شکوفایی علوم انسانی لازمه توسعه‌یافتگی و پیشرفت است

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پیشرفت و توسعه در جوامعی اتفاق می افتد که اهمیت و جایگاه علوم انسانی در آن والا باشد. جوامعی در مسیر توسعه و پیشرفت قرار گرفته اند که علوم انسانی در آن جامعه رونق داشته باشد. در جوامعی که تحقیق و تفحص آزاد تشویق شده، علوم انسانی رشد بهتری خواهد داشت؛ حتی اگر ایدئولوژی مذهبی و سیاسی بر جامعه مسلط باشد. در جامعه ای که آزادی بیان وجود داشته باشد زمینه رونق و شکوفایی علوم انسانی فراهم می شود. این آزادی حتی زمانی که حکومت های اقتدارگرا بر سرکار باشند نیز مورد حمایت قرار می گیرد.

در گفتگو با پروفسور «مارک سجویک» استاد مطرح دانشگاه آرهوس دانمارک و از متفکرانی که مطالعات جامعی در خصوص مکتب سنت گرایی داشته به بررسی این موضوعات پرداخته ایم که در ادامه آمده است.

«مارک سجویک» (Mark Sedgwick)  از استادان سابق و برجسته دانشگاه آمریکایی قاهره و استاد کنونی دانشگاه آرهوس دانمارک و نیز دبیر انجمن اروپایی مطالعات باطنی‌گرایی غربی است که کتابی را در سال ۲۰۰۴ با عنوان «علیه جهان مدرن: سنت‌گرایی و تاریخ‌ پنهان فکری سده بیستم» به چاپ رساند.

اگر در جامعه ای علوم انسانی رشد و توسعه یافت در این صورت تمام بخش‌های یک جامعه توسعه پیدا می کند

*رابطه میان شکوفایی علوم انسانی و توسعه سیاسی در یک کشور چیست؟

رابطه میان توسعه سیاسی و پیشرفت و شکوفایی علوم انسانی یک رابطه مستقیم است. در واقع وقتی کشوری دارای توسعه سیاسی باشد علوم انسانی در آن کشور نیز پیشرفته و توسعه یافته است.

در خصوص توسعه اقتصادی نیز همین موضوع صادق است. کشوری شاهد رشد و توسعه علوم انسانی خواهد بود که در آن توسعه اقتصادی نیز اتفاق افتاده باشد.

از سوی دیگر وقتی در یک کشور علوم انسانی به رشد و توسعه دست یافت در این صورت از این رشد و توسعه سایر حوزه های اجتماعی نیز منتفع خواهند شد. به عبارت دیگر اگر در جامعه ای علوم انسانی رشد و توسعه یافت در این صورت تمام بخش‌های یک جامعه توسعه پیدا می کند.

اگر بخواهیم یک کشور در مسیر توسعه یافتگی مثبت گام بردارد باید علوم انسانی در آن کشور مهم تلقی شود و شکوفا شود. نمی توان صحبت از پیشرفت و توسعه یافتگی زد و به علوم انسانی توجهی نکرد.

* با توجه به مواردی که شما برشمردید در کدام جوامع علوم انسانی رشد و پیشرفت بهتری خواهد داشت؟

در جامعه ای که عقل و خرد ارزش داشته باشد و مهم باشد. جامعه ای که ارزشهای عقلانی و خردمندی را پاس بدارد و به آن بها بدهد در آن جامعه علوم انسانی رشد و توسعه بیشتری خواهد داشت.

همچنین باید در یک جامعه ثروت مشروع پاس داشته شود و آن جامعه در مسسیر توسعه اقتصادی باشد تا اهمیت علوم انسانی برای آن جامعه روشن و مشخص باشد.

در توسعه یافتگی همه جانبه هم به علوم باید توجه داشت و هم به علوم انسانی

* چرا برخی کشورها در حوزه علوم دقیقه (sciences) قوی هستند ولی در حوزه علوم انسانی ضعیف هستند؟

برخی حکومتها از ایده ها هراس و ترس دارند. چنین حکومتهایی برای رشد و توسعه علوم انسانی اهمیتی قائل نیستند و حتی درصدد تضعیف آن هستند.

چنین حکومتهایی زمینه بورسیه علوم انسانی جهت توسعه و پیشرفت آنرا فراهم نمی کنند. اگر حکومتی زمینه بورس شدن در علوم انسانی را فراهم نکند در این صورت علوم انسانی رشد و توسعه نخواهد یافت.

در توسعه یافتگی همه جانبه هم به علوم باید توجه داشت و هم به علوم انسانی. نمی توان بدون توسعه علوم انسانی به توسعه همه جانبه دست یافت.

برخی جوامع که تنها به علوم توجه کردند و از علوم انسانی مغفول ماندند در حوزه های خاصی توسعه یافتند و توسعه یافتگی آنها متوازن نبوده است.

نوع نگاه دولت به رشته های علوم انسانی نباید شبیه به نگاه به رشته های فنی و مهندسی باشد

* تحصیلات رایگان علوم انسانی در این میان چه نقشی در جهت توسعه و پیشرفت علوم انسانی دارد؟

تحصیل رایگان یکی از زمینه های رشد و توسعه علوم انسانی در یک جامعه است. علوم انسانی باید مورد حمایت دولت قرار گیرد و برای تحقیقات آن بودجه تخصیص داده شود.

نوع نگاه دولت به رشته های علوم انسانی نباید شبیه به نگاه به رشته های فنی و مهندسی باشد. معمولا بازار کار این رشته ها خوب است و فارغ التحصیلان آن بعد از فراغت از تحصیل مشکلی نخواهند داشت.

اما رشته های علوم انسانی بازار کار خوبی ندارند ضمن اینکه پروژه ها و تحقیقات آنها نیز چندان مورد توجه بخش خصوصی نیست تا از آن طریق بتوانند نیازهای مالی خود را رفع کنند.

البته این به معنای این نیست که مراکز تحقیقاتی در حوزه علوم انسانی باید تماماً نگاه به بودجه دولتی داشته باشند، بلکه منظور این است که این مراکز مورد توجه دولت باشند و بخشی از بار هزینه های آنرا دولت تأمین کند.

گفتگو از: جلال حیران نیا

انتهای پیام/