مشکل بتوان ابن سینا را فیلسوفی مشائی به شمار آورد

حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمدرضا یزدانی مقدم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، در مورد جایگاه اندیشه ابن سینا در میان فیلسوفان مسلمان گفت: ابوعلی ابن سینا (۳۷۰ تا ۴۲۸ق) در بخارا به دنیا آمد.از آغاز کودکی شایستگی برای فراگرفتن علوم نشان می‌داد. پدرش، که از اسماعیلیان بود، در تعلیم و تربیت او سخت می‌کوشید و خانه او محل ملاقات دانشمندان بود.

وی افزود: ابن سینا در ۱۰ سالگی قرآن و صرف و نحو را آموخت و آنگاه به فراگرفتن منطق و ریاضیات پرداخت. در شانزده سالگی در همه علوم زمان خود استاد شد. در اواخر عمر خود به جوزجانی گفت که در تمام عمر، چیزی بیش از آنچه در هجده سالگی می‌دانسته نیاموخته است. وی در ۴۲۸ ق، در همدان از دنیا رفت.

یزدانی مقدم تصریح کرد: بیش از ۲۷۵ اثر برای او برشمرده‌اند. از جمله آثار او کتاب الشفاء است که مفصل‌ترین دائره‌المعارف علمی است که به دست یک نفر نوشته شده است. النجاه خلاصه الشفاء است. آخرین کتاب او الاشارات و التنبیهات است. هم‌چنین دانشنامه علایی که نخستین کتاب فلسفه به زبان فارسی است از اوست.

وی با اشاره به اینکه ابن سینا به عنوان فیلسوفی مشائی مشهور است، تصریح کرد: اما با توجه به گفتار وی در مقدمه الشفاء باید گفت که او معمول آثار خود را در چارچوب فلسفه مشاء و بنا بر ذوق مشائی نوشته است امّا مشکل بتوان او را فیلسوفی مشائی به شمار آورد.

یزدانی مقدم با بیان اینکه ابن سینا در مقدمه الشفاء از دو کتاب دیگر برای خود نام می‌برد یکی اللواحق که قرار است تفصیل مطالب الشفاء باشد و دیگر الفلسفه المشرقیه که دیدگاه‌های فلسفی او را در بردارد، گفت: ابن سینا همچنین اظهار می‌دارد که با فطانت می‌توان در الشفاء هم دیدگاه‌ها فلسفی او را به دست آورد. این اظهار وی تأیید مطلبی است که در پایان مقدمه المنطق المشرقیین می‌گوید. وی در پایان مقدمه المنطق المشرقیین می‌گوید که نظریات خود را قبلاً در الشفاء گفته است و با تأمل در الشفاء می‌توان نظرات او را به دست آورد.

این استاد حوزه و دانشگاه در پایان سخنانش تأکید کرد: به قول ابن سینا؛ کتاب الشفاء بسط بیشتری داشته و با فیلسوفان مشایی همراه است اما هر کس خواهانِ حقِ بدون تردید، باشد می‌تواند آن را در الفلسفه المشرقیه بیابد. در هر صورت با ملاحظه گفتار ابن سینا در مقدمه المنطق المشرقیین که، به احتمال، درآمد همان الفلسفه المشرقیه است می‌توان از دیدگاه‌های مشرقی یا اشراقی برای ابن سینا یاد کرد. بعدها شیخ اشراق این دیدگاه‌ها را بسط داده است.

انتهای پیام/