مکتب سکولاریسم دین را مثله می‌کند/ نباید مرعوب مدرنیته باشیم

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدمهدی ساداتی‌نژاد عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، درباره اندیشه مکتب سکولاریسم و دلایل مردود اعلام دانستن آن از سوی اسلام گفت: اندیشه سکولار و تعریفی که از آن ارائه می شود به مساله دنیاگرایی تمرکز می کند که بعد از قرون وسطی در اروپا توسط فیلسوفان جدید مطرح شد. یکی از ابعادی که در تعریف سکولار مطرح می شود، تفکیک دین از سیاست و حکومت است که طبق تعریف مارکس وبر از سکولار، جدا شدن جامعه دینی از جامعه مدنی به گونه ای که نه دولت در امور دینی دخالت کند و نه دینداران در امور سیاسی مداخله داشته باشند.

وی افزود: این مفهوم در فضای مدرنیته بوجود آمد و پیشتاز آن هم غرب بود ضمن اینکه این تفکر به تدریج در جهان اسلام و ابتدا از کشور مصرهم وارد شده بود. روشنفکران مسلمان که با اندیشه های غربی آشنا شده بودند این موضوع را وارد دنیای اسلام کردند و توجیهاتی از دین اسلام برای پذیرش مکتب سکولار ارائه دادند.

ساداتی نژاد اضافه کرد: علی عبدالرزاق  یکی از روشنفکران مسلمان مصری بود که کتاب «الاسلام و اصول الحکم» را نوشت و سکولاریسم را توجیه کرده بود.

وی در ادامه گفت: از نظر سیاسی در میان سیاستمداران، کمال پاشا آتاتورک در امپراطور عثمانی در سال ۱۹۲۴ میلادی موضوع تشکیل حکومتی را مطرح می کند که تفاوت آن با حکومت گذشته جدایی دین از سیاست بود. قبل از این موضوع خلیفه و پادشاه هم حاکم دینی و هم حاکم سیاسی جامعه بودند و همواره در تاریخ اسلام، همپایی دین و سیاست از زمان پیامبر (ص) و خلفای راشدین و عباسی تا سال ۱۹۲۴ میلادی که امپراطوری عثمانی تجزیه شد، وجود داشت اما بعدها تحت تاثیر غرب، جدایی دین از سیاست به عنوان پارادایم مطرح شد.

این استاد دانشگاه افزود: تحت تاثیر اندیشه غربی در ایران، موضوع سکولار مطرح شد و در بین روشنفکران طرفدارانی پیدا کرد. در دنیای معاصر روشنفکران ایرانی که از جدایی دین از سیاست سخن می گفتند افرادی مانند سروش و ملکیان بودند که از این مساله حمایت می کردند.

وی با طرح این سوال که آیا اندیشه سکولار در اندیشه اسلامی قابل دفاع است یا خیر؟ گفت: هر شخص و یا مسلمانی بر اساس برداشت خود از سکولار سخن می گوید همانطور که علی عبدالرزاق با استفاده از ادله های کتاب، اجماع، سنت و عقل ثابت کرد که دین باید از سیاست جدا باشد.

وی ادامه داد: هر مسلمانی می تواند با برداشت خود از منابع دینی و استخراج آیات قرآن به جدایی دین از سیاست حکم دهد به عنوان مثال عبدالرزاق  با استناد به آیه «لست علیهم به مسیطر»، خداوند به پیامبر می فرماید: تو سلطه ای بر مردم نداری»، ثابت می کند که دین نمی تواند در سیاست دخالت کند و پیامبر هم از تسلط بر مردم نهی شده بود.

طرفداران سکولار مسلمان به دنبال این هستند که برداشتی از دین ارائه دهند بر این مضمون که اسلام مکتب سکولار را قبول دارد و این بحث در رابطه با دموکراسی و دیگر مفاهیم اسلامی هم وجود دارد

ساداتی نژاد یادآور شد: پیامبر اسلام (ص) در بدو ورود به مدینه حکومت تشکیل دادند و این اولین و یکی از مهم ترین اقدامات ایشان بود در حالیکه مخالفان پیوند دین و سیاست بیان می کنند عمل پیامبر (ص) ارتباطی به تشکیل حکومت نداشته است و انتخاب او برای تشکیل حکومت به دلیل امین دانستن وی بوده و ربطی به وحی نداشته است.

عده ای بعضی از حدود اسلام را برای همراهی با مدرنیته تغییر دهند

وی اظهار کرد: طرفداران سکولار مسلمان به دنبال این هستند که برداشتی از دین ارائه دهند بر این مضمون که اسلام مکتب سکولار را قبول دارد و این بحث در رابطه با دموکراسی و دیگر مفاهیم اسلامی هم وجود دارد. هرچند که بسیاری از پدیده های مدرن مورد تایید اسلام نیست و عده ای تلاش می کنند بعضی از حدود اسلام را برای همراهی با مدرنیته تغییر دهند زیرا بسیاری از حدود اسلامی را خشونت زا می دانند.

ساداتی نژاد ادامه داد: مثلا امروز در دنیای غرب و مدرن مساله همجنس بازان وجهه پیدا کرده و قبح آن ریخته شده است به همین دلیل و با استناد به نظر افرادی که در بالا از آنها یاد شد، تلاش می شود این کار حرام، مشروع جلوه داده شود. همچنین کسانی که تلاش می کنند حقوق زن را تحت عنوان فمینیسم و یا تفاوت قوانین مربوط به زنان در اسلام با مردان به چالش بکشند، آن را مربوط به عصر و دوره خاصی مانند صدر اسلام  می دانند. این اعتقادات اسلامی برآمده از تعالیم وحیانی است و ما معتقدیم نباید مرعوب مدرنیته باشیم.

وی ادامه داد: بعضی از تعالیم اسلامی در دنیای مدرن مورد قبول قرار می گیرند اما بعضی از آنها مورد تایید نیست در حالی که بخشی از تعالیم اسلامی فراعقل هستند و نباید آنها جزو خرافه پنداشته شوند و یا مردود دانسته شوند.

رسالت دین در دنیای مدرن تغییر کرده است

ساداتی نژاد با بیان اینکه دین با سکولار در تعارض است، بیان کرد: سکولاریسم حاکمیت دین را تهی و دین را مثله می کند. دینی که توسط سکولاریسم معرفی می شود، دینی نیست که پیامبر (ص) آورده و سعادت دنیا و آخرت را تضمین کند. در دنیای مدرن رسالت دین تغییر کرده است. دین برای سعادت دنیا و آخرت آمده اما بشر امروز معتقد است دین فقط برای دنیای آخرت است و می خواهد سکولار را مطرح کند.    

وی یادآور شد: آیا دین فقط برای آخرت ما آمده است؟ جواب این سوال منفی است زیرا دین هم برای سعادت این دنیا و هم سعادت آخرت آمده است. ما ۵۰ هزار حدیث و روایت تایید شده داریم که راجع به سعادت همین دنیا بیان شده است. لذا چگونه می توان دین را از سیاست جدا دانست.

استاد دانشگاه تهران بیان کرد: امام خمینی (ره) فرمود: «چطور بگوییم دین اسلام دین جامع و کاملی است ولی راجع به سیاست که اداره جامعه را به عهده دارد، حرفی ندارد.» احکام سیاسی در دین و مفاهیم سیاسی در قرآن آمده است و همه این دلایل در تایید ارتباط دین و سیاست مطرح شده اند.

غرب معتقد است اساس خشونت اسلام با غرب ریشه در اسلام بنیادگرا دارد و چنین اسلامی دین جنگ است درحالیکه اگر اسلام سکولار باشد، تبدیل به دین صلح و آشتی می شود

ساداتی نژاد با اشاره به مفهوم اسلام سکولار گفت: اسلام سکولار خوانش و قرائتی از اسلام است که در برابر اسلامی که خواهان پیوند دین و سیاست است، قرار دارد و معتقد است دین از سیاست باید جدا شود. این اندیشه تحت تاثیر مدرنیته اتفاق افتاد بطوریکه در گذشته چنین مسائلی در دنیای اسلام مطرح نبود.

دنیای غرب ترویج کننده اسلام سکولار است

وی اضافه کرد: امروز دنیای غرب ترویج کننده اسلام سکولار و درصدد تعامل با چنین مدلی از اسلام است. غرب معتقد است اساس خشونت اسلام با غرب ریشه در اسلام بنیادگرا دارد و چنین اسلامی دین جنگ است درحالیکه اگر اسلام سکولار باشد، تبدیل به دین صلح و آشتی می شود.

دنیای غرب طرفداران اسلام سکولار را تشویق می کند زیرا آنها اسلام اصیل را برنمی تابند و نمی خواهند این نوع تفکر تکثیر پیدا کند و دلایل اقداماتی شامل ایران هراسی و شیعه هراسی که در دنیا انجام می دهند به دلیل جلوگیری از ترویج تفکر اسلام ناب محمدی است

ساداتی نژاد گفت: غرب اسلام را فقط برای مسجد و عبادت های مذهبی می خواهد همانطور که در دنیای غرب هم مسیحیت فقط در کلیسا و عبادت های مذهبی در زوهای یکشنبه خلاصه می شود.    

وی در پایان سخنانش گفت: دنیای غرب طرفداران اسلام سکولار را تشویق می کند زیرا آنها اسلام اصیل را برنمی تابند و نمی خواهند این نوع تفکر تکثیر پیدا کند و دلایل اقداماتی شامل ایران هراسی و شیعه هراسی که در دنیا انجام می دهند به دلیل جلوگیری از ترویج تفکر اسلام ناب محمدی است.

انتهای پیام/