جایگاه اختیار در مدیریت اسلامی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد «جایگاه اختیار در مدیریت اسلامی» توسط سیده زینت حجتی نگاشته شده است.
طیبه توسلی اسطهباناتی، استاد راهنما این پایان‌نامه در دانشگاه قم دانشکده ادبیات و علوم انسانی  بود.
چکیده:
مسأله اختیار همیشه یکی از مسائل مطرح در علم انسان‌شناسی است. در جهان آفرینش تنها موجودی که مسئول بوده و مورد بازخواست قرار می‌گیرد، انسان است.
 بازخواست و مسئولیت او هم به خاطر عقل و اختیار است که خداوند به او عنایت فرموده است. با توجه به وجود این تمایل نیرومند در انسان، نیاز به کنترل در بسیاری از موارد ضرورت می‌یابد، گرچه ممکن است این تمایل در جهت اهداف خاصی باشد، ولی اگر به صورت صحیحی کنترل نشود، موجب سلب اختیار و مداخله در امور می‌گردد.
مطالعات مختلف نشان می‌دهد که مدیریت مطلوب و موفق زمانی تحقق می‌یابد که در سازمان زمینه‌ای به وجود آید که نیروی‌کار با جان و دل و با عقلانیت بیشتر و حفظ ارزش‌های اسلامی باعث شود کار دیروز بهتر از امروز و کار فردا بهتر از امروز انجام شود که ‌این خود اساس مدیریت اسلامی‌‌ است.
 یکی از مهم‌ترین موضوعات در مدیریت اسلامی دستور مدیر و فرمانبری زیردستان از اوست. در سازمانی‌ که تعداد زیادی افراد در آن جای گرفته‌اند تمایلات زیادی وجود دارد، تمایلاتی که در بسیاری از مواقع با یکدیگر تعارض دارند. برای اینکه سازمان‌ها در این گیر و دار نمانند باید فردی را به مدیریت پذیرفت تا او حرف‌ آخر را بزند و بقیه خود را با او تطبیق دهند.
در مدیریت اسلامی ‌‌این مسأله ‌حساس‌تر است به ‌طوری ‌که اطاعت‌ از مافوق ‌تا جایی‌ مورد قبول ‌است‌ که ‌به ‌مخالفت ‌با احکام ‌اسلامی‌ نینجامد
. همچنین مسأله بسیار مهمی که باید رعایت‌ شود قابلیت اجرایی فرمان است. اگر دستوری صادر شود که قابل ‌اجرا نباشد نه ‌تنها این دستور عمل نمی‌شود، بلکه کارگزاران را به نافرمانی و تمرد می‌کشاند.
 نتیجه ‌اینکه مدیریت، علم و هنر اداره کردن جوامع انسانی است و زمانی می‌تواند جامع باشد که شناخت کافی نسبت به انسان و میزان اختیارات او داشته باشد.
از طرفی انسان مخلوق خداوند و هدف اصلی آفرینش و خلیفه خداوند بر روی زمین است. خداوند برای کمال انسان همه ‌چیز را مهیا ساخته است (فطرت پاک، روح خدایی و عقل سلیم) و برای استفاده بهینه از منابع موجود (انسان)، مدیریت لازم است که با وضع قوانین مدیریتی مطابق با ذات و سرشت پاک انسان بتوان مدیریتی کارا و ثمربخش را رقم زد.
یکی از مولفه‌های مدیریت در کل و مدیریت اسلامی نقش و جایگاه اختیار است. در این پژوهش مسأله اصلی بررسی دیدگاه اسلام نسبت به مسأله اختیار و اقتدار مدیر در حل ‌و فصل امور است. همچنین ما درصدد آن هستیم که‌ این نکته را روشن سازیم که هر مدیری در چه عرصه‌هایی صاحب اختیار، قدرت و تفویض ‌اختیار است.
انتهای پیام/