: در اصطلاح جمعیتشناسی، دختران تا ۴۵ سال به یک تلقی، و تا ۴۹ سال به یک تعبیر، اگر شانس ازدواج پیدا نکنند از آن به تجرد قطعی یاد میشود. تجرد قطعی به این معنا که این خانمها از جمله خانمهایی که به سن ۴۹ سال میرسند شانس ازدواج ندارند و اگر ازدواج کنند امکان باروری ندارند و یا بسیار نادر است.
وی با بیان اینکه تجرد هم مثل پدیدههای اجتماعی از عوامل شخصی و ساختاری ناشی میشود و پیامدهای متعددی در ذیل این دو دارد، ادامه داد: اسلام تاکید زیادی بر ازدواج دارد، هم خود اشخاص هم دولت اسلامی موظفاند امکان و زمینه ازدواج در همه سنین را فراهم کنند. ازدواج در مواردی واجب است، اما در بیشتر موارد استحباب دارد و این وظیفه جامعه است که زمینهاش را فراهم کند و در جامعه این امر بر همه واجب است.
وی افزود: درباره ازدواج و آثار آن فراوان سخن گفته شده، در کتاب وسایلالشیعه، مجموعه روایاتی در باب ازدواج آمده که در مورد فضیلت ازدواج است. همچنین در کتاب تعلیم و تربیت شهید مطهری به این مسئله اشاره میشود که بعضی علمای بزرگ بودند که فیلسوف، عالم و فقیه بودند، اما ازدواج نکردند و این خامی در این آدمها بود و این خامی جز با اکسیر ازدواج درمان نشود. کسی که ازدواج میکند، ایمان خود را تقویت میکند.
شرفالدین گفت: ازدواج جایگاه خاصی دارد و هیچ کس نمیتواند اختیارا تن به تجرد بدهد، مگر اینکه عذر موجه و مقبولی داشته باشد. اگرچه تجرد در میان مردان هم وجود دارد، اما این موضوع در مورد زنان مسئله است. به نظر بنده به این دلیل است که تجرد برای مردان در جامعه ما اختیاری است، اما برای خانمها غالبا تحمیلی است، چرا که خانمها باید خواستگاری شوند.
وی افزود: از ناحیه تجرد زنان، ادعا این است که عوامل بیشتری وجود دارد که این امر را پدید آورده و در این وضعیت است که خانمهای مجرد در معرض مشکلات روحی و روانی متعددی هستند. مطالعاتی انجام شده و نشان میدهد اکثر خانمهایی که خودشان باعث شدهاند ازدواج نکنند، در یک دورهای دچار پشیمانی میشوند و از تجربه مادری و داشتن سرپناه محروم میمانند؛ بنابراین ازدواج با وجود این تبعات، گزینه مطلوبی است.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: طبق آمار و مطالعاتی که در کشور به دست آمده، در سال ۹۵ جمعیت زنان بالای ۴۰ سال کشور که تجرد قطعی دارند، ۴۲۶ هزار نفر است. این در حالی است که جمعیت مردان ۴۵ سال مجرد، ۸۱ هزار نفر است و تقریبا آمار زنان مجرد قطعی، ۵ برابر مردان مجرد قطعی است.
وی افزود: در ایران معمولا مردان ترجیح میدهند با زنان مجرد ازدواج کنند. البته تعداد اندکی هستند که ترجیح میدهند با زنان مطلقه به دلایلی همچون داشتن کار، پول، زیبایی و تجربه همسرداری ازدواج کنند و نیز ترجیح میدهند بین خودشان و زن، ۶ تا ۷ سال فاصله سنی باشد.
شرف الدین ادامه داد: در کشور ما هر فرد در ابتدا یک همسر انتخاب میکند. مردانی که ازدواج کردهاند و بعد به دلایلی مجرد میشوند و سپس مجدد ازدواج میکنند، تعدادشان به مراتب خیلی بیشتر از زنانی است که بیوه میشوند و میخواهند ازدواج کنند. اینها دستشان در ازدواج مجدد بسته است. این هم به دلایل متعددی از جمله داشتن فرزند، همسر شهید بودن و … است.
وی با بیان اینکه آمارها نشان میدهد جمعیت زنان مجرد در جامعه رو به افزایش است، گفت: اگر هر مردی یک ازدواج انجام دهد که معمولا تکهمسری نرم قالب است، خیلی از خانمها بدون همسر میمانند و این جزء سیاستگذاریهای دولتمردانی است که باید بررسی کنند و برای این مسئله راهکار ارائه دهند.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: ازدواج و تجرد اگر چه دو نوع سبک زندگی هستند، اما ازدواج منحصر به فرد است و به عنوان نرم قالب نمیتوان تجرد را توصیه کرد. با فرض اینکه ازدواج امری انتخابی باشد، باز دست مردان برای ازدواج بازتر است و شانس بیشتری هم دارند.
وی افزود: ازدواج جزء حقوق افراد است. افراد به واسطه ازدواج به موقعیتهایی دست مییابند و اگر نتوانند در سن مقتضی ازدواج با کیفیت و مطلوبی داشته باشند، احساس محرومیت میکنند.
به بیان شرفالدین، ازدواج و تجرد، محصول ترکیبی عوامل شخصی و ساختاری است. مطالعات نشان میدهد خانمهایی که به هر دلیل نتوانستهاند ازدواج کنند، با برچسبهایی مواجه میشوند که تحت عنوان داغ ننگ در میان نظریهپردازان و محققان از آن یاد میشود.
در صورت حل نشدن مسئله تجرد زنان، باید به تعدد زوجات فکر کرد
به گفته این عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) کم شدن میل به ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج و گذر جمعیتی و افزایش طلاق، اثر روانی بر دیگر دختران گذاشته و دختران بعدی در یک خانواده که طلاق وجود داشته، علاقهای به ازدواج ندارند. مشکلات اقتصادی و … سبب میشود بحث تکهمسری که نرم قالب جامعه است، از بین برود و به جایی برسیم که باید به تعدد زوجات فکر کنیم.
وی با اشاره به علل متعدد عدم تمایل به ازدواج گفت: تجرد ثانوی زنان پس از طلاق باعث میشود غالب پسران و مردان رغبتی به ازدواج با این زنان نداشته باشند. از سویی خانمها گاه در سنی بیوه میشوند که زیبایی و طراوت اولیه را ندارند. زنان نیز به دلایل متعددی از جمله رسیدگی به فرزندان و ترس از ناپدری، ترس از خانواده همسر اول و … تن به ازدواج مجدد نمیدهند.
شرف الدین به آثار و پیامدهای تجرد اشاره کرد و گفت: مشکلات روحی-روانی و فشارها و اختلالات روحی از جمله افسردگی، بیحوصلگی، انزوا و دوری گزیدن از جامعه، ترس از خانواده و جامعه از جمله پیامدهای تجرد است. این جامعه با این وضعیت جامعهای است که تعداد زیاد روابط ناسالم، بینشاطی و ناآرامی دارد. جامعه نیاز به امنیت دارد و اگر خانواده نتواند آن را تامین کند، اختلال در بسیاری مسائل از جمله کار و شغل رخ میدهد.
وی در پایان گفت: این مسئله حتی در هرم جمعیتی هم اثر دارد و زنانی که دیر ازدواج میکنند، اغلب نازا هستند و امکان فرزندآوری و ایفای نقش مادری ندارند.
یادآور میشود، پس از این ارائه برخی حاضران در جلسه فرصت پیدا کردند که دقایقی به بحث و پرسش و پاسخ پیرامون مباحث ارائه شده بپردازند و به بعضی سخنان شرفالدین ایراد وارد کردند. از جمله اینکه این تحقیق، آنگونه که در همایش بر این موضوع تاکید شده که به دنبال ارائه راهکاری و حل مشکل است، در پی حل مسئله نبوده و پشتوانه آماری خوبی ندارد و صرفا بر پایه حدسیات نگارنده به صورت توصیفی کار شده است. یکی دیگر از حضار به نگاه مردسالارانه صرف محقق ایراد وارد کرد و آن را مخالف با نگاه اسلامی به زنان عنوان کرد و گفت: آنجا که میگویید مردان به خواستگاری میروند و زنان خواستگاری میشوند، بنابراین حق انتخاب و شانس ازدواج مردان بیشتر است، تاریخ اما چیز دیگری میگوید. در زمان پیامبر(ص) بودهاند زنانی که نزد ایشان میرفتند و تمایل خود را برای ازدواج با مردی اعلام میکردند.
انتهای پیام/