به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از ایکنا، گذشت چندین سال از تصویب و اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا، فرصت مناسبی برای مطالعه و ارزیابی آن است. توجه کارشناسی در ابعاد نظری و اجرایی بانکداری بدون ربای ایران نشان میدهد خلاها و اشکالاتی وجود دارد که میتوان با اصلاح و تکمیل آنها، گامهای موثری در اصلاح ساختار نظام بانکی برداشت.
یکی از اشکالات محوری که زمینه ساز اشکالات نظری و اجرایی فراوانی در عرصهی بانکداری شده، تفکر جایگزینی یک به یک بانکداری بدون ربا با بانکداری متعارف ربوی است. اندیشه وران مسلمان از جمله طراحان بانکداری بدون ربای ایران، در صدد این بودند که الگوی جامع و واحدی طراحی کنند تا بتوانند جایگزین کامل بانکداری متعارف باشد و از این نکته اساسی غفلت کردهاند که اسلام با تحریم قرض ربوی، انواع معاملاتی را تایید کرده که در قالب واحدی نمیگنجند و هر یک، مقتضای خود را دارند.
روشن است که جمع کردن این معاملههای متنوع با احکام و ضوابط گوناگون در قالب سازمان مالی به نام بانک، سبب پیچیده و مبهم شدن عملیات، صوری شدن قراردادها، بالا رفتن هزینههای نظارت و کنترل و سرانجام غیرکارا شدن نظام بانکی میشود.
این یادداشت نشان میدهد که نظام بانکداری در ایران دارای مشکلاتی است و آنگونه که انتظار میرفته نتوانسته ربا را از معاملات خود حذف کند. در این رابطه مقایسهای بین تجربیات ایران و کشور مالزی صورت گرفته است. این مقایسه نشان میدهد که مشکلات فوق در بانکداری اسلامی مالزی هم وجود دارد. اما به دلیل وجود رقابت بین بانکهای اسلامی و متعارف ربوی و استفاده بیشتر از عقود اسلامی در بانکهای اسلامی مالزی، رضایت بیشتری از عملکرد بانکداری اسلامی در مالزی مشاهده میشود.
در مقدمه این یادداشت آمده است: اقتصاد ربوی، اقتصادی است که در آن، گروهی با تمام توان کار میکنند و هزاران خطر و نگرانی را با جان میخرند و در پایان، بخش اصلی سود و دسترنج را به گروهی فاصله گرفته از عرصه کار و کوشش و بیتفاوت در برابر اضطرابها و افت و خیزهای اقتصاد واقعی تحویل میدهند. به این جهات، جذف ربا از فعالیتهای اقتصادی نظام بانکی اسلامی طراحی شد.
همچنین آمده است: با وجود آنکه حذف ربا از عملیات بانکی، مؤلفه اساسی و معیار و ویژگی اصلی بانکداری اسلامی شمرده میشود، اسلامی شدن نظام بانکی، به مراتب از این تغییر فراتر می رود و مهمتر از آن، انطباق عملیات بانکی بر موازین شرعی است؛ پس هرقدر این عملیات بیشتر بر موازین شرعی منطبق باشد، میتوان ادعا کرد که به بانکداری اسلامی نزدیک تر شدهایم.
انتهای پیام/