هنوز ظرفیت فرهنگی اسلام درباره خانواده را احصاء نکرده‌ایم

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از شبستان، سومین نشست از سلسله نشست های «بررسی آسیب های اجتماعی با محوریت؛ خانواده و آسیب های اجتماعی»، با حضور و سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم و جمعی دیگر از اساتید حوزه و دانشگاه، در مرکز تحقیقات دانشگاه شاهد برگزار شد.

در ادامه مشروح این نشست از نظرتان می گذرد:

پیروزمند در ابتدا با قدردانی از حضور اساتید و دانش پژوهان در این نشست، بیان کرد: مسئله مهم و اساسی ما در برپایی این سلسله نشست ها این مطلب است که اساساً بررسی شود که  چه رابطه ای می تواند بین خانواده و آسیب های محیطی برقرار باشد.

وی گفت: در بررسی آسیب های اجتماعی می بایست یک مرتبه این معضلات از درون خانواده نگریسته و در مرحله دیگر، می بایست مشکلات و ناهنجاری ها از خارج از محیط خانوادگی، بررسی و موشکافی شوند.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این نکته که سؤال اصلی این مطلب است که کاهش آسیب های اجتماعی با محوریت خانواده، چگونه می تواند مقرر شود، افزود: استفاده از ظرفیت های اسلامی در باب صیانت از خانواده و روابط خانوادگی و همچنین استفاده از ابزارهای مهندسی شده دینی، در چارچوب روابط  و تقابلات اجتماعی، قطعاً می تواند بسیاری از معضلات و ناهنجاری های موجود را برطرف نماید.

پیروزمند ادامه داد: ضرورت نگاه به خانواده و آسیب های اجتماعی از آن جهت لازم و ضروری است که انقلاب اسلامی شکل گرفته در ایران، داعیه دار تقابل با تمدن سکولار و سرمایه مآبانه غرب است و محوریت این نهضت می بایست برطرف کنند نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی باشد؛ لذا اگر این مختصات پی جویی نشوند و مناسبات صحیح عقلانی و فرهنگی اجرایی نگردند، چه بسا؛ انگاره های عقیدتی و گزاره های تبیین شده نظام، زیر سؤال روند.

وی افزود: حفظ هویت اسلامی ایرانی و حفظ ارزش های تأکید شده دینی در گرو این مطلب است که آسیب های اجتماعی در جامعه اسلامی ایران به حداقل ممکن برسند.

این عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به این نکته که کنترل آسیب های اجتماعی از سه طریق، پاسداشت الگوی اسلامی در خانواده، کارکرد اسلامی خانواده در محیط پیرامون و اصلاح الگوی اسلامی پیشرفت ممکن خواهد بود، گفت: عده ای معتقد هستند که در بررسی آسیب های اجتماعی می بایست تمامی آنها را از یک منظر و دیدگاه مورد بررسی قرار داد و بررسی تک تک آنها مفید فایده نخواهد بود. در مقابل پاره ای دیگر معتقد هستند که هر آسیبی بنا به مواجهاتی که دارد می بایست یک به یک مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و می بایست متناسب با مختصات خود بر طرف شوند؛ به طور نمونه؛ طلاق، حاشیه نشینی، بیکاری، اعتیاد و یا آسیب های فضای مجازی هر کدام رویکردهای مختص به خود را می طلبند.

وی ادامه داد: توصیه و تلاش ما این است مطلوبیت های اسلامی و رویکردهای تکاملی و ظرفیت های پیش گیرنده اسلامی در این مناسبات پی جویی شوند.

پیروزمند تاکید کرد: متأسفانه، ما هنوز نتوانسته ایم ظرفیت فرهنگی اسلام را در باب رفتار و بینش و گرایش مطلوب، چه در محیط خانوادگی و چه در جامعه و چه در مقیاس وسیع تر، یعنی در سطح جامعه جهانی، احصاء کنیم.

وی با اشاره به این مسئله که زن سالاری، کودک سالاری، واگذاری تربیت کودکان به غیر از نهاد خانواده، اشتغال بانوان، تضعیف روابط خانوادگی و عدم الگوگیری نسلی، از مهمترین مؤلفه های ایجاد کننده آسیب های اجتماعی در خانواده هستند، افزود: اسلام مخالف حضور بانوان در محیط های اجتماعی نیست، اما می بایست در این زمینه، اولویت بندی های صورت بپذیرد. حضور اجتماعی بانوان اگر به قیمت تضعیف نهاد خانواده منجر شود، این رویکرد مورد تأیید فرهنگ اسلامی نخواهد بود.

پیروزمند ادامه داد: اینکه زن و مرد چون گرفتار هستند و مشغله های فراوانی دارند، بنابراین نگهداری و آموزش فرزندان را به نهادی غیر از خانواده محول کنند، خود یعنی؛ عوض شدن الگوی تربیتی و این امر محصولی ندارد جز در معرض آسیب های اجتماعی و فرهنگی قرار گرفتن؛ امروزه حضور کودکان و خردسالان در مهدکودک ها و مراکز تربیتی غیردولتی، نه تنها کارگشایی و کارایی لازم را ندارند، بلکه، خود مسبب پاره ای معضلات و مشکلات ارزشی نیز شده است.  

این پژوهشگر و محقق در ادامه بیان کرد: متأسفانه، امروزه با توجه به گسترش و فراگیر شدن شهرنشینی های جدید و فضاهای وسیع رسانه ای، روابط خویشاوندی درمعرض آسیب است و این موضوع، قطعاً شکاف نسلی ایجاد خواهد کرد.

پیروزمند گفت: حال سؤال این جا است که در برابر این ناهنجاری ها و آسیب ها چه می بایست انجام داد.

وی بیان کرد: مهمترین مؤلفه ها در برابر این به هم ریختگی ها و عوامل آسیب زای اجتماعی و خانوادگی از این قرار هستند که اولاً می بایست جایگاه مرد در خانواده پُررنگ تر و محوریت در مسائل خانوادگی به او سپرده شود؛ دوماً می بایست نقش بانوان در تربیت فرزندان و تعالی خانواده پُررنگ تر گردد. نکات دیگر در این زمینه استفاده صحیح از اوقات فراغت و به عبارتی مدیریت اصولی اوقات فراغت و دیگری تقویت روابط خانوادگی و گسترش کمّی و کیفی صله ارحام است که این گزینه آخر، به صراحت در بیانات قرآن کریم، مورد سفارش و تأکید قرار گرفته است.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این مسئله که می بایست برای برون رفت از آسیب های اجتماعی، مهندسی روابط، زمان و مکان صورت گیرد و ارتقای مهارت آفرینی خانواده، سرلوحه امر قرار داشته باشد، ادامه داد: اگر به منابع دینی و شریعت اسلامی مراجعه نماییم، می بینیم که به معنای متقن کلمه، این مهندسی ها صورت گرفته است و استفاده از این ظرفیت های جوشنده و مصوّنیت بخش قطعا راهگشای بسیاری از ناملایمات و ناهنجاری های کنونی خواهد بود.

پیروزمند با بیان این نکته که همگام با توسعه تکنولوژی، نتوانستیم سواد رسانه ای را نیز گسترش دهیم، اظهار کرد: نظام آموزشی سکولار و عدم توجه به بیانات رهبری معظم انقلاب، در اجرای طرح تحول آموزش و پرورش در راستای مبانی و دکترین انقلاب اسلامی، مزّید بر علت شد تا شاهد گسترش و توسعه مفاهیم سکولاریسم و حتی عناد با جامعه روحانیت باشیم.

وی با ابراز گلایه از این مسئله که محصولات فرهنگی و آموزشی امروزه، متجلّی کننده باورهای انقلابی و اسلامی نیستند، تاکید کرد: اگر روحانیت در جامعه تضعیف شود، این امر فقط یک تسویه حساب سیاسی نیست، بلکه یک انحراف فرهنگی است.

این عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی تصریح کرد: می بایست در مسیر رفع آسیب های اجتماعی، در مسیر الهی قرار بگیریم و از الگوهای وارداتی تبعیت نکنیم و در این مسیر، قطعاً؛ نقش روحانیت و مراجع دینی، بسیار مهم و حائز اهمیت است.

این استاد و پژوهشگر دینی با بیان این نکته که در بررسی ظرفیت و موقعیت خانواده در برطرف شدن آسیب های اجتماعی می بایست سه لایه، خویشاوندان، محیط سازمانی و کاری و اجتماع، مورد بررسی و دقت نظر قرار گیرند، خاطر نشان کرد: خانواده اسلامی دارای یک ظرفیت پیشرفت و مصوّنیت است؛ مقؤله هایی مانند امر به معروف و نهی از منکر، می بایست سرلوحه امور جاری خانوادگی و اجتماعی قرار گیرند، می بایست آگاه باشیم که اگر نهاد خانواده را از دست دهیم، آن هنگام، بازسازی فرهنگی جامعه، سخت و دشوار خواهد بود.

انتهای پیام/