به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی طلیعه به نقل از مهر، متن زیر یادداشتی از حجتالاسلام پارسانیا در مورد روششناسی مطالعات اربعین است که در ادامه میخوانید؛
از پدیده پیادهروی اربعین میتوان به روششناسی مطالعات اربعین و لزوم تکثر روششناسی از واقعه اربعین به خاطر گستردگی آن رسید. این روششناسی مطالعات اربعین باید در مورد مناسک دینی هم به کار برود که این مربوط به جامعهشناسی دینی است و تاکنون مورد غفلت واقع شده است.
این پدیده را میتوان با چند روش بررسی کرد؛
۱. اول اینکه زیارت اربعین را بهعنوان یک امر تکوینی که در قلمرو تکوین مراد خداوند قرار میگیرد بررسی کنیم که این بعد مربوط به بعد الهی و عرفانی اربعین میباشد و در قلمرو رفتار فردی نیست. این روش همان چیزی است که به گفته ملاصدرا جغرافیای ملک با ملکوت درهمتنیده شده است. انسان کافر خود آتش متحرک است ولی انسان مومن بهشت متحرک و این همان چیزی است که پیامبر میگوید من از فاطمه بوی بهشت استشمام میکنم.
۲. ساحت دیگر در بررسی اربعین و مناسک دینی این است که ازاینجهت موردتوجه قرار میگیرند که این مراسم فعل انسانی است و انسان بهعنوان یک کنش گر مطرح است. البته خود این ساحت دارای یک دوگانگی است که اولین آن به لحاظ تجویزی به موضوع اربعین میپردازد و این مسائل مطرح میشود که آیا فردی که این کار را انجام میدهد کار خوبی انجام داده یا خیر؟ کار واجبی انجام داده یا مستحب یا مباح؟ درواقع این ساحت شریعتی مناسک اربعین است. در این بعد درواقع ما اربعین را به لحاظ دینی میشناسیم نه به لحاظ واقعیت وجودی آن و روش این ساحت رجوع به روایات است.
۳. ازلحاظ اینکه اربعین فعل انسانی است این حوزه مربوط به عمل انسانهاست و این یک پدیده و مطالعه تاریخی و میدانی است. در این روش به یک مطالعه پدیده زمانی و مکانی میپردازیم که چه کسانی مخالف آمدن مردم بودند و چه کسانی موافق. وقتی با آمدن آنها مخالفت شد کنش گران چه کردند؟ آیا از رفتن منصرف شدند و یا به تهدیدها توجهی نکردند؟ و اگر به زیارت رفتند توسط تهدیدکنندگان چه برخوردی با آنها شد؟
احکام در این حوزهها را نباید باهم خلط کرد یعنی که اگر در مقطعی تاریخی کنش گران به این تجویز عمل کردند و در دورهای دیگر عمل نکردند نباید آن را به شریعت نسبت داد و این همان خطری است که در مطالعه مناسک دینی ممکن است رخ بدهد و رخ هم داده است
انتهای پیام/