جمهور ضامن بقاء

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، مسعود معینی‌پور عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در یادداشتی با عنوان «جمهور ضامن بقاء» آورده است:

در صورتی‌ که نظام سیاسی به شیوه‌ای مشروع مستقر شده باشد، حق حکمرانی بر مردم را دارد و مردم نیز متقابلاً وظیفه اطاعت دارند. همان‌ گونه که بیان شد، نظام سیاسی مشروع از دیدگاه حضرت امام(ره) نظامی ولایی است که مبتنی بر ولایت فقیه باشد و غیر آن ـ هر چند مورد رضایت مردم باشد ـ مصداقی از حکومت طاغوت است.

بر این‌ اساس، نقش مردم در بعد مشروعیت نظام سیاسی منحصر به پذیرش آن و فراهم کردن زمینه تحقق آن است. بدین معنا که نظام سیاسی، مشروعیت خود را از فقیه جامع الشرایط می‌گیرد و فقیه نیز ولایت خود را ـ طبق ادله ولایت فقیه ـ به نصب از سوی امام معصوم(ره) داراست.

حال فقیهی که می‌خواهد برای اعمال ولایت خود اقدام کند باید دارای شرایطی باشد. یکی از شرایطی که در متون دینی برای فقیه حاکم بیان شده است، عدم اکراه و تحمیل شخص خاصی بر مردم است. هرچند این شرط از ادله ولایت فقیه استنباط نشود، لکن طبق تصریح بسیاری از روایات، در صورتی‌ که مردم به هر دلیل، به حکومت فقیه خاصی رضایت ندهند چنین حکومتی که مبتنی بر زور و غلبه است، نامشروع خواهد بود.

این نکته‌ای مهم در باب مشروعیت حکومت دینی است که کمتر به آن توجه شده است، اما در اندیشه حضرت امام (ره) به ظرافت به آن اشاره شده است. ایشان در بدو ورود به ایران پس از پانزده سال تبعید، در بیانات خود در بهشت زهرا پس از نفی نظام سلطنتی و تبیین پیامدها و نتایج مخرب آن، پشتیبانی و رضایت مردم را مبنای تشکیل دولت آینده در ایران دانسته و فرمودند: «من به واسطه اینکه ملت مرا قبول دارد دولت تعیین می‌کنم.«

پس از پذیرش نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه توسط مردم و اندراج آن در قانون اساسی و پس از استقرار حکومت توسط فقیه منتخب مردم، نوبت به اتخاذ تصمیمات عمومی و اجرایی شدن آن می‌رسد. سازوکاری که در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) پیرامون فرایندهای تصمیم‌گیری و مکانیسم‌های اجرایی آن در نظر گرفته شده است، مبتنی بر شورا و مشورت با مردم یا نمایندگان مردم است.

برخی از ابعاد و نمودهای عینی مشارکت مردم در این سطح عبارتند از: مشارکت در انتخاب نمایندگان مجلس شورای اسلامی، رئیس‌ جمهور، رهبری و سایر مسئولان نظام به‌ صورت مستقیم یا غیرمستقیم؛ نظارت بر مسئولان و داشتن حق انتقاد و مطالبه پاسخگویی از آنان و تأثیرگذاری بر حفظ و استمرار نظام از راه حمایت از نظام و مسئولان.

انتهای پیام/