گفتمان در جامعه تمدن ساز است

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، نشست تخصصی «کاربست تحلیل گفتمان در تبیین آینده‌های تمدنی» ۲۹آذرماه، در پژوهشکده آینده‌پژوهی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) برگزار شد.

در این نشست دکتر تقی پارسا مهر، پژوهشگر مطالعات اجتماعی و آینده‌پژوهی درباره تأثیر گفتمان‌ها در ایجاد تمدن‌ها به ایراد سخن پرداخت.

پارسا مهر با اشاره به اینکه هر گفتمانی دارای دال مرکزی و محوری است و بر اساس آن دال‌های فرعی هر گفتمان شکل می‌گیرد، گفت: گفتمان‌ها با توجه به دال‌های مرکزی خود آثار و پیامدهای متفاوتی ایجاد می‌کنند و با توجه به این آثار و پیامدهای متفاوت تحولات گسترده اجتماعی ایجاد می‌کنند و فرهنگ و تمدن متناسب با خود را به وجود می‌آورند. بر این اساس برای ایجاد یک فرهنگ و تمدن مطلوب باید گفتمان متناسب با آن را ایجاد، تقویت و ترویج کرد.

سخنران نشست تخصصی پژوهشکده آینده‌پژوهی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) با اشاره به وضع موجود جهان گفت: در وضع موجود دو گفتمان رقیب وجود دارند که برای ایجاد و تقویت تمدن مربوط و موردنظر خود با یکدیگر رقابت می‌کنند. گفتمان انسان تک ساختی و گفتمان انسان چند ساحتی. گفتمان انسان تک ساحتی انسان را تک‌بعدی می‌بیند و تنها به بعد مادی بشر توجه دارد و تمام تلاشش تأمین نیازها و خواسته‌های مادی بشر است. ترویج و تقویت این گفتمان به شکل‌گیری تمدنی مادی منتهی شده است که تبلور آن را ما در فرهنگ و تمدن غرب می‌بینیم. این فرهنگ و تمدن اگرچه نیازهای مادی بشر را تأمین کرده اما نتوانسته به سرگشتگی و حیرانی بشر پایان دهد. بنابراین بشر مادی باوجود برخورداری از انواع نعم مادی همچنان احساس آرامش نمی‌کند. نتیجه آن‌هم بروز بحران‌های گسترده روحی، روانی، و  اجتماعی است.

پارسا مهر گفت: اما گفتمان انسان چند ساحتی علاوه بر بعد مادی و نیازهای مادی بشر بتمده ابعاد معنوی و غیرمادی بشر هم توجه دارد و تلاش می‌کند ضمن تأمین نیازها و خواسته‌های مادی، نیازها و تقاضاهای معنوی و روحی بشر را هم تأمین کند. این گفتمان ظرفیت و توان آن را دارد که فرهنگ و تمدنی متناسب به خود را به وجود آورد که در آن‌همه نیازهای بشر تأمین شود. با تحقق این وضعیت تمدن نوینی می‌تواند ظهور کند که نتیجه و حاصل آن شکل دادن حیات طیبه وزندگی مبتنی بر برخورداری از انواع نعم مادی و آرامش درونی است.

وی با اشاره به تلاش برای شکل دادن تمدن نوین اسلامی تأکید کرد: باید با اتکا بر آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی گفتمان انسان چند ساحتی ترسیم‌شده در اسلام تقویت و ترویج شود و به گفتمانی غالب نه در ایران بلکه در جهان و جهان اسلام تبدیل شود تا با اتکا به آن شاهد ظهور تمدن نوین اسلامی باشیم.

انتهای پیام/