| امروز جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳ |
سرخط خبرها:

به پاس نیم قرن تلاش و مجاهدت علمی دکتر مهدی گلشنی؛


فیزیکدانی که نگاه جدیدی به مخاطبان خود داد/ روزآمد و جامع‌الاطراف

به تازگی خبری مبنی بر بازنشستگی دکتر مهدی گلشنی از دانشگاه صنعتی شریف منتشر شد. وی از جمله چهره های برجسته علمی است که گروه فلسفه علم در دانشگاه صنعتی شریف را تاسیس کرد و راهنمایی و مشاوره صدها مقاله و پایان نامه و رساله در این دانشگاه و دانشگاه های دیگر را به عهده داشته است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، دکتر مهدی گلشنی متولد سال ۱۳۱۷ در اصفهان و دارای دکترای فیزیک از دانشگاه برکلی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو آکادمی علوم جهان اسلام، عضو انجمن اروپایی علم و الهیات، عضو مرکز الهیات و علوم طبیعی برکلی، عضو مؤسس انجمن بین‌المللی علم و دین کمبریج، برنده دو دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و چهره ماندگار فیزیک ایران است.

وی کتاب های «قرآن و علوم طبیعت»، «از علم سکولار تا علم دینی»، «علم و دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم»، «تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیک ‌دانان معاصر» و «علم، دین و فلسفه» را به نگارش درآورده است.

مهدی گلشنی تحصیلات مقدماتی را در اصفهان گذراند و بعد از عزیمت به تهران، در سال ۱۳۳۹ موفق به اخذ لیسانس از دانشگاه تهران در رشته فیزیک شد. سپس به منظور ادامه تحصیل رهسپار ایالات متحده آمریکا شد و در سال ۱۳۴۸ هـ. ش از دانشگاه برکلی آمریکا در رشته فیزیک با گرایش ذرات بنیادی به درجه دکتری نائل آمد.

گلشنی همزمان با اتمام تحصیل در آمریکا، به ایران بازگشت و در دانشگاه صنعتی شریف با رتبه استادیاری به تدریس پرداخت و در سال ۱۳۶۴ در همان دانشگاه، به رتبه استادی ارتقاء یافت. گلشنی در عرصه الهیات و پژوهش‌های دینی و نیز در زمینه مطالعات تطبیقی میان دو حوزه «علم و دین» صاحب‌ نظر است و به عنوان بنیان گذار گروه فلسفه علم دانشگاه شریف شناخته می‌شود.

به باو وی علم دینی دارای دو جنبه اصلی است: اول و مهم‌تر پیش ‌فرض‌های متافیزیک علم است که مبتنی بر جهان ‌بینی الهی است و دوم کاربرد علم است که از همان نگرش متأثر است. دانشگاه اسلامی نیز مبتنی بر چنین علمی است و صرف عنایت به ظواهر اسلامی کمکی به اسلامی شدن آن نخواهد نمود.

گلشنی درباره رابطه علم و دین در جهان بینی اسلامی معتقد است: «در جهان بینی اسلامی، علم و دین یک مبنای متافیزیکی واحد دارند. می‌توان فعالیت علمی را بخشی از فعالیت دینی به حساب آورد. طبق بیان قرآنی مطالعه طبیعت در صورتی می تواند مطالعه کنندگان را از عالم خلقت به خالق برساند که قلبا ایمان دینی داشته باشند».

چهره ماندگار فیزیک معتقد است تأثیر دیگری که دین می‌تواند روی علم بگذارد در جهت‌گیری آن است. دین می ‌تواند علم را در جهانی که موثر در رشد معنوی انسان ‌هاست به  کار گیرد و از به کارگیری آن برای مقاصد تخریبی جلوگیری کند.

این استاد برجسته دانشگاه صنعتی شریف طی سال های گذشته به طور جدی به رابطه میان علم و دین پرداخته و کتاب ها متعددی در این زمینه نوشته و نظریات فیلسوفان و فیزیک دانان بزرگ دنیا را درباره مساله علم دینی پرسیده و پاسخ های آنان را جمع آوری کرده است.

حجت الاسلام علیرضا پیروزمند هم گلشنی را از پیشکسوتان بحث علم دینی می داند و می گوید: آنچه که عملکرد ایشان را متمایز کرده دو موضوع است: اول سابقه دکتر گلشنی در بررسی علم دینی و دوم اینکه ایشان موضوع علم دینی را از منظر علوم تجربی و فیزیک مورد مطالعه قرار داده اند. ایشان فیزیکدان هستند و نگاه جدیدی را به مخاطب شان داده اند که در کشور مورد بی توجهی قرار گرفته است و آن عبارتست از اینکه ما می توانیم به موضوع علم دینی از منظر هستی شناسی بپردازیم و هستی شناسی را به فلسفه علم ارتباط دهیم و فلسفه علم را به تولید علم مرتبط کنیم و نگاه جامعی به حوزه های مختلف علم داشته باشیم.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم می افزاید: وقتی موضوع فیزیک اسلامی و نسبت دین در فیزیک مورد توجه قرار گرفت، اثبات آن در علوم انسانی و اجتماعی کار به مراتب آسان تری خواهد بود البته با توجه به نوع نگاه دکتر گلشنی در پیوند علم و دین توجه، نمی خواهیم بیش از آنچه که مورد ادعای ایشان است به عهده شان بگذاریم. وزن اصلی نظریه ایشان مربوط به نظریه های بنیادی در فیزیک است و اگر نظریه های بنیادی تحت تاثیر اندیشه های توحیدی قرار بگیرد می تواند دستخوش تغییرات جدی شود.

پیروزمند به اهمیت نظریه دکتر گلشنی درباره علم دینی می پردازد و می گوید: وقتی ایشان این قدم را برداشتند راه هموار برای تاثیرگذاری در پایین دست نظریه های بنیادی هموار شد. به همین جهت هم از نظر علمی توجه ایشان به علم دینی حائز اهمیت است و هم از نظر اینکه ایشان به دلیل شهرت جهانی که در فیزیک و علم دینی داشته اند، به عنوان چهره بین المللی در نظریه پردازی علم و دین شناخته شده اند و برای کشور اعتبار محسوب می شوند. ایشان توانسته اند حرف خود را به گوش همه برسانند و این کار بسیار ارزشمندی است.

وی تصریح می کند: یکی دیگر از علائم جدیت ایشان در مساله علم دینی، پایه گذاری رشته فلسفه علم در دانشگاه صنعتی شریف بود. هر چند که وجهه غالب این دانشگاه علوم انسانی نیست اما اینکه مسئولان وقت دانشگاه این رشته را در دانشگاه بگنجانند، نگاه بلندنظرانه ای بوده و دکتر گلشنی با پایمردی این کار را دنبال کردند. انتظار می رود حضور این رشته در دانشگاه شریف باعث گردد فلسفه علم در فلسفه تکنولوژی اثر بگذارد و فلسفه تکنولوژی در نوع نگاه فناوری های نو و دانش های مهندسی موثر باشد.  

علاوه بر نظریات متقن وی در حوزه علمی، می توان به پشتکار و همت بالای گلشنی اشاره کرد به طوری که صبح زود در دفتر خود در دانشگاه حاضر می شود و جوابگوی همه مخاطبان و دانشجویان خود است. گلشنی از شخصیت های علمی برجسته معاصر ماست که چهره جهانی دارد و الگویی از تلاش بی وقفه برای اساتید جوان تر دانشگاه ها محسوب می شود.

مرتضی خطیری از شاگردان دکتر گلشنی در پژوهشگاه دانش های بنیادی درباره وی می گوید: دکتر گلشنی به افراد طالب علم و دغدغه مندان اسلام و کشور نگاه ویژه ای دارند و به روش های مختلف در صدد حمایت از آنها بر می آیند. نظم از ویژگی های برجسته در دکتر گلشنی محسوب می شود و ایشان به شدت به وقت احترام می گذارند. دکتر گلشنی از صبح زود که فعالیت خود را آغاز می کنند، پذیرای همه مخاطبان خود است.

خطیری به روزآمدی علمی دکتر گلشنی اشاره می کند و می گوید: ایشان در پاسخگویی به سوالات و شبهات در مباحث فیزیک و علم و دین تسلط بسیار دارند دلیل آن هم مطالعه زیاد و به روزبودن ایشان و اطلاع از جریان علمی جهان و کشور است. ایشان در کار علمی بسیار کوشا هستن و مقاله ها و پایان نامه های دانشجویان را با دقت کامل مطالعه و ویرایش علمی و ادبی می کنند.

استاد مدعو گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف ادامه می دهد: دکتر گلشنی نسبت به فضای دانشگاه و جریان علمی و فرهنگی کشور بی تفاوت نیستند و برای ارتقاء و پیشرفت جامعه علمی فرهنگی هم در جلسات خصوصی و هم در مجامع عمومی تلاش بسیار می کنند.

خطیری به بازنشستگی دکتر گلشنی اشاره می کند و می گوید: ایشان از نظر جسمی سالم و به لحاظ دانشی به معنای واقعی فعال و پرتلاش هستند و بعد از این هم به سیاق گذشته فعالیت های خود را ادامه می دهند. جامع الاطراف بودن ایشان در موضوعات مختلف به همراه توانمندی های علمی و ویژگی های اخلاقی سرمایه گران سنگی برای مراکز علمی کشور است.

 وی در پایان می گوید: جریانی به واسطه تفکر ایشان در حوزه «علم و دین»، «فلسفه علم» و «نگاه بنیادی در رشته فیزیک» در کشور شکل گرفته است  که در حال حاضر جایگزینی برای ایشان در این امور در دسترس نیست و حوزه های این چنینی نیاز به حضور ارزشمند و فعالیت چنین استاد گرانمایه ای دارد.

 توصیف و تعریف از شخصیت برجسته علمی و اخلاقی و شخصیتی دکتر گلشنی به همین جا محدود نمی شود و جای کار برای آن به مراتب بیش از آن چیزی است که در این مجال گفته شد. گلشنی و گلشنی ها در این سرزمین کم نیستند و این ضرورت ایجاب می کند تا با بهره گیری از دانش سرشار و نبوغ علمی این افراد حتی بعد از بازنشستگی، صحنه علمی کشور از حضور آنان بی بهره نشود چراکه هنوز دانشجویان و پژوهشگران زیادی هستند که می توانند پاسخ سوال های خود را از این اساتید جویا شوند و به نشاط و تازگی فضای علمی کشور کمک کنند.

انتهای پیام/

کد خبر : 71628
تاريخ ثبت خبر : 20 تیر 1397
ساعت بارگزاری خبر : 12:17
برچسب‌ها:, , , , ,

دیدگاه شما

( الزامي ) (الزامي)