رئیس‌جمهور کشور اسلامی نباید اهل ریا، تزویر و خدعه باشد

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، تبیین مختصات سیاسی و فرهنگی و اجتماعی حکومتی اسلامی درمناسبات عصر نبوی(ص) و علوی(ع) و تحلیل چارچوب فکری و نظری اسلامی در باب رویکرد گزینش افراد جهت تصدی مناصب ادرای و اجرای کشور و همچنین تشریح مناسبات صحیح در باب ورود به پروسه انتخابات اسلامی و دینی، ما را برآن داشت تا گفتگویی با حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا مصطفی پور، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، ترتیب دهیم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می گذرد.

*در آستانه رویداد بزرگ انتخابات در ایران اسلامی هستیم، لطفاً بفرمایید مناسبات و رویکردهای حکومتی و اداری و سیاسی نبوی(ص) و علوی(ع) ذیل منویات اسلامی بر چه مختصاتی استوار بودند؟ اصولاً منش و مشی قرآن کریم و تعالیم والای آن در باب مناسبات دولتی و مسئولیتی چگونه تعریف شده است؟

همان گونه که تمامی فرق اسلامی آگاهی دارند، دین مبین اسلام، یک دین اجتماعی و سیاسی است. اسلام همانطورکه به زندگی فردی انسان توجه دارد از رسیدگی به وضعیت اجتماعی انسان نیزغفلت ندارد؛ زندگی اجتماعی به نوبه خود دارای زوایا و ابعاد مختلفی است مانند، ابعاد اقتصادی، ابعاد حقوقی و سیاسی؛ دربُعد مسائل سیاسی، جنبه مسئولیت و رسیدگی به امورجامعه از دیدگاه دین، می بایست برعهده شخصی قرار بگیرد که علاوه بر داشتن توانایی، دارای تدبیر و برنامه ریزی و حسن سابقه نیز باشد تا بتواند با تمرکز قدرت، مردم را با حفظ هویت انسانی به سمت کمال و تعالی هدایت کند.

همگان واقفند که اگر جامعه ای می خواهد پیشرفتی داشته باشد، می بایست در برابر تهدیدات و معارضان خارجی دارای وحدت و یکپارچگی باشد؛ این وحدت به انضمام عدم احساس خطر از ناحیه معارضین، زمینه را برای پیشرفت وتعالی جامعه فراهم می نماید

باید دقت داشت که حرکت به سمت کمال می بایست هم از بُعد مادی لحاظ شود و هم از بُعد معنوی؛ پیامبراکرم(ص) در بدو تشکیل حکومت اسلامی در شهر مقدس مدینه، دست به اقداماتی از قبیل تأسیس مسجد و برگزاری نماز جمعه و همچنین برقراری پیمان عدم تعرض با یهودیان و مسیحیان اطراف مدینه زدند؛ از منظر داخلی نیز پیامبر اکرم(ص)، یک پیمان اتحاد و وحدت بین مسلمین، اعم از مهاجرین و انصار، ایجاد کردند؛ همگان واقفند که اگر جامعه ای می خواهد پیشرفتی داشته باشد، می بایست در برابر تهدیدات و معارضان خارجی دارای وحدت و یکپارچگی باشد؛ این وحدت به انضمام عدم احساس خطر از ناحیه معارضین، زمینه را برای پیشرفت وتعالی جامعه فراهم می نماید.

پیامبر گرامی اسلام(ص) در گام بعدی با ارسال نامه برای سران و پادشاهان کشورهای دیگر، با اعلام موجودیت خود به عنوان فرستاده خداوند، آنها را به عبودیت و یکتاپرستی و اجتناب از پرستش اصنام دعوت می نماید. پیامبر(ص) در مراودات خود اعلام می دارد که این راه و مسیر، تمامی آحاد بشریت را از گمراهی و اضمحلال نجات خواهد داد. در زمان خلافت حضرت امیر(ع) نیز به علت اشتیاق و علاقه وافر مردم به ایشان، حضرت امیر(ع) نیز به احیای همین سنت های نیکو همت گماردند.

نکته مهم و حائز اهمیت در این مقؤله و بنا بر روایات متعدد و در کتاب شریف اصول کافی، اصل حرکت و نهضت پیامبر اکرم(ص) است که بر مدار اخلاق و احیای سنت های شریف انسانی و اخلاقی قرار گرفته است؛ در سوره مبارکه قلم خداوند به نبی مکرم اسلام(ص) می فرماید:«وَ إِنَّک لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ».

در حدیت شریفی از امام صادق(ع) مروی است:«إنّ اللّه َعزّوجلّ أدّبَ نبیَّه فأحسنَ أدبَهُ، فلَمّا أکمَلَ لَهُ الأدبَ قال وإنّکَ لَعلَى خُلُقٍ عظیمٍ ثمّ فَوّضَ إلیهِ أمرَ الدِّینِ و الاُمّه لِیَسُوسَ عِبادَهُ» یعنی اینکه خداوند عزّوجلّ پیامبر خود را تربیت کرد و نیکو تربیت کرد و چون ادب را در او به کمال رساند فرمود: «براستى که تو داراى خویى بزرگ هستى»، آنگاه کار دین و امت را به او سپرد تا بندگانش را اداره کند؛ بنابراین اساس کار و نهضت فرهنگی و سیاسی اسلام بر اساس اخلاق و کرامت انسانی بنا نهاده شده است.

حضرت امیر(ع) نیز در ادامه راه ولایت و حکومت نبوی(ص)، با دو مؤلفه مهم و اساسی بر امور نظارت داشتند، یکی حفظ دین مردم و دیگری حفظ خون و جان مسلمین؛ حضرت امیر(ع) بعد از ماجراهای بوجود آمده در داستان سقیفه و غصب ولایت و حاکمیت ایشان، بنا به گزارشات کتاب شریف نهج البلاغه، به خاطر حفظ جان و خون مسلمین و حفظ وحدت مسلمین و از همه مهمتر حفظ ماهیت اصلی اسلام از اعاده حق خود اجتناب کردند.

حضرت در خطبه معروف شقشقیه می فرماید:« لَوْلَا حُضُورُ الْحَاضِرِ وَ قِیَامُ الْحُجَّهِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ وَ مَا أَخَذَ اللَّهُ عَلَى الْعُلَمَاءِ أَلَّا یُقَارُّوا عَلَى کِظَّهِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَبِ مَظْلُومٍ لَأَلْقَیْتُ حَبْلَهَا عَلَى غَارِبِهَا»،حضرت در این فراز زیبا می فرمایند: به دو دلیل حکومت و کشورداری را قبول کردم، یکی اینکه خداوند ازعالمان وعده گرفته است که دربرابر ظلم ظالمان و جفای ستمکاران بی تفاوت نباشند و در راه اعاده حق مظلوم قیام کنند.

دیگر اینکه شکاف های طبقاتی حاصل شده بعد از رحلت نبی مکرم اسلام(ص) را از میان بردارم و عدالت اجتماعی را بین توده مردم و مسلمین جاری سازم؛ من مسئولیت حکومت را برعهده گرفتم تا سیران همیشه سیر نباشند و گرسنگان همیشه گرسنه؛ باید توجه داشت تمامی ائمه(ع) در صورت مهیا بودن شرایط، آمادگی اداره کشور و حکومت را داشتند، اما این شرایط برای حضرت امیر(ع) ایجاد شد و برای سایر ائمه(ع) با مشکلات و مسائلی روبرو بود.

حضرت امیر(ع) در بیاناتی می فرمایند: به دو دلیل حکومت و کشورداری را قبول کردم، یکی اینکه خداوند ازعالمان وعده گرفته است که دربرابر ظلم ظالمان و جفای ستمکاران بی تفاوت نباشند و در راه اعاده حق مظلوم قیام کنند،دیگر اینکه من مسئولیت حکومت را برعهده گرفتم تا سیران همیشه سیرنباشند و گرسنگان همیشه گرسنه

یکی از شرایط مهم و اساسی برای تشکیل حکومت اسلامی، وجود مردمی آگاه و پیرو و فداکار است و چون این شرایط برای غالب ائمه(ع) مهیا نبود این بزرگواران از اداره حکومت دست کشیدند. در حکومت حضرت امیر(ع) نیز به تبعیت از ولایت و حکومت نبوی(ص)، اصل بر اخلاق و کرامت انسان بنا شد و ایشان به جِد به دنبال احیای سنت های فراموش شده نبوی(ص) در جامعه بودند. قرآن کریم در منویات خود ما را ملتزم نموده که در چارچوب کرامت اخلاقی و انسانی حرکت کنیم.

مبانی دینی اجازه نمی دهند که کرامت دینی و انسانی انسان شکسته شود چنانکه در روایت آمده است:« إِنَّ اللّه فَوَّضَ إِلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ کُلَّها وَلَم یُفَوِّض إِلَیهِ أَن یَکونَ ذَلیلاً»؛ یعنی اینکه: خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد؛ مگر نشنیده اى که خداى تعالى مى فرماید:عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است؟ پس، مؤمن عزیز است و ذلیل نخواهد بود. این وجوهات اخلاقی در تمامی شئون مناسباتی حضرت رسول(ص) وائمه معصوم(ع) ساری و جاری بوده است واین بزرگواران بیشتر اهتمام و سعی خود را در جهت بارورکردن این محسنات انسانی می گذاشتند.

حضرت امیر(ع) در فرازی از کتاب شریف نهج البلاغه به مناسبات سیاسی مردم و حکومت پرداخته است و در بیاناتی به چگونگی ادای حق متقابل مردم و حکومت پرداخته است که این فرمایشات، نمایانگر وسعت کرامت اسلام به حفظ شئون انسانی و اخلاقی است.

قرآن کریم درآیه شریفه ای می فرماید:«َولَقَد کانَ لَکم فی رَسولِ اللَّهِ اسوَهٌ حَسَنَهٌ لِمَن کانَ یرجوا اللَّهَ و الیومَ الأخِرَ و ذَکرَ اللَّهَ کثیراً»، این معنا به صراحت اذعان دارد که پیامبر(ص) برای تمامی انسانها یک نمونه و اسوه کامل است؛ این نمونه برای تمام شئون زندگی است نه فقط در بُعد عبادی، این آیه شریفه انسان را به این نکته متوجه می نماید که تمامی شئونات زندگی پیامبر(ص)، اعم از افعال عبادی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایشان، برای انسانها، اسوه و الگوی کاملی خواهد بود، بنابراین اسلام یک دین تک بُعدی نبوده و نیست و تمامی زوایای زندگی انسان را مورد نظر داشته و خواهد داشت.  

*درآستانه انتخابات و گزینش افراد جهت تصدی مناصب سیاسی و اداری کشور هستیم، لطفاً اگر مناسبات و شاخصه هایی را در باب ورود وانتخاب افراد و رویکرد مردم در این پروسه، مد نظر دارید مشتاق شنیدن هستیم؛ اصولاً رویه انتخاب اصلح در مختصات اسلامی چه گزینه های هستند؟

در باب مسائل انتخاباتی و مناسبات اخلاقی در این مقؤله، چندین دیدگاه در حال حاضر در دنیا وجود دارد؛ عده ای معتقد هستند که اصولاً سیاست با اخلاق ارتباطی ندارد و این دو مقؤله اساساً معارض یکدیگر هستند؛ پاره ای دیگر معتقد هستند اخلاق با سیاست قابلیت هماهنگی دارد، اما معتقد هستند به تقدم سیاست و قدرت بر اخلاق و ملتزم به این نکته هستند که درمناسبات سیاسی، اول می بایست به سیاست توجه کرد و در صورت پیروزی در انتخابات، به اخلاقیات نیز می باید اهتمام داشت.

در آیین و مسلک اسلام و با توجه به فرامین نبوی(ص) و علوی(ع)، اخلاق مقدم است بر سیاست و قدرت و اصولاً می باید گفت: در مناسبات اسلامی، اخلاق برهر چیز دیگری ارجحیت دارد. در حال حاضر و در شرایط کنونی کشور نیز کسانی که می خواهند اداره امور کشور را به دست گیرند، می بایست در وهله اول به اخلاق توجه داشته باشند؛ مسئولین و کارگزاران حکومت می بایست آگاه باشند که اولین مؤلفه در رسیدن به موفقیت، اخلاق مداری و تبیین چارچوب های اسلامی در رویکردها و افعال آنها خواهد بود. مؤلفه های مهم در مبانی اسلامی جهت تصدی امور بعد از اشراف به مسائل مدیریتی و بحث مدیریت کلان، مؤلفه های تخصص و تجربه و تعهد است.

مسئولین و کارگزاران حکومت می بایست آگاه باشند که اولین مؤلفه در رسیدن به موفقیت، اخلاق مداری و تبیین چارچوب های اسلامی در رویکردها و افعال آنها خواهد بود. مؤلفه های مهم در مبانی اسلامی جهت تصدی امور بعد از اشراف به مسائل مدیریتی و بحث مدیریت کلان، مؤلفه های تخصص و تجربه وتعهد است

درارتباط با انتخابات شوراهای اسلامی شهرو روستا، می بایست مردم به این نکته توجه کنند که کسانی که می خواهند انتخاب شوند، چه مقدار تخصص و تجربه و آگاهی دارند و تا چه میزان به مبانی نظام مقدس جمهوری اسلامی التزام عملی و فکری دارند؛ این مؤلفه ها، مسائل مهمی هستند که نمی بایست ازآنها غافل شد. در مورد انتخابات ریاست جمهوری نیز همانگونه که در قانون اساسی کشور گنجانده شده است رئیس جمهور می بایست فردی مدیر و مدبر و آگاه به مسائل زیر بنایی  و مزین به اخلاق اسلامی و دینی باشد.

رئیس جمهور طبق قانون اساسی می بایست نگاهبان و مجری قانون اساسی کشور باشد و در این راه ازهیچ کوششی فروگذاری نکند. مردم می باید فردی را برای ریاست جمهوری انتخاب کنند که اهل ریا و تزویر و خدعه نباشد؛ کسی که بخواهد با شعارها و وعده های دروغین و غیر قابل اجرا، مردم را ترغیب به رأی دادن کند، صلاحیت احراز مسئولیت ریاست جمهوری را ندارد. درآموزه های اسلامی فریب و تزویر بسیار نکوهیده است و این قبیل رویکرد ها نمی بایست در انتخابات اسلامی وارد شوند.

در انتخابات قبل تراز اینها، شاهد بودیم که افرادی با تمسک به این روش ها، رأی مردم را برای خود جمع کردند، ولی بعد از تصدی امور، با رفتارهای ضد دینی و اخلاقی، شرایط ناگواری را بر جامعه و مردم تحمیل کردند، بنابراین مردم می بایست در انتخابات پیش رو حتماً به این موارد توجه کنند. اگر بخواهیم به طوراجمالی، شرایط اصلی مورد نظراخلاق اسلامی را در انتخابات لحاظ کنیم، اولین مقوله تعهد وتخصص است، سپس توانایی مدیریت اجرایی کشور در مختصات دینی و اسلامی و در آخر بحث تجربه کاری مطرح است؛ تجربه کاری یعنی اشراف به مسائل اجرایی و زیربنایی کشور و حتی زیست محیطی، که این تسلط از هدر رفتن منابع و توانایی کشور جلوگیری خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب باید در مسیر کاهش و برطرف کردن آسیبهای اجتماعی کوشش کند، رئیس جمهور کشوراسلامی می بایست در مسیرتقویت بنیه اعتقادی مردم گام بردارد و از مناسبات غیر اسلامی اجتناب کند؛ اگر این رویکردها مورد توجه وعنایت مردم شریف ایران اسلامی قرار گیرد، ان شاالله شاهد یک انتخابات اسلامی و گزینش فرد اصلح برای امور اجرایی کشور خواهیم بود.  

انتهای پیام/