چیستی نوگرایی در فقه شیعه

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، حجت الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مقاله ای با عنوان «چیستی نوگرایی در فقه شیعه» نگاشته است که چکیده و مقدمه آن در ادامه می آید:

چکیده:

فقه شیعه که همواره در فرایند روز آمدی و نوگرایی قرار داشته و در هر زمانی به نیازهای زمانه خویش پاسخ گفته است در پسامد پیروزی انقلاب اسلامی ایران و ضرورت تحول جدی در همراهی با نیازهای زمانه در بررسی موضوعات حکومت دینی و پاسخ گویی به مسائل مختلف در گستره مدیریت نظام سیاسی، گام های اساسی در این خصوص برداشته و همچنان در این مسیر حرکت می کند.
توفیق در این مسیر در گرو تحول در عرصه های متفاوت فقه است که از آن میان می توان به اموری چون: «ضرورت بازخوانی اهداف و غایات فقه»، تحول در روش اجتهاد، «توسعه در منابع فقه»، «عنایت به موضوع شناسی تخصصی در استنباط و اتخصصی شدن عرصه های متفاوت فقه» اشاره کرد. این تحقیق با عنایت به مقولات فوق، نوگرایی فقه در عصر حاضر و مقتضیات آن را مورد بررسی قرار داده است.
کلمات کلیدی: فقه، نو گرایی، استنباط، زمان و مکان، موضوع شناسی، مصلحت، عقل.
مقدمه
در خصوص توانایی فقه شیعه به جهت اداره امور مردم، جامعه و نظام سیاسی، در گستره ای فراتر از زمان، مکان و شرایط خاص، و در عرصه همه شئون زندگی (مادی و معنوی، فردی و اجتماعی)، دو تلقی و دیدگاه متفاوت ارائه شده است.
در حالی که برخی از نا آشنایان به فقه و مبانی آن، با نگاهی از بیرون به فقه و شریعت، توانایی آن را به زمان و شرایط جوامع توسعه نایافته و ساده، محدود دانسته و منکر کارآیی و کار آمدی فقه به جهت پاسخ گویی به نیازهای روزآمد مردم در جوامع پیچیده امروزی هستند.
تلقى فقیهان و آگاهان به مبانی شریعت و فقه بر این قرار گرفته است که فقه شیعه جاودانگی دین را مستلزم پاسخ گویی به همه نیازهای مردم در همه شئون مادی و معنوی، فردی و اجتماعی و حکومتی دانسته و شریعت می تواند در فرایند اجتهاد، دیدگاه شارع در خصوص مسائل نو پیدا را عرضه کرده و در فرایند استنباط متغیرات اجتماعی از متن ثابتات شریعت و آموزه های اصیل، دین را در همه عرصه های فردی و اجتماعی وارد نماید و علاوه بر این که راهنمای مومنان در اعمال و رفتار فردی و اجتماعی آنان است و بر حجیت رفتار مومنان صحه می گذارد، کارآیی و کار آمدی شریعت را نیز در مرحله عمل و در شرایط جدید تضمین می نماید. این منطق موجب شده است که فقه شیعه، با وجود گرایش ها، نظرات و مبانی مختلفی که در میان فقیهان شیعه وجود دارد، شاهد تحولات و نوگرایی بسیاری در درون خود باشد.

علاقه مندان می توانند متن کامل این مقاله را از اینجا ملاحظه کنند.

انتهای پیام/