فاطمه زهرا(س) مادری فداکار و سختکوش/ سبک زندگی فاطمی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، متن زیر یادداشتی است که حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی نصیری استاد حوزه و دانشگاه در مورد ابعاد شخصیتی حضرت فاطمه زهرا(س) نوشته است:

یکی از ابعاد زندگی حضرت ‌فاطمه(س) ناظر به دوران کوتاهی است که آن حضرت به عنوان همسر حضرت امیر(ع) وارد خانه آن حضرت شد و افزون بر نقش همسری و خانه‌داری، تربیت فرزندان والایی هم‌چون امام‌حسن، امام‌حسین، زینب و ام کلثوم(علیهم السلام) را بر عهده گرفت؛ فرزندانی که هر یک به نوبۀ خود چون خورشیدی تابناک در فراخنای تاریخ درخشیدند و چون چراغی فروزان، راه و رسم پاک زیستن را به آدمیان آموختند.

از سویی دیگر، بازشناخت رخدادهای این دوران، درس‌های فراوانی را به همراه دارد و می‌تواند بسیاری از آموزه‌ها را برای زنان و مادران به‌دست دهد و شماری از ابهام‌ها را در این زمینه مرتفع سازد؛ اما با این حال متأسفانه مطالب اندکی در این زمینه در روایاتِ موجود انعکاس یافته و ما اطلاعات اندکی از رخدادها و حوادث این دوره از زندگی فاطمه(س) در اختیار داریم. برخی از روایات در این زمینه را مرور می‌کنیم.  به عنوان نمونه امام‌صادق(ع) در این باره فرمود: هیزم ‌آوردن، آب ‌کشیدن و جارو کردن بر عهده علی(ع) و آرد کردن گندم، خمیر گرفتن و نان ‌پختن بر عهده فاطمه(س) بود.

در روایت دیگر از زبان آن امام، وصله‌زدن و دوختن لباس‌ها نیز به کارهای فاطمه(س) افزوده شده است.  در روایت دیگر از زبان بلال نقل شده که آرد کردن گندم توسط فاطمه(س)، در حالی که فرزند خردسالش حسن می‌گریست، را دیده است.

در روایت دیگر، امام‌ صادق(ع) به نقل از پدرش امام‌ کاظم(ع) این روایت را نقل فرمود: علی و فاطمه نزد پیامبر(ص) آمده و تقاضا کردند برنامه کاری آنان را مشخص کند. پیامبراکرم برای فاطمه کارهای داخل خانه و برای علی کارهای بیرون خانه را مقرر فرمود.

در برخی دیگر از روایات آمده است: «فاطمه(س) در ماه مبارک رمضان غذا را برای فرزندان خردسالش می‌جوید.» امام ‌صادق(ع) این امر را دالّ بر جواز این کار و باطل ‌نشدن روزه در پی آن دانسته است. در روایت دیگر از زبان امام‌علی(ع) خطاب به مردی از بنی‌اسد آمده است: فاطمه چندان از چاه آب کشید که بر سینه‌اش اثر گذاشت و چندان با آسیاب، گندم را دستاس کرد تا آن‌جا که دستش متورم شد. چندان خانه را جارو و غبارروبی کرد که لباسش فرسوده شد و چندان زیر دیگ آتش افروخت که لباسش تیره ‌رنگ شد. من به فاطمه گفتم که بد نیست نزد پدرت روی و خدمتکاری طلب کنی. فاطمه نزد پیامبر(ص) آمد و چون دید جمعی نزد ایشان‌اند، خجالت کشید و بازگشت. پیامبر اکرم دانست که فاطمه برای نیازی آمده است. آن‌ گاه در حالی که ما در حال استراحت بودیم، نزد ما آمد و تسبیح فاطمه را به عنوان هدیه به ما تعلیم داد.

در مورد اهتمام فاطمه(س) دربارۀ تربیت فرزندان نیز در روایات، نکات مفید و درس‌آموزی منعکس شده است. این تربیت چنان در رشد و تعالی روحی و معنوی فرزندان ایشان مؤثر بوده که امام‌ حسین(ع) در بخشی از سخنان خود در نکوهش ابن‌ زیاد که او را به ذلت تسلیم و بیعت با یزید دعوت کرده بود، بر این نکته پای فشرد که دامن‌های پاکی که او را پرورده‌اند، هرگز اجازه چنین ذلتی را به او نمی‌دهند. بدون تردید، منظور امام تأثیر تربیت مادرش فاطمه است که به او درس عزت و سرافرازی داد.

در روایتی از امام‌ کاظم(ع) به نقل از پدران ایشان، چنین آمده است: فاطمه پیوسته برای مردان و زنان مؤمن دعا می‌کرد و برای خود دعا نمی‌نمود. به او گفته شد: چرا برای خود دعا نمی‌کنی؟ می‌فرمود: «الجار ثم الدار»؛ نخست همسایه، سپس خانه.

بدون تردید، مهربانی فاطمه(س) نسبت به همسر و فرزندان و انجام مسئولیت اداره منزل و کدبانویی و دخالت ندادن مقام و منزلت معنوی و اخلاقی با مسئولیت خانه‌داری، نشان از عظمت روحی و تواضع ستودنی ایشان دارد

در منابع دیگر آمده که چنین روشی را امام‌مجتبی در شب‌ها یا یک شب از مادر خود شاهد بوده و صبح‌هنگام، از علت این امر پرسید و مادر فرمود: «نخست همسایه، سپس خانه.» این یکی از نمونه‌های بس روشن در اهتمام عملی فاطمه(س) برای تربیت فرزندان است.

در برخی از روایات آمده که فاطمه صدیقه برای آن که فرزندان خردسال ایشان توفیق درک فیض شب‌های قدر را پیدا کنند، آنان را در روز می‌خواباند.

در روایتی دیگر چنین آمده است: روزی پیامبراکرم(ص) و مردم در مسجد منتظر بلال بودند تا اذان بگوید. او با تأخیر آمد. پیامبر از او پرسید: «ای بلال، چرا تأخیر کردی؟» بلال گفت: در بین راه به فاطمه برخوردم، در حالی که مشغول آسیاب‌کردن گندم بود و فرزندش حسن را نزدیک آسیاب گذاشته و او می‌گریست. من به او گفتم: چه کمکی از من ساخته است؟ فرمود: من نسبت به فرزندم مهربان‌ترم. من آسیاب را گرفته و گندم را آسیاب کردم. پیامبراکرم(ص) در حق بلال دعا کرد.

بدون تردید، مهربانی فاطمه(س) نسبت به همسر و فرزندان و انجام مسئولیت اداره منزل و کدبانویی و دخالت ندادن مقام و منزلت معنوی و اخلاقی با مسئولیت خانه‌داری، نشان از عظمت روحی و تواضع ستودنی ایشان دارد.

صدیقه طاهره(س) تاوان پاک منشی خود را پرداخت

در دنیای پر آسیب و پر از رذیلت های اخلاقی، خوب بودن و پاک زیستن البته خود جرمی است نابخشودنی که باید نسل تا نسل تاوان آن پرداخت شود! معامله ای که با خود رسول اکرم و ذریه (ع) ایشان شد، خود بهترین گواه مدعا است. از این خاندان هیچ کس جز خوبی و پاکی ندید. خیر و برکات وجودی آنان همه جهانیان را در برگرفته است؛ چنان که خداوند پیامبر را رحمت جهانیان اعلام فرمود.

همانان که خداوند به برکت وجودشان عذاب دنیوی را از امت اسلامی برداشت و به یمن شفاعتشان کروری از خلق را با کمترین توشه روانه بهشت برین خواهد کرد.

با چنین کارنامه پر نور آیا روا بود که امت همین پیامبر و یاران مدعیان یاری، از هیچ گونه ستم و صدمه به اهل بیت دریغ نکنند؟!

راستی جرم صدیقه طاهره چه بود که با گذار کمتر از دو دهه از عمر، نه تنها همسر بی تاب و فرزندان خردسال، بلکه امتی را از فیض همراهی خود محروم ساخت و سر بر تیره خاک گذارد؟!

او که در سایه سار تربیت الهی کوهی از صبر و صبوری بود، چه از دست ستمگران مدعی دین داری دید که حاضر نشد هیچکس جز خواصی اندک، در مراسم تجهیز پیکر بیمار و نحیفش شرکت کنند و خواست تا قبر او تا پگاه قیامت بر همگان پنهان بماند؟! آیا فاطمه جز پاکی، نیک نفسی و راست منشی جرم و گناه دیگری داشت؟!

تردید نکنید که همه آن چه بر سر اهل بیت(ع) آمد، در حقیقت دست انتقام شیطان و لشکر تاریک او بود که از خداوند و لشکر نورانی او گرفته شد.

و تا زمانی که ابلیس و لشکر او در این خاکدان در تکاپو باشند، همین ستیز و ستم ادامه خواهد داشت.

و حق مداران باید هماره مهیای نبرد بوده و صبر و صبوری را ذخیره خود سازند.

آنان که به صدیقه طاهره ستم کردند، شاید نمی دانستند که پنهانی قبر او نشانه ای از ننگ و عار آنان است که هرگز از پیشانی شان پاک نخواهد شد.

و همین ستم ها صدیقه طاهره را جاودانه تر ساخت و یاد و خاطرش را ماندگارتر نمود.

به قول حافظ شیرین سخن:

غمناک نباید بود از سهم حسود ای دل

شاید که چه وا بینی خیر تو در این باشد.

انتهای پیام