عضو هیئت مدیره بنیاد حکمی و فلسفی دکتر فردید گفت: عارفان معتقدند فراتر از تفکر عقلی تفکر دیگری وجود دارد که عرفان نامیده می شود و در زبان فردید از آن به "دل آگاهی" نام برده شده است. عرفان در ادیان مختلف دارای اشتراکات...
شواهد تاریخی ارائهشده برای نفی حکم دکتر زیباکلام با این واکنش روبهرو خواهند شد که این شخصیتها (برای مثال نیوتن، اینشتین، مارکس، دورکیم، وبر، بوردیو، هابرماس، گیدنز، کینز، هایک، فریدمن و...) مطابق تعریف و برخلاف دیدگاه رایج در علوم مربوطه، اصولاً نظریهپرداز نیستند.
همایش روز جهانی فلسفه با موضوع «فلسفه و شناخت طبیعت»،عصر روز دوشنبه،27 آبان ماه با حضور غلامحسین ابراهیمی دینانی، آیت الله مصطفی محقق داماد، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه، جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه فلسفه در محل موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار...
رابطهی بین اخلاق و سیاست از جمله مسائلی است كه به انحاء مختلف مورد توجه متفكران از فلاسفهی یونان گرفته تا فیلسوفان اسلامی، قرار گرفته است. تأمل و دقت در سیر این مباحث میتواند ما را نسبت به نوع نگاهمان به سیاست و اخلاق...
شهید مطهری، بحث انتقادی كوتاه اما غنی و كم نظيری را دربارۀ اين اصول معطوف به آزادی انسان مطرح ساخته که نمایانگر نوع نگرش ایشان به مبنا و معیار برخورداری انسان از حقّ آزدای است. ایشان در مقام نقد نخستین اصل نظری توجیه کنندۀ...
کسانی که به این سو میروند و چنین صحبتهایی را عنوان میدارند باید در سواد آنها شک کرد، این افراد لازم است به مطالعهی بیشتری بپردازند و اینگونه نسبت ناروا ندهند./اگر بعضی گمان میکنند در جایی دیدگاه ملاصدرا با آموزههای دینی هماهنگ نیست به...
دفاعی که از سوی مکاینتایر به نفع دین صورت میگیرد، به تمامه خصوصیسازی دین و ارزشهای اخلاقی را که ازقضا ویژگی لیبرالیسم سیاسی است، نمیپذیرد. در واقع، نقد مکاینتایر بر لیبرالیسم سیاسی یکی از قدرتمندترین نقدهایی است که در قرن بیستم مطرح شده است....
گادامر بر مفهوم Geschmack که در آلمانی مزه، ذائقه و ذوق و حتی سبک هنری میتوان ترجمه کرد، بیان میکند که ذوق بدون شک یک نوعی از شناخت یا معرفت است، ازاینروست که او میکوشد بنیانهای نظری خود را بر پایهی سنجش نیروی داوری...
سمینار «ملاحظاتی پیرامون وضعیت فلسفه در ایران» که در شرایطی نامناسب برگزار شد، باعث گردید تا مراد فرهادپور وضعیت فلسفه را با وضعیت این جلسه مقایسه کند و بگوید: «بینظمی و شلوغی در برگزاری مراسم امروز به اندازه کافی نشانگر وضعیت وخیم فلسفه در...
یک استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه عقل از نظر کانت یک ساختار دیالکتیکی دارد تصریح کرد: کانت دیالکتیک را در همان نقد عقل نظری مطرح میکند و آنرا به توهمات استعلایی پیوند میزند، خلاصه مطلب اینکه به نظر کانت اصولا...
در فلسفهی صدرایی، با اثبات اصالت وجود و به تبع آن وحدت تشکیکی وجود، تمامی اجزای عالم به هم مرتبط هستند و این ارتباط یک ارتباط حقیقی در مقام وجود و هویت حقیقی اشیاست، نه فقط در حد روابط خارجی و بیرونی اشیا.
تبیینهای مناسب از وجودشناسی انسان در هر یک از رشتههای علوم انسانی، توان عظیمی در نقد و هضم تحلیلهایی که در علوم انسانی مدرن رایج است، میدهد و تدوین این چنینی فلسفههای علوم انسانی، میتواند طلیعهی تحولی جدی در عرصهی علوم انسانی شود.
ما اگر متوجه نباشیم گرایشات شاهنشاهی در ابعاد فکری مستقر میشوند و جمهوری اسلامی به زمین خواهد خورد. انقلاب اسلامی بههیچوجه بازتولید فلسفهی ملاصدرا نیست. امام (رحمت الله علیه) در همان سن جوانی از فلسفهی ملاصدرا عدول کرده بود و بر اساس تفکر شیخ...
در حوزه فلسفه و حیات پویای آن، ابنرشد، فیلسوف دنیای اسلام برای غرب مسیحی نقطهی آغاز بود اما برای شرق اسلامی یک پایان. در واقع غرب دچار یک سلطه عقلگریز در خود شده بود که با چراغ ابنسینا و ابنرشد از آن فضا خارج...
هوسرل با فرض اینکه علم به یک بخش نظامیافته از شیوهی اندیشیدن و حتی بودنِ انسان جدید تبدیل شده است، تأمل بر سرچشمههای فراموششدهی معنای علم را شیوهای برای تأمل بر خود و نیز وظیفهای فلسفی میداند و بر این اساس راهحل بحران علوم...
تولید یا بازتولید و یا بازسازی یک علم از علوم انسانی و یا هر علمی دیگر، یک فرایند صددرصد آگاهانه است. در غیر این صورت، عناوین مزبور، به نحو حقیقی قابل اطلاق بر آنها نخواهد بود. به همین دلیل، نقش فلسفهی مضاف در تولید...
اگر از برخى نوشتارهاى متعصبانه اى که در دو سه قرن اخیر در اروپا و غرب نوشته شده بگذریم، که کوشش بر آن داشته اند که فلسفه را زاییده یونان بدانند و آن را جوششى معجزه آسا یا حتى معجزه اى تاریخى وانمود نمایند،...
دکتر رضا داوری اردکانی عصر روز گذشته در مراسم افتتاحیه دورههای آموزشی و کارگاههای پژوهشی بنیاد حکمی و فلسفی دکتر احمد فردید با بیان اینکه حرمت فکر و متفکران را نگه داریم. همه حکیمان و فلاسفه اعم از هندی و چینی و ایرانی همه...
فلسفه «سیاست و اقتصاد» ، مسبوق به فلسفه «اخلاق» و «حقوق» است و آنها منوط به «حقیقت شناسی» انسان و هستی است و همه موجودات را تجلّی «وجود قیّومی» و «اسماء و صفات» دانستن، بنیاد علوم طبیعی و و علوم انسانی را زیر و...
کسی که می گوید دین حداکثری، دین حداقلّی حس می کند که ما دو قلمرو داریم: یکی قلمرو دین و یکی قلمرو عقل. اگر اینها سعی کنند حیطه و عرصه را بر دین تنگ کنند، می شود دین حداقلّی که در واقع یک نوع...
یکی از راههای تکامل علوم، فلسفهی علوم است. در این باره حتی خود فلسفه، فلسفه نیاز دارد، فلسفهی فلسفهی اسلامی، فلسفهی فلسفهی کانت؛ یعنی لازم است یک نوع نگاه درجه دو به فلسفهی کانت، فلسفهی غرب و فلسفهی اسلامی داشته باشیم؛
چهره ماندگار فلسفه اسلامی گفت: تهاجم فرهنگی را نمیتوان با موعظه و نصیحت از میان برداشت، همچنین نمیتوان با زور در مقابل تهاجم فرهنگی ایستادگی کرد، با تهاجم فرهنگی، باید با فرهنگ و اندیشه مقابله کرد، نه مانند ملاعمرها و بنلادنها.
سنگبنایی که باعث میشود بوعلی بین ارسطو و قرآن، کتاب آسمانی را برگزیند؛ چراکه به عقیدهی او مابعدالطبیعهی ارسطو مبین واقعیت است. اما قرآن همچون چراغیاست که خود دلیل روشنایی خویش است. یعنی بهجای آنکه دربارهی واقعیات بحث کند یکراست به سراغ حقیقت میرود...
در میان حالات نفسانی که در نهاد ما انسانها هست از قبیل ترس، میل، اراده، حالت خاصی هست به نام علم و آگاهی. هر انسان زنده و آگاه به آسانی آن را یافته و در این دریافت خود هیچ گونه تردید و ابهامی نمیبیند....
از زمان رویارویی ایرانیان با غرب، دو جریان غرب گرایی و غرب ستیزی در ایران بوجود آورند، و لذا یکی از مهم ترین رویکردهای ضدغربی در ایران مبتنی بر مبانی فلسفی بوده است، که بر اساس آن، مبانی فلسفی مدرنیته را به چالش کشیده...
ابراهیم فیاض در میزگردی درباره پروتستانیزم اسلامی گفت که متاسفانه باید بگویم روشنفکران ما همه بی سوادند، یعنی روشنفکری ما غرب را نشناخته است. هرچه بیشتر مطالعه می کنم بیشتر دلم می سوزد. این ها برخلاف آنچه می گفتند که ما نماینده غربیم نماینده...
علم شناسی منطقی فلسفی نزد دانشمندان مسلمان و پژوهشی در مسائل فلسفه شناسی نزد ایشان کتاب شد.
جلد پنجم از مجموعه علم شناسی با عنوان " پژوهشی در فلسفه علم دانشمندان مسلمان" از سوی انتشارات سروش وارد بازار نشر شد.
محسن غرویان: اینکه سیاست وارد فلسفه بشود یا نه، به نظر من امری است که میشود اتفاق بیفتد. یعنی چه ما بخواهیم چه نخواهیم سیاستمداران معمولا وارد این مباحث میشوند.
دانش فلسفه با دیگر علوم انسانی تفاوت دارد چرا که این دانش، جهان بینی علوم انسانی و مبانی آنها را می سازد بنابراین بسط و گسترش فلسفه غربی خطر جدی در پی دارد، چرا که تغییر جهان بینی را در ذهن افراد به دنبال...
باید در نظر داشته باشیم که امکان تکامل در فلسفه ما وجود دارد و از آن طرف هم ببینیم قابلیتهای فلسفه غربی چه کمکهایی میتواند به بارور شدن تفکر فلسفی ما بکند. فلسفه تنها به حل مسائل تاریخی فلسفه نیست. فلسفه باید زنده باشد...