دکتر گلشنی به ارتباط تنگاتنگ میان علم و متافیزیک توجه کرده است

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، نقد و بررسی کتاب «از علم سکولار تا علم دینی» تالیف مهدی گلشنی، با حضور خسرو باقری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، ۲۶ بهمن‌ماه در دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران برگزار شد.

خسرو باقری با اشاره به رابطه علم و دین و موضوعاتی که در کتاب «از علم سکولار تا علم دینی» بحث شده است، گفت: رابطه بین علم و دین، رابطه‌ای است که باید در مورد آن بحث و تامل فراوانی صورت بگیرد، اعم از اینکه این موضوع ایجابی باشد یا سلبی.

وی ادامه داد: وقتی این کتاب را می‌خوانیم، درخواهیم یافت که مولف کتاب، خواننده را دعوت می‌کند تا از علم سکولار به علم دینی پیش برود. زیرا علمی که در جامعه ما وجود دارد علمی سکولار است.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به نوع نوشتار کتاب «از علم سکولار تا علم دینی» اظهار کرد: نوع نگارش این کتاب خواننده را اذیت می‌کند، گویی کتاب تالیفی نیست، بعضی از فصل‌ها همانند سخنرانی آورده شده و در بعضی هم همانند مصاحبه تحریر شده است، انسجام در نگارش این کتاب دیده نمی‌شود، به نوعی قلم ژورنالیستی بر کتاب حاکم است نه آکادمیک.

باقری با اشاره به سازگاری علم و دین، افزود: باید دید که علم با دین چه نسبتی دارد؟ آیا این موضوعاتی که درخصوص علم و دین مطرح می‌کنند قابل جمع است یا خیر؟ یا این دو موضوع در جنگ با یکدیگر به سر می‌برند! نکات قابل ذکر درمورد این کتاب این است که چه تصوراتی از علم در کتاب ارائه شده است و علم چه خصوصیاتی دارد.

وی گفت: سخنی که در این میان وجود دارد، این است که همیشه گفته‌اند علم خنثی است. بلکه علوم تجربی با مشاهدات و آزمایشات آغاز می‌شود.

به گفته خسرو باقری، علم خنثی است ولی تفسیر عالمان طرفدارانه و جانبدارانه است، یعنی اگر سکولار باشند علم سکولار می‌شود و اگر عالمان دینی باشد علم دینی می‌شود. پس اینجا نتیجه می‌گیریم که علم خنثی است.

استاد دانشگاه تهران در ادامه سخنانش در باب کتاب «از علم سکولار تا علم دینی» گفت: پیشنهاد این کتاب برای علم دینی دو مسیر را مطرح می‌کند، وجه نظری و وجه عملی. در بخش نظری به اعتقاد من دو بحث نازل و متعالی را آقای گلشنی از آن سخن به میان می‌آورند که شکل نازل این مسئله در این است که باید علم را دینی کنیم یا اینکه دانشگاه را اسلامی کنیم، یعنی در واقع حوزوی‌ها در دانشگاه رشته معارف بگذارند. البته نویسنده کتاب در جایی دیگر این موضوع را کنار می‌گذارد و معتقد است که تدریس دروس معارف در دانشگاه‌ها موثر نیست، که این تعبیری نازل است.

باقری در ادامه تصریح کرد: شکل متعالی از وجه نظری که در کتاب بیان می‌شود، این است که بگوییم از ابتدا علم را در تغییر توحیدی از جهان قرار دهیم، یعنی متافیزیک دینی را با علم همراه کنیم، که آقای گلشنی، می‌خواهد رابطه علم و دین را عمیق‌تر جلوه دهد نه به گونه‌ای تصنعی که البته به اعتقاد من این بحث هم به خوبی پیش نمی‌رود. باید وحدتی بین علم و دین ایجاد کنند که البته این موضوع جا نیفتاده است و به اعتقاد من نظر پوزیتیویستی در ذهن آقای گلشنی رسوب کرده است.

وی ادامه داد: پس این موضوع هم وجود دارد که علم را در چارچوب متافیزیک جهان الهی قرار دهیم یعنی در کتاب آقای گلشنی به این موضوع اشاره می‌َشود و نقطه مثبت کتاب در اینجاست که به ارتباط میان علم و متافیزیک و چارچوب‌ها توجه شده است و رابطه تنگاتنگ آن را دریافته است اما نتوانسته به خوبی آن را تبیین کند.

انتهای پیام/