| امروز جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳ |
سرخط خبرها:

آرشیو فلسفه »

چه تفکری منجر به علم جدید شد؟
عضو هیئت مدیره بنیاد حکمی و فلسفی دکتر فردید گفت: عارفان معتقدند فراتر از تفکر عقلی تفکر دیگری وجود دارد که عرفان نامیده می شود و در زبان فردید از آن به "دل آگاهی" نام برده شده است. عرفان در ادیان مختلف دارای اشتراکات...
23 شهریور 1393
اثبات در برابر انکار
شواهد تاریخی ارائه‌شده برای نفی حکم دکتر زیباکلام با این واکنش روبه‌رو خواهند شد که این شخصیت‌ها (برای مثال نیوتن، اینشتین، مارکس، دورکیم، وبر، بوردیو، هابرماس، گیدنز، کینز، هایک، فریدمن و...) مطابق تعریف و برخلاف دیدگاه رایج در علوم مربوطه، اصولاً نظریه‌پرداز نیستند.
21 شهریور 1393
رضا داوری اردکانی: به تبعیت از غرب طبیعت را مرده می‌دانیم
همایش روز جهانی فلسفه با موضوع «فلسفه و شناخت طبیعت»،‌عصر روز دوشنبه،‌27 آبان ماه با حضور غلامحسین ابراهیمی دینانی، ‌آیت الله مصطفی محقق داماد، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه، جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه فلسفه در محل موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار...
21 شهریور 1393
از مدینه‌ی فاضله تا سیاست مدرن
رابطه‌ی بین اخلاق و سیاست از جمله مسائلی است كه به انحاء مختلف مورد توجه متفكران از فلاسفه‌ی یونان گرفته تا فیلسوفان اسلامی، قرار گرفته است. تأمل و دقت در سیر این مباحث می‌تواند ما را نسبت به نوع نگاهمان به سیاست و اخلاق...
20 شهریور 1393
مفهوم «آزادی» در فلسفۀ اجتماعی شهید مطهری
شهید مطهری، بحث انتقادی كوتاه اما غنی و كم ­نظيری را دربارۀ اين اصول معطوف به آزادی انسان مطرح ساخته‌ که نمایان‌گر نوع نگرش ایشان به مبنا و معیار برخورداری انسان از حق­ّ آزدای است. ایشان در مقام نقد نخستین اصل نظری توجیه ­کنندۀ...
20 شهریور 1393
دفاعیاتی از فلسفۀ صدرایی
کسانی که به این سو می‎روند و چنین صحبت‎هایی را عنوان می‎دارند باید در سواد آن‎ها شک کرد، این افراد لازم است به مطالعه‎ی بیشتری بپردازند و این‎گونه نسبت ناروا ندهند./اگر بعضی گمان می‎کنند در جایی دیدگاه ملاصدرا با آموزه‎های دینی هماهنگ نیست به...
20 شهریور 1393
نسبت مک‌اینتایر با فلسفه‌ی معاصر ایران
دفاعی که از سوی مک‌اینتایر به نفع دین صورت می‌گیرد، به تمامه خصوصی‌سازی دین و ارزش‌های اخلاقی را که ازقضا ویژگی لیبرالیسم سیاسی است، نمی‌پذیرد. در واقع، نقد مک‌اینتایر بر لیبرالیسم سیاسی یکی از قدرتمندترین نقدهایی است که در قرن بیستم مطرح شده است....
20 شهریور 1393
گادامر و علوم انسانی
گادامر بر مفهوم Geschmack که در آلمانی مزه، ذائقه و ذوق و حتی سبک هنری می‌توان ترجمه کرد، بیان می‌کند که ذوق بدون شک یک نوعی از شناخت یا معرفت است، ازاین‌روست که او می‌کوشد بنیان‌های نظری خود را بر پایه‌ی سنجش نیروی داوری...
20 شهریور 1393
وخامت حال فلسفه
سمینار «ملاحظاتی پیرامون وضعیت فلسفه در ایران» که در شرایطی نامناسب برگزار شد، باعث گردید تا مراد فرهادپور وضعیت فلسفه را با وضعیت این جلسه مقایسه کند و بگوید: «بی‌نظمی و شلوغی در برگزاری مراسم امروز به اندازه کافی نشانگر وضعیت وخیم فلسفه در...
19 شهریور 1393
محتوا علیه روش؛ نقص در نحوه آموزش فلسفه غرب در ایران
بخش قابل توجّهی از متون فلسفه قارّه‏ ای، بیشتر به عنوان نثر ادبی، شایسته دانشکده‏ های ادبیات هستند تا به عنوان متنی فلسفی در خور دانشکده‏ های فلسفه.
18 شهریور 1393
عقل از دیدگاه کانت ساختار دیالکتیکی دارد/ عقل تا دیالکتیکی نباشد تحول فرهنگی رخ نمی دهد
یک استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه عقل از نظر کانت یک ساختار دیالکتیکی دارد تصریح کرد: کانت دیالکتیک را در همان نقد عقل نظری مطرح می‌کند و آنرا به توهمات استعلایی پیوند می‌زند، خلاصه مطلب اینکه به نظر کانت اصولا...
18 شهریور 1393
چگونگی بازتولید فلسفه‌های علوم انسانی با تکیه بر فلسفه‌های اسلامی(۲)
در فلسفه‌ی صدرایی، با اثبات اصالت وجود و به تبع آن وحدت تشکیکی وجود، تمامی اجزای عالم به هم مرتبط هستند و این ارتباط یک ارتباط حقیقی در مقام وجود و هویت حقیقی اشیاست، نه فقط در حد روابط خارجی و بیرونی اشیا.
18 شهریور 1393
چگونگی بازتولید فلسفه‌های علوم انسانی با تکیه بر فلسفه‌های اسلامی(۱)
تبیین‌های مناسب از وجودشناسی انسان در هر یک از رشته‌های علوم انسانی، توان عظیمی در نقد و هضم تحلیل‌هایی که در علوم انسانی مدرن رایج است، می‌دهد و تدوین این چنینی فلسفه‌های علوم انسانی، می‌تواند طلیعه‌ی تحولی جدی در عرصه‌ی علوم انسانی شود.
18 شهریور 1393
فیاض: امام در جوانی از فلسفۀ صدرایی عدول کرد/ پارسانیا: باید به همۀ ظرفیت‌های فلسفه صدرایی نظر کرد
ما اگر متوجه نباشیم گرایشات شاهنشاهی در ابعاد فکری مستقر می‌شوند و جمهوری اسلامی به زمین خواهد خورد. انقلاب اسلامی به‌هیچ‌وجه بازتولید فلسفه‌ی ملاصدرا نیست. امام (رحمت الله علیه) در همان سن جوانی از فلسفه‌ی ملاصدرا عدول کرده بود و بر اساس تفکر شیخ...
18 شهریور 1393
ملاصدرا و پرسش‌های جدید
در حوزه فلسفه و حیات پویای آن، ابن‎رشد، فیلسوف دنیای اسلام برای غرب مسیحی نقطه‎ی آغاز بود اما برای شرق اسلامی یک پایان. در واقع غرب دچار یک سلطه عقل‎گریز در خود شده بود که با چراغ ابن‎سینا و ابن‎رشد از آن فضا خارج...
18 شهریور 1393
سرچشمه‎های فراموش‌شده‌ی معنای علم
هوسرل با فرض اینکه علم به یک بخش نظام‎یافته از شیوه‌ی اندیشیدن و حتی بودنِ انسان جدید تبدیل شده است، تأمل بر سرچشمه‎های فراموش‌شده‌ی معنای علم را شیوه‎ای برای تأمل بر خود و نیز وظیفه‎ای فلسفی می‎داند و بر این اساس راه‌حل بحران علوم...
17 شهریور 1393
نقش فلسفه‌ در تولید علوم انسانی
تولید یا بازتولید و یا بازسازی یک علم از علوم انسانی و یا هر علمی دیگر، یک فرایند صددرصد آگاهانه است. در غیر این صورت، عناوین مزبور، به نحو حقیقی قابل اطلاق بر آن‌ها نخواهد بود. به همین دلیل، نقش فلسفه‌ی مضاف در تولید...
17 شهریور 1393
خاستگاه حقیقی فلسفه و علوم در کجاست؟
اگر از برخى نوشتارهاى متعصبانه اى که در دو سه قرن اخیر در اروپا و غرب نوشته شده بگذریم، که کوشش بر آن داشته اند که فلسفه را زاییده یونان بدانند و آن را جوششى معجزه آسا یا حتى معجزه اى تاریخى وانمود نمایند،...
16 شهریور 1393
حرمت فکر و متفکران را نگه داریم/ فلسفه مجال بحث و چون و چراست
دکتر رضا داوری اردکانی عصر روز گذشته در مراسم افتتاحیه دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های پژوهشی بنیاد حکمی و فلسفی دکتر احمد فردید با بیان اینکه حرمت فکر و متفکران را نگه داریم. همه حکیمان و فلاسفه اعم از هندی و چینی و ایرانی همه...
16 شهریور 1393
فلسفه «سیاست و اقتصاد» ، مسبوق به فلسفه «اخلاق» و «حقوق» است
فلسفه «سیاست و اقتصاد» ، مسبوق به فلسفه «اخلاق» و «حقوق» است و آنها منوط به «حقیقت شناسی» انسان و هستی است و همه موجودات را تجلّی «وجود قیّومی» و «اسماء و صفات» دانستن، بنیاد علوم طبیعی و و علوم انسانی را زیر و...
14 شهریور 1393
جایگاه عقل و نقل در معرفت شناسی اسلامی
کسی که می گوید دین حداکثری، دین حداقلّی حس می کند که ما دو قلمرو داریم: یکی قلمرو دین و یکی قلمرو عقل. اگر اینها سعی کنند حیطه و عرصه را بر دین تنگ کنند، می شود دین حداقلّی که در واقع یک نوع...
11 شهریور 1393
نیاز فلسفه به فلسفه
یکی از راه‎های تکامل علوم، فلسفه‌ی علوم است. در این باره حتی خود فلسفه، فلسفه نیاز دارد، فلسفه‎ی فلسفه‌ی اسلامی، فلسفه‎ی فلسفه‌ی کانت؛ یعنی لازم است یک نوع نگاه درجه دو به فلسفه‌ی کانت، فلسفه‌ی غرب و فلسفه‌ی اسلامی داشته باشیم؛
11 شهریور 1393
«زنوزی» و «ملاصدرا» را عَلَم کنید، «هوسرل» و «فرگه» سرجایشان می‌نشینند
چهره ماندگار فلسفه اسلامی گفت: تهاجم فرهنگی را نمی‌توان با موعظه و نصیحت از میان برداشت، همچنین نمی‌توان با زور در مقابل تهاجم فرهنگی ایستادگی کرد، با تهاجم فرهنگی، باید با فرهنگ و اندیشه مقابله کرد، نه مانند ملاعمرها و بن‌لادن‌ها.
11 شهریور 1393
در جستجوی وجود با چراغ مه‌شکن
سنگ‌بنایی که باعث می‌شود بوعلی بین ارسطو و قرآن، کتاب آسمانی را برگزیند؛ چراکه به عقیده‌ی او مابعدالطبیعه‌ی ارسطو مبین واقعیت است. اما قرآن همچون چراغی‌است که خود دلیل روشنایی خویش است. یعنی به‌جای آن‌که درباره‌ی واقعیات بحث کند یک‌راست به سراغ حقیقت می‌رود...
11 شهریور 1393
ماهیت علم از دیدگاه امام فخررازی
در میان حالات نفسانی که در نهاد ما انسان‌ها هست از قبیل ترس، میل، اراده، حالت خاصی هست به نام علم و آگاهی. هر انسان زنده و آگاه به آسانی آن را یافته و در این دریافت خود هیچ گونه تردید و ابهامی نمی‌بیند....
11 شهریور 1393
فلسفه و سیاست غرب در اندیشه داوری
از زمان رویارویی ایرانیان با غرب، دو جریان غرب گرایی و غرب ستیزی در ایران بوجود آورند، و لذا یکی از مهم ترین رویکردهای ضدغربی در ایران مبتنی بر مبانی فلسفی بوده است، که بر اساس آن، مبانی فلسفی مدرنیته را به چالش کشیده...
3 شهریور 1393
پروتستانتیزم اسلامی
ابراهیم فیاض در میزگردی درباره پروتستانیزم اسلامی گفت که متاسفانه باید بگویم روشنفکران ما همه بی سوادند، یعنی روشنفکری ما غرب را نشناخته است. هرچه بیشتر مطالعه می کنم بیشتر دلم می سوزد. این ها برخلاف آنچه می گفتند که ما نماینده غربیم نماینده...
3 شهریور 1393
«پژوهشی در فلسفه علم دانشمندان مسلمان»
علم شناسی منطقی فلسفی نزد دانشمندان مسلمان و پژوهشی در مسائل فلسفه شناسی نزد ایشان کتاب شد. جلد پنجم از مجموعه علم شناسی با عنوان " پژوهشی در فلسفه علم دانشمندان مسلمان" از سوی انتشارات سروش وارد بازار نشر شد.
3 شهریور 1393
ورود سیاست به فلسفه ممتنع نیست
محسن غرویان: اینکه سیاست وارد فلسفه بشود یا نه، به نظر من امری است که می‌شود اتفاق بیفتد. یعنی چه ما بخواهیم چه نخواهیم سیاستمداران معمولا وارد این مباحث می‌شوند.
3 شهریور 1393
فلسفه غربی سبک زندگی و شالکه ذهنی افراد را دگرگون می کند
دانش فلسفه با دیگر علوم انسانی تفاوت دارد چرا که این دانش، جهان بینی علوم انسانی و مبانی آنها را می سازد بنابراین بسط و گسترش فلسفه غربی خطر جدی در پی دارد، چرا که تغییر جهان بینی را در ذهن افراد به دنبال...
2 شهریور 1393
فلسفه باید بتواند مسائل روز را حل کند
باید در نظر داشته باشیم که امکان تکامل در فلسفه ما وجود دارد و از آن طرف هم ببینیم قابلیت‌های فلسفه غربی چه کمک‌هایی می‌تواند به بارور شدن تفکر فلسفی ما بکند. فلسفه تنها به حل مسائل تاریخی فلسفه نیست. فلسفه باید زنده باشد...
2 شهریور 1393
حکمت اجتماعی
دکتر ابراهیم فیاض، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در یادداشت پیش رو به مسئله حکمت اجتماعی و تفاوت های ان با فلسفه می پردازند.
31 مرداد 1393