سوغات یک ماه مهمانیِ رمضانی/ رهاورد روزه‌داری برای سبک زندگی

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از شبستان، با توجه به فرا رسیدن روزهای پایانی ماه مبارک رمضان و نزدیک شدن به انتهای ضیافت یک ماهه الهی در گفت وگو با کارشناس مذهبی مروری داشته ایم بر رهاورد یک ماه روزه داری برای سبک زندگی؛ بخش نخست این گفت وگو در ذیل به حضورتان تقدیم می شود:

حجت الاسلام صادق طالبی مازندرانی، نویسنده و پژوهشگر دینی در مورد رهاورد روزه داری برای سبک زندگی گفت: می توان آثار روزه در زندگی را به چند بخش تقسیم کرد. اول مساوات و برابری؛ خداوند روزه را بر همه اعم از فقیر و غنی واجب کرد تا به وسیله آن اغنیاء از حال فقرا باخبر شوند و زمینه هر گونه فقر و تبعیض و نابرابری از روی زمین برداشته شود.

وی ادامه داد: دوم افزایش محبت و اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر است؛ روزه علاوه بر زدودن تیرگی دل، ک دورتها را نیز از بین می‏برد که نتیجه آن زیاد شدن محبت است. هر بنده ‏ای در جهت کسب رضایت حق می ‏خواهد دیگری را نیازارد که این خود صمیمت را در روابط اجتماعی مردم به دنبال دارد. چنین انسانی علاوه بر خود، دلش برای دیگران هم می‏ تپد و در فکر نجات دیگران نیز خواهد بود؛ پس امر به معروف و نهی از منکر را سرلوحه روابط اجتماعی خود قرار خواهد داد.

طالبی مازندرانی افزایش انفاق و احسان فردی و گروهی را از دیگر آثار روزه داری دانست و بیان کرد: یکی از نتایج روزه ‏داری احسان و انفاق به نیازمندان است. انسانی که درد گرسنگی و تشنگی و لذت تقرب الهی را چشیده است، فقرا را از یاد نمی ‏برد و در راه انجام اعمال خیر و انفاق به مردم کوتاهی نمی ‏کند. حضرت اباعبداللّه(ع) می‏ فرمایند: «هر کس در ماه رمضان صدقه‏ ای بدهد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او دور می ‏کند». در جلد ۹۶ بحارالانوار درباره ماه مبارک رمضان روایت شده: «وهو رَبیعُ الْفُقَراء»، ماه رمضان بهار مستمندان است، چراکه در این ماه شعور و درک اجتماعی مردم بیدار می ‏شود و برای رفع نگرانی از بینوایان تلاش می‏ کنند.

نویسنده و پژوهشگر دینی با بیان اینکه ایجاد آمادگی برای جهاد و دفاع از دین و مملکت یکی از اثرات مهم روزه داری است، ابراز کرد: روزه گرفتن و تحمّل تشنگی و گرسنگی مسلمانان را برای جهاد و دفاع از دین و مملکت، تحمّل مرارت آتش دشمن و کمبود غذا و آب آماده می‏ سازد، به همین جهت در کلام امامان معصوم(ع) روزه گرفتن در گرما بهترین و عالی‏ترین جهاد به شمار آمده است. به عبارت دیگر، روزه نوعی جهاد اکبر است. کسی که با نفس و خواهش های آن مقابله کند و پیروز شود، بر دشمن بیرونی نیز به راحتی پیروز خواهد شد، چنان که پیامبر صلی الله علیه و آله جهاد اکبر و مبارزه با نفس را سخت ‏تر از مبارزه با دشمن بیرونی می ‏داند و آن را «جهاد اصغر» لقب داده ‏اند.

وی تصریح کرد: رعایت حال دیگران از جمله دیگر آثار روزه داری است؛ خداوند متعال در آیه ۱۸۳ سوره مبارکه بقره ضمن واجب کردن روزه بر همه، بیماران، سالمندان و مسافران را از این امر مستثنی می‏ کند. البته همان‏گونه که معذورین باید حریم روزه و روزه‏دار را حفظ نمایند، روزه ‏داران نیز نباید از آنها توقع روزه داشته باشند. نکته قابل استفاده مهم این است که مسؤلان در برنامه ‏های تقنینی و اجرایی و برنامه ‏ریزی ‏های اجتماعی باید حال معذوران را نیز در نظر داشته باشند.

 حجت الاسلام طالبی مازندرانی با اشاره به نظم و انضباط در مکتب رمضان، بیان کرد: همه مظاهر هستی و ذرّات جهان آفرینش به حکمت بالغه الهی دارای نظم هستند و ماه مبارک رمضان و روزه با ترتیب خاصی که دارد، نمونه ‏ای از این نظم و انضباط است. روزه ‏داران روزه خود را از یک لحظه مخصوص، اوّل طلوع فجر، شروع می‏کنند، در طول روز از مفطرات روزه اجتناب می‏ نمایند و پایان آن هم معین و مشخص است. خداوند متعال می‏فرماید: «روزه خود را با فرا رسیدن شب، پایان دهید». از طرف دیگر زمان و مدت آن نیز مشخص و معین است و همه مسلمان ها باید در ماه مبارک رمضان روزه بگیرند و اگر در جایی به سر می ‏برند که شش ماه شب و شش ماه روز است، ملاک وقت روزه او، محیط های متعارف است. شگفت ‏انگیز اینکه ماه رمضان در تمامی فصول می‏ گردد. پس ماه رمضان از عالی‏ ترین مظاهر نظم و انضباط است و پیرو واقعی آن نیز هیچ گاه به بی ‏نظمی گرایش پیدا نمی ‏کند.

وی با بیان اینکه روزه تمرین صبر است، تاکید کرد: روزه داران چون از پشتوانه تمرین جسمی و روحی برخوردارند چه بسا در برابر ناگواری‏ها خم به ابرو نیاورند اما انسان‏هایی که رنج گرسنگی و تشنگی را نمی‏ چشند، همانند درختانی هستند که در پناه دیوارهای باغ بر لب نهرها می ‏رویند، این درختان نازپرورده، بسیار کم مقاومت و کم دوام‏اند. درختانی که از لابلای صخره ‏ها و در دل کوه‏ها و بیابانها می‏ رویند و نوازشگر شاخه ‏های شان طوفان ‏های سخت و آفتاب سوزان و سرمای زمستان است، محکم و بادوام و پراستقامت‏ اند. روزه نیز با روح و جان انسانها همین عمل را انجام می‏ دهد.

کاهش پرونده های جنایی؛ رهاورد تقوای رمضانی

حجت الاسلام طالبی مازندرانی ادامه داد: روزه به روزه داران مقاومت و قدرت اراده و توان مبارزه با حوادث سخت را می‏ بخشد، لذا می‏ بینیم که میزان پرونده ‏های جنایی روزه ‏داران به نسبت دیگران در دستگاه قضایی بسیار کم‏تر است. استاد شهید مطهری می‏فرماید: «اساسا یک فلسفه روزه این است که انسان را از نازپروردگی خارج می‏ کند، شما روزهای اولی که روزه می‏گیرید و می‏خواهید از نازپروردگی خارج بشوید. خیلی بی‏حال می‏ گردید، ضعف شما را می‏گیرد؛ ولی روزهای آخر ماه می ‏بینید با روزهایی که روزه نگرفته‏ اید هیچ فرقی نکرده‏ اید». بسیاری از این خیالاتی که ما می‏ کنیم از جمله اینکه انسان ضغیف است و طاقت روزه ندارد، اشتباه است.

این محقق با اشاره به اثرات روزه در درمان عادت های غلط شخصی و اجتماعی، گفت: روزه نقش بسیار مؤثری در ترک عادت‏ های غلط  دارد. روزه زنجیرها را می‏ گسلد و به آدمی گوشزد می‏ کند که عادت‏ هایش هرگز اموری اصیل و طبیعی نیستند تا راه گریزی از آنها نباشد. بلکه چیزهایی هستند که نفس، بر انسان تحمیل کرده و یا در شرایطی مجبور به آنها شده است. برخی عادت‏های غلط شخصی عبارتند از: استعمال دخانیات، خواب در ساعات مخصوص، مصرف زیاد برخی خوردنی ‏ها و یا نوشیدنی‏ ها. وقتی این حالت در انسان رشد پیدا کرد، به تدریج قدم فراتر نهاده به درمان عادت های غلط اجتماعی می‏پردازد. برخی عادتهای غلط اجتماعی عبارتند از: شب نشینی‏ ها، تشکیل محافل گناه، اعتیاد به الکل و سایر امور شهوانی که همه بر اثر ضعف اراده، آدمی را اسیر خود می‏ کنند و معتادش می‏ سازند.

حجت الاسلام طالبی مازندرانی با بیان اینکه روزه، حصار جوان در برابر گناه است، ابراز کرد: همان گونه که ازدواج در سلامتی جامعه اسلامی مؤثر است و از بسیار انحرافات جوانان جلوگیری می‏کند، ترویج روزه برای جوانان یک جامعه نیز آنها را از آلودگی‏ های نفسانی حفظ می‏کند و سلامت جامعه را به همراه دارد. پیامبر صلی الله علیه و آله می‏فرمایند: «معاشِرَ الشَّباب عَلیکم بِالبائَهِ فَمَن لَم یستطِع فَعَلیه بِالصَّومِ فَاِنَّ الصَّومَ لَهُ وجاءُ؛ ای جوانان بر شما باد ازدواج و هر گاه بعضی از شما قدرت بر ازدواج نداشتید، پس روزه بگیرید؛ زیرا روزه کنترل کننده است».

وی با اشاره به کاهش آمار تخلفات در ماه مبارک رمضان، خاطر نشان کرد: بنا به تصریح روایات، روزه کنترل کننده هر انسان مؤمنی است. وقتی افراد یک جامعه، مهارکننده ‏ای در مقابل شهوات داشته باشند نسبت به جامعه ‏ای که از این نعمت محروم هستند، فساد کمتری خواهند داشت؛ زیرا روزه‏ دار واقعی در مقابل مفاسد اجتماعی، هیچ وقت خود را آلوده نمی‏کند و گرسنگی و تشنگی روزانه خود را به اندک لذت حرام نمی‏ فروشد، تا در این امساک اعضا و جوارح او برایش تسبیح گویند و درود و سلام فرشتگان و سپس آمرزش و استغفار آنان را شامل حال خویش کند.

ادامه دارد…