نقش معنویت‌گرایی دینی اسلامی در سبک زندگی سیاسی در ایران

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، رساله دکتری رشته علوم سیاسی گرایش اندیشه سیاسی «نقش معنویت گرایی دینی اسلامی در سبک زندگی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران» توسط مسعود کریمی بیرانوند نگاشته شده است.

ابراهیم برزگر، استاد راهنما و محمدباقر خرمشاد و غلامرضا خواجه سروی استادان مشاور این رساله در دانشگاه علامه طباطبایی دانشکده حقوق و علوم سیاسی بودند.

چکیده:

زمانی تصور می‌شد سیاست و زندگی سیاسی برای همیشه از حضور موثر امور معنوی و متافیزیکی محروم شده است، اما نهضت اسلامی ایران موجب شد تا بار دیگر شاهد نقش‌آفرینی معنویت‌گرایی دینی در همه صحنه‌های اجتماعی و سیاسی یک ملت، به‌ویژه سبک زندگی سیاسی آن‌ها باشیم.

هدف این پژوهش نشان دادن کم و کیف این پدیده یعنی رقم خوردن یک سبک زندگی سیاسی ویژه و متاثر از معنویت‌گرایی دینی در جمهوری اسلامی ایران است.

بدین منظور ابتدا با استفاده از دیدگاه حکمت متعالیه زمینه‌های مفهومی و نظری بحث روشن شده است، بدین ترتیب که معنویت‌گرایی دینی به مثابه حرکت آگاهانه انسان‌ها برای تحقق بخشیدن به مصالح غایی و کمالات وجودی‌شان از طریق آموزه‌های دینی در سه حوزه اعتقادات، اخلاق و احکام معنوی، موجب انتخاب و التزام به نوعی سبک زندگی سیاسی تجویزی در سه سبد باورها، گرایش‌ها و رفتارهای سیاسی می‌شود که مقارن با اتصال انسان به باطن عالم هستی، به او امکان کشف و درک ذات اصیل انسانی و روح الهی‌اش را می‌دهد.

سپس برای توضیح و سنجش این فرضیه که معنویت‌گرایی دینی در جمهوری اسلامی ایران نوعی سبک زندگی سیاسی ویژه و منتج از معنویات دینی پدید آورده است و از دو روش کیفی و کمی استفاده شده است.

از آنجا که معنویت‌گرایی دینی و تاثیر آن در سبک زندگی سیاسی نوعی حرکت تدریجی و ذومراتب است، در قسمت تحلیل کیفی با استفاده از استعاره اسفار اربعه، نهضت اسلامی مردم ایران در قالب چهار سفر (هجرت، فنا، بقا و خلافت) و در مجموع طی ده وادی و چهل منزل عرفانی به طور دقیق از دیدگاه امام خمینی(ره) شرح داده‌ شده، به گونه‌ای که متأثر از آن نحوه رقم خوردن عناصر سبک زندگی سیاسی ملت ایران در چهار فصل (براندازی نظام سیاسی طاغوتی، پالایش نظام سیاسی، بازآفرینی نظام سیاسی، تحقق نظام سیاسی الهی)، ده مرحله و چهل مولفه مفصلا روشن شده است.

برای تبیین کمی و تحلیل آماری موضوع نیز به آزمون فرضیه پژوهش با استفاده از پرسشنامه‌ای که با استفاده از یافته‌های بخش نظری پژوهش به دست آمده است و ضمن یک پیمایش مقدماتی، روایی و پایایی آن تأیید شده است پرداخته‌ و ضمن ارائه برخی اطلاعات توصیفی از وضعیت معنویت‌گرایی دینی و سبک زندگی سیاسی جامعه ایران که حاکی از مطلوبیت نسبی و نه چندان ایده‌آل آن‌ها بود، در نهایت با استفاده از آماره‌های استنباطی مشخص شد که معنویت‌گرایی دینی در جمهوری اسلامی ایران دارای رابطه همبستگی قوی، معنادار و موثر با سبک زندگی سیاسی‌ است.
انتهای پیام/