| امروز پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳ |
سرخط خبرها:

مدیر گروه پژوهشی آینده نگاری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره):


بلندترین افق آینده پژوهی فرهنگی رسیدن به تمدن نوین اسلامی است

عین الله کشاورز ترک بیان کرد: چشم انداز مطلوب جامعه را می توان تحقق تمدن نوین اسلامی درنظر گرفت و آینده پژوهی فرهنگی درصدد است تا چشم اندازهای مطلوب را تدوین کند و به آنها دست یابد و بلندترین افق زمانی آینده پژوهی فرهنگی رسیدن به تمدن نوین است.

عین الله کشاورز ترک عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) و مدیر گروه پژوهشی آینده نگاری این دانشگاه در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، درباره اهمیت آینده پژوهی فرهنگی و ارتباط آن با تحقق تمدن نوین اسلامی گفت: فرهنگ از سه بعد گذشته، حال و آینده قابل بررسی است: زمان گذشته شامل باورها و اعتقادات، زمان حال شامل رفتار کنونی افراد و آینده که دربرگیرنده موضوع ارزش هاست.

برای تحقق تمدن نوین اسلامی نیازمند فعالیت ها، اقدامات و برنامه ریزی هایی هستیم که باید با فرهنگی که ما تعریف کرده ایم، پیوند بخورد. آینده پژوهی مورد نیاز در این مقوله، آینده پژوهی فرهنگی شده یا فرهنگی سازی آینده پژوهی است.

وی افزود: با این تعریف از فرهنگ باید ارتباط آن را با تحقق  تمدن نوین اسلامی برقرار کنیم. در رویکرد آینده پژوهی به این موضوع، بحث ما از گذشته که در آن باورها و ارزش ها مبتنی بر جهان بینی ها و استعاره ها در جامعه اسلامی نهادینه شده، آغاز می شود تا در زمان حال حرکت هایی را شکل دهد. سپس به سوی آینده که همان تحقق تمدن نوین اسلامی است، حرکت می کند. پس فرهنگ مولفه ای است که با توجه به این سه دوره زمانی با تمدن نوینی که در چشم انداز نظام اسلامی می بینیم در ارتباط است.

کشاورز اضافه کرد: برای تحقق تمدن نوین اسلامی نیازمند فعالیت ها، اقدامات و برنامه ریزی هایی هستیم که باید با فرهنگی که ما تعریف کرده ایم، پیوند بخورد. آینده پژوهی مورد نیاز در این مقوله، آینده پژوهی فرهنگی شده یا فرهنگی سازی آینده پژوهی است. این رویکرد ما را به سمت اهداف و آرمان ها و مدینه فاضله ای که برای جامعه تصویر سازی کرده ایم، می رساند.

آینده پژوهی فرهنگی شده ریشه در جامعه اسلامی دارد

عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در تشریح مبانی آینده پژوهی فرهنگی شده در ارتباط با تمدن نوین اسلامی گفت: آینده پژوهی فرهنگی شده ریشه در جامعه اسلامی دارد و با آینده پژوهی ایرانی اسلامی برابر است که می تواند الگوهای بومی را به ارمغان بیاورد. مبنای آینده پژوهی فرهنگی شده، فرهنگی است که به متن «برنامه ریزی» جامعه وارد می شود.

کشاورز ادامه داد: اگر ما با رویکرد انتقادی آینده پژوهی را مورد بررسی قرار دهیم، ملزم هستیم با تعریفی که از فرهنگ ارائه دادیم، آینده پژوهی فرهنگی شده را پیگیری کنیم زیرا مولفه ارزش در آن نهفته است. ارزش هایی که در زمان حال ایجاد می کنیم، می توانند باعث ساخت آینده شوند و این ارزش ها ریشه در جهان بینی ها و اعتقادات و باورهای ما دارند. وقتی فضای آینده پژوهی و تمدن نوین اسلامی را بررسی می کنیم، چشم انداز ما افق زمانی طولانی مدتی نسبت به دیگر برنامه هاست. 

در فضای فعلی باورها و اعتقاداتی که وجود دارد ما را به سمت ساخت تمدن نوین اسلامی مبتنی بر آینده پژوهی فرهنگی شده جهت می دهد اما تلاش و فعالیت می تواند در تسریع این جهت دهی کمک کند. جامعه ای که همه هنجارها در آن اسلامی هستند مسلما به سمت تحقق تمدن نوین پیش می رود.

کشاورز با بیان اینکه شکل گیری تمدن اسلامی ارتباط دو سویه با شکل گیری آینده پژوهی اسلامی دارد، افزود: در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی نیازمند آینده پژوهی با رویکردهای هنجاری هستیم که هدف آن ساخت آینده است. از سوی دیگر توجه و حرکت  برای رسیدن به مدینه فاضله تمدن نوین اسلامی می تواند به عنوان چشم انداز، جامعه را به جلو به حرکت درآورد. آینده پژوهی به معنای ساخت آینده است و می خواهد مولفه ها و الزامات تحقق تمدن نوین را در جامعه رصد کند تا آینده مطلوب در جامعه مستقر شود.

 مدیر گروه پژوهشی آینده نگاری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) بیان کرد: در فضای فعلی باورها و اعتقاداتی که وجود دارد ما را به سمت ساخت تمدن نوین اسلامی مبتنی بر آینده پژوهی فرهنگی شده جهت می دهد اما تلاش و فعالیت می تواند در تسریع این جهت دهی کمک کند. جامعه ای که همه هنجارها در آن اسلامی هستند مسلما به سمت تحقق تمدن نوین پیش می رود.

کشاورز در تشریح مولفه ها و الزامات تحقق تمدن نوین اسلامی اضافه کرد: مقام معظم رهبری در بیانات شان به چند اصل مهم در این رابطه اشاره کرده اند. اولین اصل معنویت است که مبنای حرکت انقلاب اسلامی است. دوم عدم اشرافیت و توجه به امور مستضعفان و محرومان است. ایشان در بیانات خود اسلام را به دو دسته اسلام ناب و اسلام آمریکایی تشبیه کرده اند و یکی از ویژگی های اسلام ناب را رسیدگی به محرومان و مستضعفان بیان کرده اند. سوم وحدت به عنوان یکی از مولفه های اصلی عنوان شده که در صورت عدم وحدت امکان آسیب پذیری ایجاد می شود. این وحدت شامل وحدت مردم با یکدیگر و وحدت مردم با مسئولان است.

وی در ادامه گفت: اصل چهارم قشر جوانان به عنوان محرک پیشرفت در جامعه عنوان شده است. اصل پنجم مولفه فرهنگ و ششم  اقتدار است که در صورت نبود آن شکل گیری و دوام تمدن به مشکل برمی خورد. اقتدار شامل نظامی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و علمی می شود. هفتم اصل بصیرت است که مقام معظم رهبری در معنای بصیرت می فرمایند: «بصیرت یعنی شناخت زمان، دشمن، دوست، نیاز، اولویت و وسیله هایی که در مقابل دشمن باید به کار برده شود. این شناخت ها بصیرت است.» هشتم اصل عدالت که برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی به آن نیازمندیم. نهم اصل سازندگی و دهم اصل علم، یازدهم اصل استقلال و دوازدهم خانواده است که مقام معظم رهبری به آن برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی اشاره کرده اند.

کشاورز ادامه داد: بر مبنای اصول گفته شده باید به برنامه ها و آینده پژوهی که در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی در جامعه داریم، توجه شود و بتوان به نحوی این اصول را در نظام برنامه ای خود وارد کرده تا به نتایج مدنظر برسیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا می توان ماموریت کلیدی آینده پژوهی فرهنگی را حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی قلمداد کرد؟ گفت: بلندترین افق زمانی آینده پژوهی فرهنگی رسیدن به تمدن نوین است اما در سطوح پایین تر مانند محله و شهر هم باید اقداماتی مانند ایجاد نقشه فرهنگی شهرها انجام بگیرد. در سطح منطقه ای  هم  نیازمند شکل گیری رصد فرهنگی و در سطح ملی نیازمند تدوین نقشه مهندسی فرهنگی و دیپلماسی و چشم انداز فرهنگی هستیم تا جامعه را به سوی اهداف خود پیش ببرد. اما در سطح کلان تر آینده پژوهی فرهنگی می تواند به دنبال تحقق تمدن نوین اسلامی باشد.

ا در راستای رسیدن به تمدن نوین اسلامی نیازمند پیوند میان فرهنگ و آینده پژوهی هستیم و باید فرهنگ را به متن آینده پژوهی وارد کنیم. آینده پژوهی در جامعه مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت خواهد بود که می تواند آینده مطلوب را تصویر کند.

چشم انداز مطلوب جامعه، تحقق تمدن نوین اسلامی است

مدیر گروه پژوهشی آینده نگاری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) افزود: چشم انداز مطلوب جامعه را می توان تحقق تمدن نوین اسلامی درنظر گرفت و آینده پژوهی فرهنگی درصدد است تا چشم اندازهای مطلوب را تدوین کند و به آنها دست یابد.

آینده پژوهی در جامعه مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت خواهد بود

کشاورز در پایان سخنانش اضافه کرد: ما در راستای رسیدن به تمدن نوین اسلامی نیازمند پیوند میان فرهنگ و آینده پژوهی هستیم و باید فرهنگ را به متن آینده پژوهی وارد کنیم. آینده پژوهی در جامعه مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت خواهد بود که می تواند آینده مطلوب را تصویر کند. در این راستا نظام برنامه ریزی ها از جمله اقتصادی، شهری، صنعتی و …از پویایی کافی برخوردار نیست اما فرهنگ می تواند آنها را پویا کند پس باید فرهنگ در تمام ارکان برنامه ریزی ها خود را نشان دهد. این فرهنگ زمان های گذشته، حال و آینده  را در خود جای داده است و بسیاری از مولفه ها را در بطن خود دارد.  

انتهای پیام/

 

کد خبر : 38544
تاريخ ثبت خبر : 22 دی 1395
ساعت بارگزاری خبر : 11:38
برچسب‌ها:, ,

دیدگاه شما

( الزامي ) (الزامي)