مطالعه «فرهنگ و پیشرفت مطلوب» را به همه دانشجویان توصیه می‌کنم

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، کتاب «فرهنگ و پیشرفت مطلوب؛ مجموعه گفت‌وگوها با دکتر مهدی گلشنی» با همکاری مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر (فام) و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسید و در نمایشگاه سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران عرضه شد.

فهرست این کتاب عبارتند از:

پیشگفتار

مقدمه

مقدمه سیدحسین امامی

بخش اول: علوم قدیم و علوم جدید

بخش دوم: آموزش و پرورش خلاق پرور نیست

محیط علمی امروز ما تنها ترجمه و تقلید یا حاشیه نویسی است
در حوزه علم کارمان شده ترجمه، تقلید و تحشیه

بخش سوم: تأثیر فرهنگ، اقتصاد و سیاست بر علم
دچار فقدان پرورش تعهد هستیم
دغدغه های علمی و فرهنگی من
۱- مشکلات فرهنگی

۱ – ۱.عقده حقارت در مقابل غرب

۱ – ۲.بی اخلاقی

۱ – ۳.انتقادناپذیری و فقدان روحیه تسامح

۱ – ۴.عدم توجه به کیفیت

۱۰۵.عدم رعایت شایسته سالاری

٢. مشکلات علمی
 توجه اندک برنامه ششم توسعه به مسئله «فرهنگ»

دست به اندازه اتومبیل به دانشگاه اهمیت نمی دهد

دولت به فرهنگ اهمیت ندادند

بخش چهارم: عوامل مؤثر بر پیشرفت علم

بی توجهی به موانع شناخت از موانع علم روز
باید عمق علوم زیاد شود، نه تعداد کتاب‌ها و مقالات
کشور باید خودکفا باشد تا حرف زور نشنود
مقاله نویسی باید در جهت رفع نیازهای کشور باشد

بخش پنجم: علم در تمدن اسلامی

تمدن اسلامی با تأکید بر قرآن و سنت شکوفا می شود

بخش ششم: ارتباط علم، دین و فلسفه

علم و انسانیت
مقدمه
مشکلات علم ناشی از فقدان حکمت است
بحران فقدان حکمت
هاوکینگ به محدودیت های علوم تجربی بی‌اعتناست
علم بی نیاز از دین نیست
علم در جهان بینی دینی در چارچوب خداباورانه قرار دارد
علم و دین در طول همدیگرند
 بی ادبی‌های رایج در گفت وگوهای علمی رنج آور است
فعالیت علمی بخشی از فعالیت فرد مسلمان طبق تأکید اسلام است

بخش هفتم: علم دینی

بررسی جایگاه علم در اسلام/ مقدمات علم دینی
در ابتدای عصر جدید موضوعی به نام علم دینی مطرح نموده است
چیستی علم دینی
تأملاتی درباره نظریه علم دینی آیت الله جوادی آملی
نیازمندی کنونی برای تعالی تمدن نوین اسلامی ایرانی
علم زیر چتر دین
علم نمی تواند خدا را نفی کند
علم تنها، نجات بخش نیست

بخش هشتم: اسلامی کردن علوم انسانی

لزوم ایجاد مطالعات میان رشته ای علوم پایه و علوم انسانی
ایمان به توانستن مقدمه تحول علوم انسانی است
علوم با تضارب آرا و نقد رشد می کنند
از اصول تا حصول/ فلسفه علوم انسانی بومی
فلسفه علوم انسانی بومی

بخش نهم: حوزه های علمیه و علوم جدید

بخش دهم: فلسفه و زندگی، فلسفه و علم و فلسفه علم

تجربه ایرانی رویارویی با فلسفه علم
علم نمی تواند دین را نادیده بگیرد

بخش یازدهم: جهانی شدن و فرهنگ

حل مشکلات کشور در گرو توجه به علوم انسانی است
 ابهام در آتیه غرب، حتی در فضای تفکری غرب قابل اثبات است

بخش دوازدهم: فرهنگ و نقدپذیری

اکثر مقامات و مسئولان کشور نقدپذیر نیستند
چرا دولت‌ها کمتر مسائل و موضوعاتشان را به فرهنگستان‌ها ارجاع می دهند؟

بخش سیزدهم: بررسی اندیشه های پوپر و مطهری

جمع محسنات شهید مطهری را کمتر در یک فرد دیده ام
برخورد با پوپر در ایران افراطی یا تفریلی بوده است

بخش چهاردهم: زندگی شخصی و علمی دکتر گلشنی

حافظ می خوانم / بتهوون گوش میدهم به ندرت تلویزیون میبینم
از تهران تا برکلی
علم در ایران دکان شده است
امروزه از محیط‌های اخلاقی در کلاس های درس خبری نیست
جو سالمی نسبت به تفکر دینی نداریم/ دست های نامرئی در ترجمه

فهرست آیات

فهرست روایات

فهرست اشعار

نمایه

نمایه موضوعی

پیشگفتار ناشر

در پرتو پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، بار دیگر دین و معرفت دینی به ویژه تعالیم متعالی اسلامی، به عنوان فکر و فرهنگ متقی و نجات بخش آدمی، در عرصه حیات انسان معاصر ظاهر شد. تجدید حیات تعالیم وحیانی و ارزش‌های اسلامی از سویی سبب بیداری و خودباوری ملت های مسلمان و احیای روح ستم ستیزی در آنان شد و از دیگر سو باعث نمایان تر شدن سست پایگی مسلک‌ها و مکتب‌های بشری و نام‌های مبتنی بر آنها گشت. بر این اساس، تحقیق دقیق، جامع و روشمند در خصوص زیرساخت های فکری اندیشه و معرفت اسلامی و مقایسه آنها با آرای متفکران غربی، از بایسته های کنونی است.

اثر حاضر با عنوان فرهنگ و پیشرفت مطلوب (مجموعه گفت وگوها با دکتر مهدی گلشنی) درباره معضل ها و ناهنجاری های علمی و فرهنگی کشور می باشد که به رشته تحریر درآمده است.

اهم مسائلی که در این مصاحبه ها مطرح شده اند عبارت است از: علوم قدیم و علوم جدید و تفاوت آنها؛ ضرورت توجه کامل به فرهنگ و نقش آن در پیشرفت همه جانبه کشور؛ بررسی وضعیت علمی و فرهنگی دانشگاه ها؛ ضرورت پرداختن به رفع نیازهای کشور و توجه به نوآوری در علوم روز؛ ضرورت توجه به مشکلات فرهنگی کشور و ریشه یابی آنها؛ رابطه علم و دین و ضرورت توجه به جهان بینی اسلامی؛ ضرورت تقویت هویت ملی- دینی؛ ضرورت توجه به شایسته سالاری در انتصاب‌ها؛ ضرورت تعامل حوزه و دانشگاه؛ ضرورت توجه به علوم انسانی و لزوم برقرار کرد بین علوم انسانی و سایر علوم؛ علم دینی و ضرورت پرداختن به آن در ضرورت توجه به نقش انسان سازی علوم؛ رابطه علم و تکنولوژی، مسائل جهانی شدن؛ پاسخ به شبهه هایی که تحت عنوان علم در مقابل خداباوری مطرح شده است؛ و در نهایت اهمیت توجه به مشترکات اسلام و سایر ادیان توحیدی.

مقدمه دکتر گلشنی

در دهه‌های اخیر تعداد دانشگاهها و مراکز پژوهشی بسیار افزایش یافته و تعداد فارغ التحصیلان دوره های تحصیلات تکمیلی نیز رشد چشمگیری داشته است، ولی از نظر اینجانب به علت عدم توجه به فرهنگ و اولویت های کشور، رشد علمی در خور جمهوری اسلامی ایران نداشته ایم.
بنده در سالهای اخیر، از طریق مصاحبه ها و مقالات، بسیاری از معضل ها و ناهنجاری های علمی و فرهنگی کشور را مطرح کرده ام؛ به این امید که اهل علم تلاش بیشتری برای تبیین این ناهنجاری ها داشته باشند و در راستای جذب نظر سیاستمداران و کارگزاران حکومتی فعال تر برخورد کنند.

جناب آقای سید حسین امامی در چند سال اخیر تعدادی مصاحبه با اینجانب داشتند که طیف وسیعی از مسائل را در بر می گرفت؛ همچنین ایشان بعضی از مصاحبه های اخیر اینجانب با سایر رسانه ها را جمع و ویرایش کردند و در این مجموعه گردآوری کرده اند.

اهم مسائلی که در این مصاحبه ها مطرح شده اند، به قرار زیر هستند:
– علوم قدیم و علوم جدید و تفاوت آنها؛
– ضرورت توجه کامل به فرهنگ و نقش آن در توسعه همه جانبه کشور؛
– بررسی وضعیت علمی و فرهنگی دانشگاه ها؛
– ضرورت پرداختن به رفع نیازهای کشور و توجه به نوآوری در علوم روز؛
– ضرورت توجه به مشکلات فرهنگی کشور و ریشه یابی آنها؛
– رابطه علم و دین و ضرورت توجه به جهان بینی اسلامی؛
– ضرورت تقویت هویت ملی- دینی؛
– ضرورت توجه به شایسته سالاری در انتصاب‌ها؛
– ضرورت تعامل حوزه و دانشگاه؛
– ضرورت توجه به علوم انسانی و لزوم برقرار کردن ارتباط بین علوم انسانی و سایر علوم؛
– علم دینی و ضرورت پرداختن به آن در عصر ما؛
– ضرورت توجه به نقش انسان سازی علوم؛
– رابطه علم و تکنولوژی؛
– مسائل جهانی شدن؛
– پاسخ به شبهه هایی که تحت عنوان علم در مقابل خداباوری مطرح شد است؛
– اهمیت توجه به مشترکات اسلام و سایر ادیان توحیدی

در بخشهایی از مقدمه سید حسین امامی هم آمده است: کتاب حاضر مجموعه‌ای از گفت‌وگوها، مصاحبه‌ها، گزارش سخنرانی‎ها و یادداشت‌ مهدی گلشنی، استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف است که در چند سال اخیر انجام شده است. مصاحبه‌های منتشر نشده شامل چندین گفت‌وگوست که توسط بنده در تابستان ۱۳۹۲ در دانشگاه صنعتی شریف طی چند هفته انجام شد، البته با توجه به موضوع بحث‌ها به گفت‌وگوهای مختلفی تقسیم‌بندی شد.

در این گفت‌وگوها پرسشگر با توجه به دغدغه خود و نیازهایی که در سطح جامعه می‌دید سؤال‌هایی را از استاد پرسید. سطح سؤالات با توجه به مخاطب عام در نظر گرفته شده و روند مصاحبه به شکلی است که سعی شده، حتی خواننده‌ای با سطح سواد متوسط بتواند به خوبی بهره لازم را ببرد. در گفت‌وگوهای این بخش مسائل مختلف مبتلابه جامعه امروز ما اعم از نهاد خانواده، آموزش و پرورش، آموزش عالی، فرهنگ و جهانی شدن، علوم انسانی اسلامی، علم دینی و… است که مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و با توجه به نقش بی بدیل مطبوعات و خصوصا صدا و سیما عملکرد آنها نیز بررسی شده، و راهکارهایی برای بهبود وضعیت مطرح شده است.

در این گفت‌وگوها مسائلی هر چند به ظاهر ساده اما مهم و اساسی با زبانی ساده بیان شده است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «مشکلات بزرگ‌تر در مشکلات و معضلات کوچک‌تر ریشه دارند. بسیاری از معضلات و نابسامانی‌های جامعه علی‌رغم همه خوبی‌ها و ویژگی‌های مثبت جامعه ایرانی، ریشه در مسائلی دارند که به آنها خو ‌گرفته‌ایم و به نوعی برای ما بدیهی شده است. بی‌نظمی، رعایت نکردن زمان قول و قرارها، زیبایی محیط، مقررات راهنمایی و رانندگی و حتی بی‌انضباطی در محیط کار و … اگرچه به ظاهر ساده و برای ما به امری معمول تبدیل شده‌اند، اما مسائل مهمی را در پی خود ایجاد می‌کنند. بنابراین اگر بخواهیم مسائل و معضلاتی مانند ساعات کار غیرمفید در محیط کار، بی‌تدبیری و تصمیم‌گیری‌های نادرست و عدم شایسته‌سالاری و … را حل کنیم باید به این موضوعات جزئی‌تر بازگشت و با دقت و کنجکاوی برای این مسائل اهمیت قائل بود و برای برطرف کردن آنها کوشید.

بیشتر این مسائل ریشه در تربیت دارد و بنابراین باید سعی کنیم نسل جدید را با توجه به این مسائل رشد دهیم. شاید مسائلی مانند نگاه بیش از اندازه همراه با مسحور شدن به غرب در وهله اول چندان معضل به نظر نرسد. شاید غیر از اهالی فرهنگ، کسی عمق فاجعه را درک نکند اما واقعیت این است که این مسائل در درازمدت، جامعه را از هویت و فرهنگ و اندیشه و علم تهی می‌کند. جامعه را خودباخته و متکی به غرب می‌کند. ما فرهنگی با قدمت طولانی در تاریخ داریم، اما امروزه کودکان ایرانی با فرهنگ غربی بزرگ می‌شوند و خانواده‌ها پُز این فرهنگ را به همدیگر می‌دهند، حتی حوزویان گاهی طی سخنان خود برخی از اصطلاحات انگلیسی را به کار می‌برند که معادل زیبای فارسی آن وجود دارد. تأثیرات این مسائل فرهنگی بسیار مخرب و خطرناک است که پایه‌های کشوری با این غنای فرهنگی را تهدید می‌کند.

در این کتاب مشاهده خواهید کرد، گلشنی نیز، هم رأی با پرسش‌گر به خوبی انگشت را روی مسائل فرهنگی و تربیتی گذاشته و برای عبور و حل از این وضعیت صدا و سیما و مطبوعات را به عنوان ارائه‌دهنده و مشوق و تربیت‌گر معرفی می‌کند. گلشنی معتقد است ما فرهنگی غنی تاریخی داریم که به نظرم در میان تمام فرهنگ‌های دنیا بی‌نظیر است، اما امروزه کودکان ایرانی با فرهنگ ما بزرگ نمی‌شوند، بلکه با فرهنگ غربی بزرگ می‌شوند، مردم در کوچه و بازار و جوانان تحصیل‌کرده و  دانشجویان و حتی اهالی فرهنگ اصطلاحات فرنگی‌ به کار می‌برند و گلشنی با درد و دغدغه از این مسائل یاد می‌کند.

گلشنی از اساتید دغدغه‌مندی است که قلبش برای ایران و ایرانی می‌تپد. با وجودی که شرایط زندگی و کار در خارج از کشور برایش مهیا بود اما بعد از فارغ‌التحصیلی به ایران برگشت و در مهم‌ترین دوران انقلاب به یاری کشور و ملت شتافت. ایشان برای هویت ایرانی و اسلامی جوانان ما تلاش وافری کرد و معتقد است اگر در این زمینه تلاش کنیم جوان ایرانی بعد از فارغ‌التحصیلی حتی در بهترین دانشگاه‌های جهان به کشورش بازمی‌گردد و برای اعتلا و پیشرفت کشورش تلاش می‌کند. دکتر گلشنی معتقد است در زمینه هویت و فرهنگ کم‌کاری شده و در این زمینه نیاز به تلاش بیشتر وجود دارد تا جوانان میهن‌دوست و وطن‌پرست پرورش یابند که در هر شرایطی برای کمک به مردم و کشورشان تلاش کنند.

مطالعه این کتاب را می‌توان به دانشجویان همه رشته‌ها توصیه کرد. مطمئناً دید و نگاه کلانی به آنها می‌دهد و دریچه‌های جدیدی را به روی‌شان می‌گشاید.

کتاب «فرهنگ و پیشرفت مطلوب؛ مجموعه گفت‌وگوها با دکتر مهدی گلشنی» در ۷۰۰ صفحه و با قیمت ۵۲ هزار تومان درسی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران عرضه شده است.

انتهای پیام/