گرفتاری معدنکاران در چاه اقتصاد تکاثری

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از شبستان، دکتر محمدجواد توکلی، استاد اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در یادداشتی با توجه به حادثه معدن آزادشهر به بررسی این موضوع از منظر اقتصاد کشور پرداخته است.

متن این یادداشت کوتاه اکنون از نظر شما می گذرد.

هر چند معدنکاران ما زیر آوار معدن مدفون شدند، ولی آنان پیش از این سال هاست که در چاله که نه بلکه چاه اقتصاد تکاثری گرفتار شده اند. در فیلمی که اخیرا منتشر شد، معدنکاری زحمتکش از رنج ها و آلامش می گوید، از بی پولی معدنکاران می گوید، از شرمندگی نزد زن و بچه می گوید، از زندگی با حقوق یک میلیون تومانی می گوید و اینکه برای بردن بچه اش نزد دکتر پول ندارد. از این می گوید که کسی صدایشان را نمی شود مگر دم انتخابات و هنگامی که از هستی ساقط شده است.

در اینجا نمی خواهم بحث انتخاباتی بکنم، یا درگیر تخریب این دولت یا آن دولت شوم. بحث من از شکل گیری نوعی ساختار اقتصاد تکاثری و نه اقتصاد مقاومتی، در کشور است. ساختاری که در آن کارگر زحمتکش مزدوری می کند و برای دستمزدی بخور و نمیر تا عمق ۲ کیلومتری معدن پایین می رود. ساختاری که در آن دستمزد کارگر از حداقل معیشت هم پایین تر است ولی طبقات مرفه در هر ایام تعطیل شده یا نشده، گاز ماشین آخرین سیستمشان را می گیرند و در ویلاهای ساخته شده روی خرابه های معدن یورت به عیش و نوش مشغول می شوند.

مارکس در سالهای اولیه انقلاب صنعتی این مشکل را دید و از استثمار طبقه کارگر توسط طبقه بورژوا سخن گفت و پیش بینی کرد که روزی کارگران طومار نظام تکاثری سرمایه داری را فرو می پیچند. آنچه مارکس پیش بینی می کرد محقق نشد، چرا که دولت های رفاه تا حدودی به یاری طبقه متوسط و ضعیف آمدند، هرچند که عملا ظلم به کارگر و تمرکز ثروت در دست پولدارها در قالب نوعی استثمار جدید ادامه پیدا کرد. «پیکیتی» در کتاب سرمایه در قرن بیست و یکم نسبت به بروز پدیده نابرابری در جهان سرمایه داری مدرن هشدار می دهد و می گوید: اگر برای فقر و نابرابری چاره اندیشی نکنیم، نظام سرمایه داری فرو می پاشد.

اقتصاد مقاومتی نمی تواند اقتصادی تکاثری باشد، چنین اقتصادی شکننده است، نظام سیاسی چنین اقتصادی نیز شکننده است چرا که «الملک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظلم». نظریه پردازان اقتصادی ما باید به این سوال جواب دهند که چگونه می توان روابط ظالمانه اقتصادی را از بین برد، صرف نظر از اینکه آقای الف رییس جمهور باشد یا آقای ب. اگر ساختار نادرست باشد، تفاوت چندانی برای معدنکار بیچاره نمی کند که چه کسی بر مسند حکمرانی باشد، او همیشه در اعماق زمین عرق می ریزد و گروه اندکی روی چمن های بالای سر او مشغول عیش و نوش اند. که سواره هیچگاه از پیاده خبر ندارد          . 

انتهای پیام