علم دینی و پست مدرنیسم؛ سازگاری‌ها و ناسازگاری‌ها

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد «علم دینی و پست مدرنیسم؛ سازگاری ها و ناسازگاری‌ها (تفاهم و تزاحم)» توسط مجید خانی نگاشته شده است.

قدیر نصری، استاد راهنما و احمد بستانی، استاد مشاور این رساله در دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی بودند.

چکیده:

پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، شاهد بحث و اقداماتی در خصوص گذار از «دین علمی»، که مدعایش سازگاری گزاره‌های دینی با گزاره‌های علمی بود، به «علم دینی»، که خواهان سازگاری علوم به خصوص علوم انسانی با دین است، بوده‌ایم. دو عامل در این گذار اخیر موثر بوده‌اند: یکی فرض حداکثری بودن دین و دیگری تحولاتی که در عرصه معرفت‌شناسی و فلسفه علم روی داده‌اند.

یکی از این تحولات، نگرش پست‌مدرن به انباشت و مناسبات علمی است که همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، مدرنیسم را در آن سوی جهان یعنی مغرب زمین، به چالش می طلبید.

طی سه دهه اخیر نیز، در ایران برخی با استناد به نقدهایی که پست‌مدرنیسم بر علم مدرن دارد به نقد علوم که غربی‌اش می‌خوانند، روی آورده و خواهان اسلامی شدن علوم بوده اند.

با این توضیح، پرسش اساسی پژوهش حاضر بدین قرار است که: تلقی پست‌مدرن از علم و علم دینی چه سازگاری‌ها (تفاهم) و ناسازگارهایی (تزاحم) با هم دارند؟

در پاسخ به این پرسش و بنا به ماهیت پژوهش که از نوع تفسیری و تحلیلی است و از استدلال منطقی برای رد و اثبات ادعاهای خود سود می‌برد این فرضیه را مطرح کرده و به آزمون گذاشته‌ایم که: اسلامی‌کردن علوم اگر بخواهد بر پیش‌فرض‌های پست‌مدرنیستی بایستد، با دشواری‌های مهمی روبه‌رو است.

بدین مضمون که اگر چه علم دینی و پست‌مدرنیسم در نفی علوم مدرن با هم مشترک‌اند اما آن دو، در حداقل در سه زمینه یعنی نفی کلان‌روایت‌ها، مسئله سنت و ضدیت با بنیان‌گرایی اختلافات سازش‌ناپذیری با هم دارند.
بنابراین به نظر نمی‌رسد پست‌مدرنیسم محمل مناسبی برای بنا کردن علم دینی باشد.

علاقه مندان می توانند متن کامل این پایان نامه را از اینجا ملاحظه کنند.

انتهای پیام/