ظرفیت‌های معماری اسلامی در توسعه فضاهای زیرسطحی شهری

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از ایکنا، جشنواره کتاب سال دانشجویی عنوان جشنواره‌ای است که از سال ۱۳۷۳  با همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی آغاز شد و در حال حاضر سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی متولّی برگزاری این جشنواره است. در بخش اصلی جشنواره کتاب سال دانشجویی، آثار دانشجویان تحت ۶ عنوان در جشنواره شرکت داده شده و مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. یکی از بخش‌های جشنواره گروه هنر و معماری است که رشته‌هایی چون معماری، نقاشی، موسیقی، عکاسی و … را شامل می‌شود.

اصغر مولایی نویسنده کتاب «توسعه فضاهای زیرسطحی شهری» از برگزیدگان جشنواره کتاب سال دانشجویی در گروه معماری است.  وی دانش‌آموخته رشته شهرسازی و علاوه بر انجام پروژه‌های علمی و تحقیقاتی، در دانشگاه هنر اسلامی شهر تبریز مشغول به تدریس است.

مولایی در گفت‌وگو با ایکنا به معرفی اثر تألیفی خود پرداخت و به جنبه‌های نوآوری آن اشاره و اظهار کرد: این کتاب برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد بنده است که بخش مبانی نظری و مطالعات آن را تبدیل به کتاب کرده‌ام. این کتاب یک راهنمای کاربردی و عملی برای پروژه‌های مربوط به توسعه فضاهای زیرسطحی است.

وی افزود: فضاهای زیرسطحی هر نوع فضایی که در زیر زمین باشد مثل فضاهای ایستگاه‌های مترو یا مجتمع‌های زیرزمینی. کتاب توسعه فضاهای زیرسطحی شهری در جهت کاربری‌های ترافیکی، پارکینگ، فضاهای عمومی، فرهنگی و پدافند غیرعامل قابل استفاده است. این کتاب بیشتر به درد مدیریت شهری، شرکت‌های پیمانکار، مهندسین مشاوره معماری و شهرسازی و عمران، که در راستای پروژه‌های طراحی مطالعات، راهکارها، راهبردها و ایده‌های مفهومی‌اش استفاده کنند.

وی ادامه داد: الآن معاونت عمرانی شهرداری تهران و سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران از همین کتاب برای پروژه‌هایی که نقاطی از تهران را در دست کار توسعه زیرسطحی قرار داده است استفاده می‌کند و در پروژه‌هایی مثل میدان راه‌آهن، میدان هفتم تیر، میدان ولی‌عصر و غیره از این ایده‌های این اثر بهره می‌برند. در مجموع این پژوهش توانسته به نحو کاربردی مورد استفاده واقع شود. 

وی اضافه کرد: نکته دیگر اینکه این کتاب تنها کتاب تألیفی در این موضوع در کل کشور است و از این جهت حائز اهمیت است. بنده این اثر را به این دلیل منتشر کردم که بتواند برای جامعه علمی و حرفه‌ای حوزه‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری مفید باشد. 

مدرس حوزه شهرسازی به در خصوص ویژگی‌های این اثر عنوان کرد: یکی از ویژگی‌هایی که قابل ذکر است این است که اصول تحقیق در این پژوهش رعایت شده است. جامع بودن موضوع رعایت هم از دیگر نکات حائز اهمیت است. در این اثر تمامی نمونه‌ها را بررسی کردیم و سعی شده موردی از قلم نیفتد. تمام نمونه‌ها به معنی واقعی تحلیل و بررسی شده است. در بخش راهبردها و پیشنهادات هم تمامی جوانب کار از جمله ابعاد مدیریتی، پدافند غیر عامل، مدیریت بحران، هنری و روانشناسی لحاظ شده. این جامع نگری یکی از نکات مهم در خصوص این کتاب است.

وی به موضوع معماری اسلامی اشاره کرد و گفت: یک فصل از این کتاب در خصوص حقوق مالکین است که با تأکید بر آموزه‌های اسلامی تدوین شده است به این صورت که اسلام حق مالکیت را برای مالکین خصوصی در کنار مصلحت اجتماع در نظر گرفته است. بدین صورت که مصلحت اجتماع بر مصلحت فرد مقدم است و این در طراحی پروژه‌های عمومی مثل ایستگاه‌های مترو، زیرگذر یا هرگونه مجتمعی که برای عموم احداث می‌شود مورد نظر است.

وی افزود: در پروژه‌های عمومی شهری بخشی از املاک عمومی خریداری، تملک و تخریب می‌شود و در اختیار پروژه قرار می‌گیرد. در این راستا هم بایستی منافع افراد یعنی مالکین لحاظ شود و هم مصالح اجتماع و نیازهای فضای شهری و عمومی تأمین شود. این موضوع در این کتاب مطالعه شده و راهکارهای کاربردی ارائه شده است. در سایر ابعاد نیز تأکید بر استفاده از زمینه‌های بومی از جمله ارزش‌های کالبدی از حیث آموزه‌های اسلامی، همچنین ارزشها و زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی که مورد نظر اسلام است مورد توجه قرار گرفته است.

وی در مورد جشنواره کتاب سال دانشجویی یادآور شد: یکی از فرصت‌هایی که باعث می‌شود آثار تألیفی ارزیابی شوند و مورد تشویق و ترغیب مولفین و پژوهشگران قرار بگیرند همین جشنواره‌ها است که آثار در آنها ارزیابی می‌شوند و مورد تشویق قرار می‌گیرند. این جشنواره برای بنده انگیزه مجدد و مضاعفی ایجاد کرد که همین روند پژوهشی را در موضوعات دیگر در حوزه‌های دیگر در آینده ادامه دهم. البته بیشتر ارزش معنوی بود.

وی در پایان ضمن ارائه پیشنهاد در جهت افزایش حمایت‌های مادی جشنواره، خاطر نشان کرد: صحبت‌هایی بود تا از این کتاب حمایت مالی شود و تعدادی از این کتاب‌ها را خریداری کنند اما این وعده محقق نشد. از این نظر پیشنهاد می‌کنم برای جشنواره‌های آتی حمایت‌های مالی جدی‌تری در این زمینه صورت گیرد تا در کنار حمایت‌های معنوی و انگیزشی، حمایت‌های مادی نیز ورد توجه قرار گیرد.

انتهای پیام/