تیم‌های مدیریت اقتصادی در دایره منافع مدیران محدود شده‌اند

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، حسین عیوضلو مدیر گروه اقتصاد سیاسی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) به آسیب شناسی از وضعیت اقتصادی کشور و اوضاع فعلی بحرانی اقتصادی پرداخت و گفت: وضعیت بوجود آمده امروز از چند سال قبل قابل پیش بینی بود. بسیاری از اقتصاددان ها هشدار داده بودند و این در سیاست گذاری کلان کشور امروز خود را نشان داده است.

وی افزود: دولت فعلی از ابتدا تمام اهداف خود را بر اساس برجام قرار داد و سایر روش ها و استراتژی ها را نه تنها تقویت و استفاده نکرد بلکه تخریب کرد و از ابتدا مشخص بود که این روش حتما به بن بست می خورد. یکی از اشکال ها، ضعف در دیپلماسی اقتصادی است زیرا کشور از ابتدای دولت دهم و یازدهم به سوی غرب رفت و جبهه شرق را نادیده گرفت و چین را ندید و این کار آثار خود را اکنون نشان می دهد.

عیوضلو بیان کرد: دیگر اشکالی که اکثر متولیان اقتصادی از آن استفاده می کنند رفتن به دنبال سخنوری و فن بیان است. توجیهاتی که آقایان می کنند بیشتر حاکی از تکنیک های سخنوری است که دیگر امروز کارایی ندارد و هر چقدر بیشتر توضیح می دهند وضعیت بازار بدتر می شود. این نشان می دهد بازار دارای هوش زیادی است و سیگنال های خود را از واقعیت های اقتصادی  کسب می کند.

وی ادامه داد: نگرش اقتصادی باید توام با تحلیل وضعیت واقعی کشور و درک مسائل و موقعیت جهانی ایران در دنیا و با تاکید بر ظرفیت های داخلی باشد. اما بیشتر دیده می شود که بیشتر به شناخت های سطحی اکتفا شده و به کلیات بسنده می شود. جنبه دیگر اینکه تیم های مدیریت اقتصادی در دایره منافع اقتصادی مدیران خود را محدود کرده و این مشکل را حادتر کرده است.

استاد دانشگاه امام صادق(ع) گفت: ما در کلیت به یک تیم راهبر اقتصادی که جنبه های اقتصادی مهم ترین رویکردهای آن را تشکیل دهد نیاز داریم  که الگوهای عملیاتی مناسب را نیز در چارچوب سیاست های کلی نظام معرفی کند . اما آن را تا کنون ندیدیم و مدیران در سطحی نیستند که اهداف شناخته شده و تعریف شده اقتصادی را دنبال کنند و بیشتر دغدغه آنها محدود به دغدغه های سیاسی و جناحی و حفظ منافع افراد خاص شده است.

عیوضلو اضافه کرد: به دلیل این نوع مدیریت، برخی شبکه های اقتصادی در طی چند دهه گسترش پیدا کرده اند که عملا مانع پیشرفت سالم اقتصادی شده اند. وقتی مدیریت صحیح نباشد می تواند به تولید شبکه های فاسد اقتصادی بیانجامد. اینها در دو دسته قابل تقسیم بندی هستند: یک سری نهادی هستند و نمونه آن بعضی از موسسات مالی و بانک ها هستند که به دلیل ضعف مدیریت و تصمیم گیری های غلط و سوء استفاده و رانت جویی و دنبال کردن منافع ذی نفعان واحد، خود به مانعی فراروی اقتصاد کشور تبدیل شده اند.

وی ادامه داد: در سطح کسب و کارهای خرد چون سیستم های نظارتی و مقررات گذار به وظایف خود آشنا نبوده اند و اقتصاد را درست نفهمیده اند نتوانسته اند نظارت مناسب را به این کسب و کارها داشته باشند. در نتیجه فضای کسب و کار برای فعالان اقتصادی خرد عرصه محدودتر شده است.

این استاد دانشگاه بیان کرد:  با دور زدن مقررات کشور، پولشویی داخلی، قراردادهای صوری، اجاره های سنگین، دور زدن نظام های مالیاتی و بیمه فسادهایی در کسب و کارهای خرد ایجاد شده که باعث می شود کسی که به دنبال فعالیت های اقتصادی است کاملا بی اعتماد شود و کاری به پیش نتواند ببرد. این وضعیت باعث رشد جریان مهاجرت از کشور می شود زیرا تاجران نتوانستند فضای مناسب برای فعالیت های اقتصادی را پیدا کنند و این ضعف دستگاه های متولی است که برخوردهای تندی داشتند و نتوانستند با مسائل مواجهه شوند و همه این مسائل بی اعتمادی و نارضایتی مردم و کاهش سرمایه اجتماعی را در پی دارد.

حتما باید تیم های اقتصادی جدید و افکار نو جایگزین شود. متولیان امر صرفا به حرف های شعاری بسنده می کنند و نمی توانند وضعیت اقتصادی کشور را به درستی تحلیل کنند

وی افزود: همه تخلفات نام برده شده تاثیر خود را در ارزش پول کشور می گذارد. در سطح بالاتر می بینیم نهادهای متولی اقتصادی کشور که باید برای مسائل کشور نسخه مناسب طراحی کنند، مشابه سطح خرد گرفتار مسائل و بازی های سیاسی و جناحی هستند و مدیران نان به نرخ روز خور رشد پیدا کرده اند. لذا در کل ما شاهد مدیریت هوشمند کلان اقتصادی نیستیم .

وی ادامه داد: با این توصیفات وضعیت اقتصادی کشور به این شکل درآمده و عملا بسیاری از متولیان نشان می دهند که راهکاری برای این معضلات ندارند. ممکن است در اذهان عمومی این مساله عنوان نشود اما در جلسات خصوصی این مسائل مطرح می شود. این مسائل فروپاشی در نظام تصمیم گیری را نشان می دهد لذا حتما باید تیم های اقتصادی جدید و افکار نو جایگزین شود. متولیان امر صرفا به حرف های شعاری بسنده می کنند و نمی توانند وضعیت اقتصادی کشور را به درستی تحلیل کنند.

باید به سمت پیمان های پولی دوجانبه و چندجانبه حرکت کنیم و پول های محلی و بین دو کشور را مبنای تسویه مبادلات بین المللی قرار دهیم

وی با اشاره به راهکارهای لازم برای تغییر وضعیت موجود گفت: اکنون باید تنوع در راهکارها را داشته باشیم. این دولت بیشتر بر روش های کلاسیک و تعریف شده و ساده پرداخته که در وضعیت امروز کشور نمی توان از این روش ها استفاده کرد بلکه باید از روش های دیگر هم بهره برد تا فضا برای نوآوری و ایده های جدید باز شود.

عیوضلو اظهار کرد: ما باید وابستگی خود را به ارزهای جهان روا مانند دلار و یورو کم کنیم. از سالهای قبل این نکته گوشزد شده بود اما متاسفانه بانک مرکزی ما کمتر به این موضوعات توجه کرد. باید به سمت پیمان های پولی دوجانبه و چندجانبه حرکت کنیم و پول های محلی و بین دو کشور را مبنای تسویه مبادلات بین المللی قرار دهیم. بسیاری از کشورها مانند چین این بحث را دنبال کردند ولی ما همچنان در این موضوع عقب هستیم.

وی با تاکید بر اینکه باید زیرساخت های نرم افزاری مان را گسترش دهیم، گفت: عقب افتادن از تکنولوژی روز ضربات سختی در آینده به ما می زند در حالیکه اگر به این روش ها مجهز باشیم خیلی زمینه مناسبی برای گردش سیستم های پولی و مبادلات تجاری و گردش سالم اطلاعات برای ما ایجاد می شود. در همین رابطه می توان سیستم های جایگزین سوئیفت را هم دنبال کنیم تا وابستگی مان را به سیستم های سلطه جهانی کاهش دهیم. این روند به یکباره رخ نمی دهد بلکه منظور ما این است که راه های موازی را برویم که وابستگی مان را کاهش دهیم.  

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: ما با روش های ساده به جواب نمی رسیم. در بسیاری از اجلاس ها و جلساتی که در سطح وزارتخانه برگزار می شود، هر نماینده از هر وزارتخانه به دنبال راهکار جزیی دستگاه خود است. قوانین کشور برای شرایط عادی وضع شده اند و برای شرایط بحرانی داخلی و خارجی  که کشور با آن مواجهه است، جوابگو نیست. همیشه باید یک جمع کننده وجود داشته باشد لذا از روش های ترکیبی و چندوجهی باید استفاده کرد.

عیوضلو یادآور شد: باید نگاه دستگاه ها عوض شود و مدیران هم باید توسعه ای و چند وجهی باشند که بتوانند اهداف کلی کشور را هدف قرار دهند و نه مسائل ساده را. شرایط کلی کشور برای ریسک پذیری مدیران هم باید فراهم شود و مدیران چندوجهی و توسعه ای باید جایگزین مدیرانی باشند که کار را به نحوی جلو ببرند که مشکلی برای شان پیش نیاید.

وی با اشاره به اینکه برخورد غیرتخصصی دستگاه قضایی با مسائل هم مزید علت شده است، گفت: بسیاری از مدیرانی که قبلا ریسک پذیر بودند و سعی می کردند مسائل کشور را حل کنند در معرض اتهام واقع شدند. در حالی که رویکرد دستگاه های نظارتی لازم است به گونه ای باشد که ریسک پذیری مدیران را تقویت کند و گرنه دیکته نانوشته غلط نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه نگاه به ارز باید واقع بینانه باشد و بازار دوم ارز فعال شود و فعالیت صرافها نیز در چارچوب مشخص دوباره آغاز شود، گفت: باید بر کار صرافان نظارت دقیق وجود داشته باشد و همه تراکنش های مالی ثبت و ضبط شود. باید قیمت در بازار دوم با هماهنگی صادر کنندگان و صرافان و نظارت دقیق به درستی مدیریت شود تا شرایط بحرانی را به نحوی پیش ببریم که مسائل اقتصادی مردم حل شود.

به گفته عیوضلو فضای بین المللی علی رغم فضاسازی های پیش آمده محیط مناسبی را برای پیشبرد بسیاری از سیاست ها و برنامه ها برای ما می تواند ایجاد کند.

وی درباره بازگشت تحریم های مجدد آمریکا و خروج از برجام و ارتباط آن با بحران اقتصادی موجود گفت: فضای بین المللی فرصت های گران قیمتی برای ما دارد. کشورهای همسایه ما دنیای بزرگی است که می توانیم از آنها استفاده های مفید داشته باشیم اما متاسفانه فرصت سوزی شده است.

عیوضلو افزود: نقل و انتقال پول راهکارهای مخصوص به خود را دارد نه فقط راهکارهای ساده ای که موفق نبوده است. راهکار مناسب وجود دارد اما توسط مدیرانی که بتوانند جهادی و ابتکارانه و خلاقانه راهکارهای لازم را دنبال کنند. مسائل اقتصادی با سرعت بیشتری می توانند حل شوند اما به شرطی که مدیران اقتصادی سطح بالای نظام بپذیرند که ما دارای بحران هستیم و راهکارهای موجود ما را به سرمنزل مقصود نمی رساند.

وی ادامه داد: ما نیاز به فرماندهی منسجم اقتصادی در سطح عالی نظام داریم که تصمیم گیری کند و راهکارهای لازم را اتخاذ کند. در برابر شرایط جنگی بسیار جدی که آمریکا و متحدانش به راه انداخته اند ما چه اتاق جنگی در کشور تشکیل داده ایم؟ این مسائل از سال ۸۴ و ۹۲ گفته شده اما جدی گرفته نشده است. پس چه انتظاری وجود دارد که بتوانیم در برابر آن مقاومت کنیم؟

عیوضلو با بیان راهکارهای مناسب برای مقابله با بحران اقتصادی گفت: ابتدایی ترین کار انتخاب پارادایم مقاومت و تشکیل اتاق جنگ و مقاومت اقتصادی است تا راهکارهای ویژه شرایط اقتصادی ارائه و تصمیم گیری شود. ما باید منطقه را به درستی دریابیم و کشورهای همسایه را در اولویت قرار دهیم و از دیگر کشورها و نیروهای همراه با ما در کل جهان استفاده کنیم و شرایط اقتصادی را به حد مطلوب برسانیم.

وی در پایان سخنانش گفت: اقتصاد مقاومتی راهکاری بود که می توانست مسائل را حل کند اما آن هم جدی گرفته نشد به این علت که ما فرماندهی واحد و منسجم که شرایط فعلی را به درستی درک کند و در برابر استراتژی جنگی و اقتصادی آمریکا بتواند سیاست گذاری کند، نداریم. بدون فرماندهی و با این نظام بروکراسی خسته و ضعیف نمی توانیم با این حربه ها مقاومت کنیم.

انتهای پیام/