اندیشه آزادی در آراء متفکران مشروطه

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد «اندیشه آزادی در آراء متفکران مشروطه» توسط  سید محمد حسن نعمتی نگاشته شده است.

ناصر جمالزاده، استاد راهنما و فرشاد شریعت، استاد مشاور این رساله در دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، بودند.

چکیده:

مفهوم «آزادی» از مفاهیم بنیادین در اندیشه سیاسی است. این مفهوم برخلاف سابقه چند سدهای حضور آن در مباحث فلسفی و سیاسی غرب، در آراء متفکران اسلامی و به تبع آن ایرانی سابقه‌ای طولانی ندارد.

اگرچه ظهور مصادیقی از این مفهوم در آراء متفکران پیش از مشروطه قابل پیگیری است اما مفهوم آزادی برای اولین بار در ادبیات مشروطه به طور گسترده ظاهر شد و پس از آن به طور چشمگیر در ادبیات سیاسی ایران مرسوم شد. با این حال، به نظر می‌رسد اندیشه آزادی در گفتمان‌های مختلف مشروطه به گونه ای خاص ظهور کرد و هریک از گفتمان‌های اسلامی، ملی‌گرا و غربگرا با توجه به ماهیت آنها، برداشتی خاص از این مفهوم داشته‌اند.

در واقع، بخش قابل توجهی از نزاع های مشروطه ناظر بر تفاوت در ماهیت چنین برداشتی از مفهوم آزادی بوده است. آزادی در گفتمان اسلامگرا در اندیشه متفکران مشروعه خواه به معنای نفی بندگی خدا (هرزگی ـ بی‌بند و باری) و در نزد متفکران مشروطه خواه به معنای نفی بندگی غیر خدا و رهایی از سلطه دیگران معنا شده است.

صاحب نظران گفتمان ملی‌گرا با تلفیق مباحث دین اسلام و اندیشه غرب، آزادی را رهایی از استبداد با تأکید بر قانون معنا می‌کردند و متفکران برخاسته از گفتمان غربگرا که کاملاً به متون غربی توجه داشتند، معنای مفهوم آزادی را لیبرالیستی و غربی تفسیر می‌کردند.

علاقه‌مندان می‌توانند قسمتی از این پایان‌نامه را از اینجا ملاحظه کنند.

انتهای پیام/