سرویس مقالات »
چرا باید به علوم انسانی توجه ویژه کرد؟
علوم انسانی در زمان حاضر، شأن خود را در جامعه ما ندارد و نسبت به علوم پزشكی، علوم مهندسی و علوم پايه از رونق بسيار كمتری برخوردار است؛ درحالی‌که...
هندسه فرهنگی تمدن اسلامی در قرآن
پایان‌نامه کارشناسی ارشد «هندسه فرهنگی تمدن اسلامی در قرآن» توسط کامران ملایی نگاشته و محمد شعبانپور، استاد راهنما و عبدالقادر پریز، استاد مشاور این رساله در دانشگاه علامه طباطبائی بودند.
موضوع‌شناسی ربا در اقتصاد اسلامی
پایان‌نامه کارشناسی ارشد «موضوع‌شناسی ربا در اقتصاد اسلامی» توسط محمدامیر نوری نگاشته و آیت الله سیدمحمد موسوی بجنوردی، استاد راهنما و تقی ابراهیمی، استاد مشاور این رساله در دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم اداری...
نقش مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری در کاربردی کردن علوم انسانی
پایان‌نامه کارشناسی ارشد «توسعه مدل‌سازی قدرت بازار» توسط ملیکا کیاشمشکی نگاشته و هدی محسنی، استاد راهنما و پروین احمدی، استاد مشاور این رساله در دانشگاه الزهرا(س) بودند.
میان‌رشته‌ای نشان داد که پدیده‌های اجتماعی ذوابعادند و شناخت آنها نیز، نیازمند نگاه ذوابعاد است. در این راستا می‌توان پرسید: شناخت پدیده‌ها از منظر اسلامی چگونه است یا باید باشد. آیا می‌توانیم با رویکرد میان‌رشته‌ای، از علوم‌اجتماعی موجود و علوم اسلامی (از جمله فقه،...
گاه فناوری‌های نوین به فهم مطلبی کمک می‌کنند و گاه چنانکه مسئولان این طرح از کتاب الکترونیک، نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای و... سخن می‌گویند، فهم به‌صورت مجازی شکل می‌گیرد. و تمییز میان این دو، بسیار حیاتی است.
اصل ارتباط نظام حقوقی با سبک زندگی، و تأثیر نظام حقوقی بر سبک زندگی چندان محل نزاع نیست؛ هرچند شرح و تفصیل و توجه‌دادن به آن سخت مورد نیاز است؛ اما سخن گفتن از اینکه نظام حقوقی کنونی در جامعه‌ی ما مبتنی بر تلقی...
بحث پیرامون «نسبت تاریخ و هنر» از ابتدا با موانعی روبه‌رو است که سبب می‌شود بدون رفع آنها امکان سخن‌گفتن از این نسبت به جایی نرسد. اگر هنر ابداع و آفرینش درونی ذهن هنرمند باشد و تاریخ مجموعه‌ی حوادثی که بر جوامع انسانی گذشته...
یکی از چالش‌های سیاسی معاصر ما مسئله‌ی آزادی است. تلاش‌های فراوانی درباره‌ی تعریف آزادی و البته اغلب تعریف غیرآزادی در ادبیات سیاسی مدرن صورت پذیرفته است. اهمیت مسئله‌ی آزادی در این است که تلقی ما از آن نقش مهمی در فهم ما راجع به...
در پرسش از رابطه‌ی میان تمدن و فلسفه بهتر است به جای تمدن متوجه انگاره‌ی عالم شویم و آن‌گاه بپرسیم که فلسفه در عوالم مختلف چه جایگاهی خواهد داشت.
پس از حاکم‌شدن و رشد و گسترش نظام‌های اجتماعی و سیاسی سکولار در جهان و تثبیت این فرض که دین را باید از حضور در عرصه عمومی و نیز از قرارگرفتن به عنوان معیار محوری قضاوت و تحلیل در مسائل نظری و عملی، منع...
سیستمی بودن توسعه اجتماعی و نیز اتکاء آن بر توسعه انسانی، موجب می‌شود که توسعه دو شكل متفاوت پیدا كند؛ یكی، توسعه ابتهاج به تقرب و پرستش الهی است به گونه‌ای كه همه ابعاد فردی و اجتماعی انسانی را در بر می‌گیرد و دیگری،...
بحث از تغییر و گذار به یک نحو محرک اولیه تفکر جامعه‌شناختی بوده است. به عبارت دیگر، سؤالات محوری و اساسی جامعه‌شناسان اولیه در مواجهه با امری عینی و بیرونی شکل گرفته و طرح شده است؛ و این امر همانا تغییر و گذار بوده...
توجه به پشتوانه‌ی فرهنگی اندیشه‌ای هر جامعه‌ای برای پاسخ به مسائل آن جامعه در هر عصری به‌ویژه دوران معاصر ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. توجه به این پشتوانه است كه ضمن برقراری پیوندی بین اكنون و گذشته‌ی ما، ضمن ایجاد خودآگاهی تاریخی، موجب احیای بسیاری...
اذهان پذیرا و قلب‌های آماده در کدام سفر از اسفار تاریخ مهیا می‌شوند؟ کی و تحت چه شرایطی ایده‌های نو و رشدیافته بروز و ظهور می‌یابند؟ چه میزان زمان باید بر یک ایده بگذرد تا بزرگ شود، رشد یابد و شکوفا شود؟ این سوالات...
رکود اقتصادی، سقوط وال استریت و بسیاری از رسوایی های اخلاقی که پیرامون سران برجسته اقتصادی رخ داد، برخی ناظران را به زیر سوال بردن ارزش برنامه های آموزشی عملگرا همچون آموزش تجارت و به ویژه (ام بی ای) وا داشت. اهمیت علوم انسانی...
شواهد تاریخی ارائه‌شده برای نفی حکم دکتر زیباکلام با این واکنش روبه‌رو خواهند شد که این شخصیت‌ها (برای مثال نیوتن، اینشتین، مارکس، دورکیم، وبر، بوردیو، هابرماس، گیدنز، کینز، هایک، فریدمن و...) مطابق تعریف و برخلاف دیدگاه رایج در علوم مربوطه، اصولاً نظریه‌پرداز نیستند.
خوانش محسن مهدی در این کتاب به‌شدت مناقشه‌برانگیز و تأثیر لئو اشتراوس بر او – همچنانکه طباطبایی هم متذکر شده انکار ناپذیر است.ناصیف نصّارف مهدی را نخستین کسی می‌داند که اقدام به تبیین کلی اندیشه‌ی ابن‌خلدون به‌عنوان یک نظام کرده است. با وجود این،...
طه حسین به عنوان پیشگام مفسرین ابن‌خلدون در عالم اسلام، می‌کوشد تا فهمی انتقادی از چیزی که از نظر او نه جامعه‌شناسی است و نه تاریخ ارائه دهد. او می‌کوشد تا با ارائه‌ی تفسیری از ابن‌خلدون و نقد برخی دیدگاه‌های مستشرقین، روح عربی را...
دکتر علیرضا صدرا، عضو هیأت علمی دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، و زمینه تخصصی تحصیلی و تحقیقاتی ایشان اندیشه سیاسی و فلسفه سیاسی است. وی اغلب دروسی در زمینه اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران و غرب، و مبانی اندیشه...
رابطه‌ی بین اخلاق و سیاست از جمله مسائلی است كه به انحاء مختلف مورد توجه متفكران از فلاسفه‌ی یونان گرفته تا فیلسوفان اسلامی، قرار گرفته است. تأمل و دقت در سیر این مباحث می‌تواند ما را نسبت به نوع نگاهمان به سیاست و اخلاق...
به طور کلی در نظر افلاطون نه فقط شعر که هر هنر دیگری، اگر از مسیر اخلاق دور شود در مدینه جایی ندارد. لذا «کافی نیست تنها در کار شاعران نظارت کنیم و آنان را مجبور سازیم که در اشعار خود صفات نیک و...
این هنر و فرهنگ است که می‌بایست چراغ راه سیاست باشد. سیاست در بستر اندیشه شکل می‌گیرد و هنر به عنوان زبان گویای فرهنگ و تأویل‌گر اندیشه‌ی یک ملت، می‌بایست در جامعه‌ی پیش رو تعیین‌کننده باشد. هنر و فرهنگ روزی مبنای سیاست قرار گرفته‌اند...
هنرهای تجسمی قابلیت زیادی در ایجاد فضا و انتقال حس و پدید آوردن شرایط مساعد برای درگیر شدن مخاطب دارند که در حاشیه‌ی هنرهای دیگر رشد می‌کنند. ساحت رفتار افراد هم به شدت تحت تأثیر هنر است. رفتارهایی که در صورت تکرار، می‌توانند قسمت...
شهید مطهری، بحث انتقادی كوتاه اما غنی و كم نظيری را دربارۀ اين اصول معطوف به آزادی انسان مطرح ساخته که نمایان‌گر نوع نگرش ایشان به مبنا و معیار برخورداری انسان از حقّ آزدای است. ایشان در مقام نقد نخستین اصل نظری توجیه کنندۀ...
هنر اسلام دارای گنجینه عظیمی از معانی عمیق عرفانی و حکمت الهی است زیرا این هنر ریشه در بنیان‌های ژرف تفکری معنوی و الهی دارد.
در فلسفه‌ی صدرایی، با اثبات اصالت وجود و به تبع آن وحدت تشکیکی وجود، تمامی اجزای عالم به هم مرتبط هستند و این ارتباط یک ارتباط حقیقی در مقام وجود و هویت حقیقی اشیاست، نه فقط در حد روابط خارجی و بیرونی اشیا.
تبیین‌های مناسب از وجودشناسی انسان در هر یک از رشته‌های علوم انسانی، توان عظیمی در نقد و هضم تحلیل‌هایی که در علوم انسانی مدرن رایج است، می‌دهد و تدوین این چنینی فلسفه‌های علوم انسانی، می‌تواند طلیعه‌ی تحولی جدی در عرصه‌ی علوم انسانی شود.
وضعیت جامعه چه رابطه ای با علوم انسانی دارد؟ علوم انسانی در تعیین مسیر جامعه چه نقشی را ایفا می‌کند؟ آیا علوم انسانی شرح وقایعی است که در جوامع رخ داده است؟
در این مقاله ضمن بحث در خصوص نقش مهم معنویت در مدیریت سازمانها به حکومت دینی و مدیریت اسلامی با الهام از مبانی عظیم قرآنی و احادیث و سیره پیامبر عظیم الشان و امامان وبخصوص فرمایشات گوهر بار رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی راهکارهای لازم...
معنویت در محل کار، آگاهی ازاین حقیقت است که ارتباطات متقابل، احترام و شناسایی محدود به خودمان و محیط خصوصی‌مان نمی‌شوند، بلکه همچنین برای همه کسانی که ما با آنها در یک مبنای منظم یا تصادفی کار می کنیم ، کاربرد دارند
در این مقاله با اشاره به دیدگاه‌های موجود درباره‌ی تأثیر ارزش در علوم انسانی، به دسته‌بندی انواع قابل فرض این تأثیر پرداخته، با تعیین محل بحث، دیدگاه خود را در این باره بیان خواهیم کرد. در پایان نیز به بیان نمونه‌هایی از تأثیر ارزش...
بايد توجه داشت كه روش علم صرفا تحليلى، و روش فلسفه فقط تركيبى نيست. آن‌چه مىتواند به انسان معرفت دقيق دهد، هماهنگى دو روش تحليلى و تركيبى است. در روش تركيبى، علوم در سيستم يا نظامى منسجم ديده مىشود و روابط آنها با يك‌ديگر...
ساختار مقاله حاضر بدين شكل است كه ابتدا سه رويكرد توسعه علم مبتنى بر يافتههاى مكاتب غربى معرفى، بنيانهاى هستى شناسانه و معرفت شناسانه آنها تبيين، و متدولوژى هريك بر اساس مبانى نظرى و جهانبينىشان تشريح مىشود؛ سپس سهم هريك از رويكردهاى سهگانه در...
در این نوشتار محسن اسماعیلی تلاش کرده، تا با تکیه بر نظرات شهید مطهری مسئله حقوق بشر و شهروندی را تبیین نمایند.
با توجه به افزایش جمعیت کیفری و بکارگیری هرچه بیشتر مجازات حبس و از طرف دیگر عدم کارایی حبس در پیشگیری از تکرار جرم، کاهش میزان جرایم و نیز عدم کارآیی در اصلاح و درمان مجازات ضرورت جایگزینی مجازات های دیگری به جای مجازات...
نشست خبری نخستین هم اندیشی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در بیروت با حضور مسعود معینی پور برگزار می شود
در هر جهان سنتی، در هر لحظه از تاریخ آن قطبی که به منزله‌ی قلب عالم است و به واسطه‌ی او برکت آسمان و بر زمین نازل می‌شود، حکومت می‌کند. وجود او همان حضور الهی در مرکز عالم است، ولی به‌طور معمول مظهر و...
سنگ‌بنایی که باعث می‌شود بوعلی بین ارسطو و قرآن، کتاب آسمانی را برگزیند؛ چراکه به عقیده‌ی او مابعدالطبیعه‌ی ارسطو مبین واقعیت است. اما قرآن همچون چراغی‌است که خود دلیل روشنایی خویش است. یعنی به‌جای آن‌که درباره‌ی واقعیات بحث کند یک‌راست به سراغ حقیقت می‌رود...
در میان حالات نفسانی که در نهاد ما انسان‌ها هست از قبیل ترس، میل، اراده، حالت خاصی هست به نام علم و آگاهی. هر انسان زنده و آگاه به آسانی آن را یافته و در این دریافت خود هیچ گونه تردید و ابهامی نمی‌بیند....
از منظر استاد میرباقری، تجدد یک مجموعه به هم پیوسته است که از ریشه آب می خورد، نه می توان آن را تجزیه کرد و نه می توان آن را دینی نمود. اسلامی کردن مدرنیته، تخیلی بیش نیست. اگر الگوی صنعت و تعریفی که...
آیت الله جوادی آملی معتقد به اسلامی سازی علوم، اعم از علوم تجربی و انسانی است؛ اما این نگرش مبتنی بر ترسیم صحیح و هندسی دو مسئله «رابطه عقل و دین» و «رابطه علم و دین» است. ایشان در این زمینه می نویسد: «سال...
انقلاب اسلامی ایران، دستاوردهای ارزشمندی برای جهان اسلام به ارمغان آورده است. طرح مسأله تحول علوم انسانی و تبیین فرآیند آن، یکی از این دستاوردهاست. وقتی این دستاورد عظیم و ارزشمند به جوامع اسلامی انتقال پذیر است که درباره چیستی و فرآیند تحول و...
امام خمینی به عنوان شخصیت منحصر به فرد تاریخ مرجعیت شیعی و اولین فیلسوف مسلمان که در سیاست هم ایراد نظر و هم اقدام عملی کرد و نهضت دینی خود را با موفقیت به انجام رساند، چگونه با جامعه ارتباط برقرار کرد و آراء...
گفتوگو با عبدالله صلواتی، درباره نظریه سلولی اخلاق؛
چگونه می‌توان نسبی‌گرایی و مطلق‌گرایی اخلاقی را آشتی داد؟
محمد اکبری در گفتوگو با طلیعه:
الگوهای غیرالهی به الگوی زندگی ما تبدیل شده است/ راهکارهای قرآن برای ارتقای سطح رفتار در جامعه
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تشریح کرد:
بصیرت غیر از نابینایی ظاهری است/ عوامل کوری انسان در قرآن
- دومین نشست علمی آیندهپژوهی علوم انسانی در ایران
- از نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی چه استفادهای می‌توان کرد؟
- نیت رکن ارزش در فلسفه اخلاق الهی است
- با چه سیری آثار شهید مطهری را بخوانیم؟
- امر ملی در علوم سیاسی مهمان ارغنون خرد
- چطور کارل یونگ سر از ترانههای بیتیاس درآورد؟
- افروغ هویتش را از انقلاب اسلامی میگرفت
- فراخوان پویش «تفکر و اندیشهورزی» با محوریت بیانات رهبر معظم انقلاب منتشر شد
- آیا در موضوعات سیاسی و اجتماعی هم اکثریت مردم به خطا میروند؟
- ۲۰۱۰ پایان تاریخ بود
- آیا گفت و گوی سازنده هنوز ممکن است؟
- دینگریزها، اخلاق و عبادتِ بدون تقوا را دیدند از دین زده شدند
- تشکیل نظام اسلامی یک تکلیف الهی است
- انتشار جلد پنجم کتاب اندیشه سیاسی تربیتی علوی در نهج البلاغه
- فراخوان دومین جشنواره مردمی علوم انسانی عمار اعلام شد
- میخی برتابوت روشنفکری ایران/کاهش درد انسان با روشنفکری یک شوخیست
- هدایت درست ثروت جامعه بسیاری از معضلات اجتماعی کشور را حل می‌کند
- یومالله روزی است که خداوند قدرت خود را نمایان می کند
- «مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی» موضوع نشست هفتم اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی
- علوم انسانی اسلامی از ظرفیت پاسخگویی به مسائل علمی کشور برخوردار است
- بیانیه گام دوم، مانیفست ۴۰ سال دوم انقلاب اسلامی است
- عقل موردنظر فلسفه اسلامی با استمداد از عقل قدسی بالنده می‌شود
- معرفت، دانش نیست/ چیستی و قلمرو فلسفه معرفت
- پنجمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی برگزار می‌شود
- شکست تک صدایی حاکم بر علوم انسانی / سیاستزدگی آفت علوم انسانی
- تثبیت استقلال نظام آموزشی امامیه در دوران حکومت امام علی(ع)
- شماره ۲۶ و ۲۷ فصلنامه صدرا منتشر شد
- دولت اسلامی متشکل از کارگزاران متعهد با تولید علوم انسانی اسلامی میسر است
- برنامه‌های هفته علمی تمدن نوین اسلامی گسترش مییابد
- نقش بی بدیل سیره حضرت زهرا(س) در تحقق تمدن نوین اسلامی/ الگویی برای زن بحرانزده امروز
- روانشناسی اسلامی جهان را در دو بُعد غیب و شهود می بیند
- تمرکز چهارمین هفته علمی تمدن نوین اسلامی بر ظرفیت های جهان اسلام/ ارائه نقشه راه برای ادامه مسیر
- عامل پیشرفت دانش، پیوند دانش با جامعه و پیوند دانشگاه با سازمان های اجرایی کشور است
- تاثیرگذاری غرب بر انقلاب اسلامی با استحاله فرهنگی امکانپذیر است
- نجات جامعه اسلامی از انحرافات، منجر به شهادت حضرت زهرا(س) شد
- آنهایی که می گویند تمدن نوین اسلامی نباشد یعنی موتور محرک جوانان انقلابی را خاموش کنیم
- معرفی کتاب «ماهیت معرفت عرفانی» اثر برگزیده بیستمین کتاب سال حوزه
- بسته مطالعاتی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به مناسبت دهه فجر
- بینش تمدنی؛ بایسته ها و چالش ها/ گزارشی از نشست با رهبر انقلاب
- در انقلاب اسلامی فقه به کمک فلسفه آمد
