اهالی علوم انسانی هیچ ارتباطی با حوزه میدانی و عینی کار خود ندارند

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، شریف لک زایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درباره نشر آثار در حوزه علوم انسانی اسلامی در نمایشگاه کتاب امسال گفت: کتاب های جدید زیادی منتشر شده و در نمایشگاه هم چاپ اول کتاب‌هایی با موضوع علوم انسانی زیاد بودند ضمن اینکه دارای نوآوری هم هستند و زحمت زیادی هم برای تهیه آنها کشیده می شود.

وی افزود: از آثار و مباحثی که در حوزه علوم انسانی منتشر می شود استفاده نمی کنیم. همان اتفاقی که در بخش مهندسی و صنعت افتاده اینجا هم رخ داده است. دانشجویان و اساتید ما هیچ ارتباطی با حوزه میدانی و عینی کار خود ندارند در حوزه علوم انسانی هم این اتفاق وجود دارد، یعنی شکافی که بین نظر و عمل است کاملا قابل مشاهده است.

لک زایی ادامه داد: شاید محققی نظریه خوبی ارائه داده باشد اما چون نهادهایی که باید از آن استفاده کنند به آن آثار توجهی ندارند، مهجور و مغفول باقی می مانند. مشکل اصلی ما در حوزه علوم انسانی این مساله است. بسیاری از دانشجویان این رشته طبق یکی از آمارها در حدود یک میلیون و نهصد هزار نفر هستند. این افراد در حال آموزش هستند و برای آنها هزینه می شود اما در کجا از دانش آنها بهره گرفته می شود؟!

وی اظهار کرد: آیا دانش دانشجویان رشته علوم انسانی به کار گرفته می شود؟ استاد ما نظریه و نوآوری در حوزه علوم انسانی دارد اما نظریه او در کجا حمایت و پشتیبانی می شود و سپس مورد بهره برداری قرار می گیرد؟ این مسائل حلقه های مفقوده ای است که وجود دارند. نهادهایی برای ارائه آموزش تاسیس شده اند اما در واقع ماحصل ورودی و خروجی مناسبی برای آنها مشاهده نمی شود که میان آنها هماهنگی و سازگاری ایجاد کند.

باید بتوانیم از دانش اساتید و محققان مان برای رفع معضلات و مشکلات جامعه استفاده کنیم و الا تربیت نیروی زیاد جز اینکه امکانات را به هدر بدهد هیچ ثمر دیگری ندارد

مدیر گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی افزود: برای نیروی انسانی هزینه می شود و چند سال درباره موضوعی تحقیق می کند و تلاش مجدانه انجام می دهد اما متاسفانه هیچ بهره برداری از آن تحقیقات صورت نمی گیرد. بخشی از فضای مکتوباتی که در حوزه علوم انسانی منتشر می شود به محاق می رود و شاید نه از روی عمد اما مغفول واقع می شود و مورد استفاده قرار نمی گیرد. در صورتی که در حوزه هایی که تحقیق صورت می گیرد و آثار خوبی هم درباره آن منتشر می شود می توانند بخش ها یا خلاهایی از جامعه را برطرف کنند اما کاملا نادیده گرفته می شوند و طبیعتا در این فضا می بینیم حوزه علوم انسانی همچنان لاغر و با عدم توجه پیش می رود و هیچ اتفاقی هم در جامعه رخ می دهد.

لک زایی با اشاره به اینکه مشکل جامعه ما مشکل علوم انسانی ماست، گفت: باید بتوانیم از دانش اساتید و محققان مان برای رفع معضلات و مشکلات جامعه استفاده کنیم و الا تربیت نیروی زیاد جز اینکه امکانات را به هدر بدهد هیچ ثمر دیگری ندارد و باید فکر اساسی در این زمینه کرد چراکه ما از این نیروها بهره درست را نمی بریم. از این نگاه اگر به مکتوبات علوم انسانی بنگریم، آثار زیادی منتشر می شود اما بلا اثر و بلا استفاده در کتابخانه ها می مانند.

وی درباره نهادهای حمایت کننده از آثار علوم انسانی گفت: سیاست های آموزشی و تعلیمی ما در کجا گذاشته می شود؟ مجموعه قوا باید  در این زمینه اقدام کنند. اگر بنا باشد در حوزه علوم سیاسی دانشجو در مقاطع مختلف بگیریم، چه سیاست گذاری می شود که بعد از فارغ التحصیلی از این نیروها بتوانیم استفاده کنیم؟ این بخشی از کار در حوزه های تعلیمی و سیاست هایی است که برای آموزش اتخاذ می شود.

لک زایی اضافه کرد: اگر ما نیاز به دانشجوی این رشته ها نداریم چه نیازی وجود دارد که این تعداد نیرو آموزش بدهیم و آنها را فارغ التحصیل کنیم. در مقطع بالاتر مراکز علمی و پژوهشی داریم و اساتید و محققان ما در حوزه های خاصی مطالعه می کنند و محصول کارشان به صورت کتاب و مقاله منتشر می شود. اگر بنا باشد از این منابع استفاده نشود، باید به گونه ای دیگر ساماندهی شوند که امکانات و نیروهای مان هدر نرود.

وی با بیان اینکه اکنون محققان ما نیاز به سیاست های آموزشی دارند که باید در سطح کلان اتخاذ شوند، گفت: تحقیقات انجام گرفته شده در کجا باید خود را نشان دهند و چه مرکز و مراکز و نهادهایی باید از آنها استفاده کنند؟ باید برای این مسائل فکر شود زیرا ما امکانات خود را به دور می ریزیم.  باید مشخص شود دانشجوی رشته علوم سیاسی ما وقتی فارغ التحصیل خواهد شد در چه نهادی به کار گرفته می شود ضمن اینکه در سایر رشته ها هم باید منوال همین گونه باشد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یادآور شد: در رشته های تحصیلات تکمیلی دانشجویان زیادی وارد می شوند اما در کجا به کار گرفته می شوند؟ مکتوبات علمی این افراد در چه جایی استفاده می شود؟ ما صرفا به دانشجو مدرک می دهیم و دیگر برنامه ای برای آینده او نمی گذاریم. باید سیاست ها و تصمیم هایی که در حوزه آموزشی اتخاذ می شود متناسب با فضایی باشد که در جامعه مورد نیاز است. چنین تصمیم گیری هایی به عهده کسانی است که این تصمیم را اتخاذ می کنند.

لک زایی با اشاره به عملکرد ناشران علوم انسانی در نمایشگاه بین المللی کتاب بیان کرد: ناشران خصوصی موفق تر بودند و این هم دلایل خاصی دارد که چرا رغبت بیشتری نسبت به ناشران خصوصی وجود دارد. با دیدن غرفه ها در نمایشگاه می توان این مساله را فهمید که در این جا هم خلایی احساس می شود.

وی ادامه داد: وقتی قابلیت و کارآیی در آثار وجود نداشته باشد و از سوی دیگر محقق می داند تحقیق او مورد استفاده قرار نمی گیرد، در آثار خود را نمایان می کند.

لک زایی در پایان گفت: روحیه شادتری که در ناشران خصوصی وجود دارد ممکن است در انتخاب ناشران تاثیرگذار باشد. ناشران دولتی در نوع نگاه به مسائل اجتماعی و بهره گیری از ابزارهای جدیدی از ناشران خصوصی عقب تر بودند. نحوه چاپ کتاب با وجود چنین مساله هایی متفاوت می شود و ناشران خصوصی در این زمینه جلوتر هستند. البته ناشرانی هستند که آثار متفکران و صاحب نظران برجسته ما را منتشر می کنند و نسبت به آنها رغبت بیشتری وجود دارد و آثار آن ناشران از رونق بیشتری هم برخوردار است.

انتهای پیام/