تبیین مبانی فلسفی مرجعیت‌زدایی در تربیت اخلاقی و نقد آن

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، رساله دکتری «تبیین مبانی فلسفی مرجعیت‌زدایی در تربیت اخلاقی (با تأکید بر دیدگاه پساساختارگرا) و نقد آن از منظر تعالیم وحیانی اسلام با تکیه بر آرای علامه طباطبائی (ره)» توسط مریم بناهان قمی نگاشته شده است.

محسن ایمانی، استاد راهنما و سیدمهدی سجادی وعلیرضا صادق‌زاده، استادان مشاور این رساله در دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی بودند.

چکیده:

به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران علوم انسانی و اجتماعی، مهم‌ترین معضل انسانی قرن حاضر شیوع مشکلات و ناهنجاری های اخلاقی است که دامن‌گیر جوامع بشری شده است.
این پژوهش به هدف بازشناسی مبانی فلسفی موجد بحران اخلاقی، بر مسئله مرجعیت زدایی اخلاقی پساساختارگرا متمرکز شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی – استنباطی و با نگاهی تبارشناختی سعی برآن داشته است که ریشه ها و منشأ نظرات پساساختارگرایی در باره مرجعیت در اخلاق را در رویکردهای سلف به هدف یافتن دلایل کانونی برنافتن مرجعیت در اخلاق جستجو نماید.
این مهم با بررسی نگاه به مرجعیت در سه دوره تاریخی پیش مدرن، مدرن و پسامدرن آغاز گردید؛ در دو بخش: رویکردهای فکری زمینه ساز اندیشه مرجعیت زدایی اخلاقی و نگرش های ارزشی موجد اندیشه مرجعیت زدایی اخلاقی پی گرفته شد.
نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که پساساختارگرایی با اتکای بر پیش فرض های: کثرت گرایی، شک و تردید، قدرت ستیزی، تحدید‌ناپذیری، زمینه بروز مرجعیت زدایی از اخلاق را فراهم آورده است.
بخش دیگر این پژوهش تبیین نگاه اسلامی به مرجعیت اخلاقی و نقد مرجعیت زدایی اخلاقی پساساختارگرا از منظر تعالیم اسلامی با تکیه بر آرای علامه طباطبایی بوده است.
در این بخش ابتدا تصریح شد که اسلام مرجعیت اصول اخلاقی را بر مبنای اصول اعتقادی توحیدی می پذیرد. پس از معرفی صور سه گانه مرجعیت (ایده، شخص و متن) و بیان تناظر هر یک از این صور، با یکی از ارکان مرجعیت اخلاقی در اسلام و نیز عناصر تربیت اخلاقی؛ نقد مرجعیت زدایی اخلاقی پساساختارگرا از منظر موافقین رویکرد مرجعیت زدایی اخلاقی و پس از آن از منظر مخالفین مرجعیت زدایی اخلاقی در قالب نقد درونی و سپس نقد بیرونی شامل: نقد مبانی فلسفی پساساختارگرا و نقد مولفه های مرجعیت، از منظر اسلامی انجام شد.
 نتایج حاصل از پژوهش در حوزه اسلامی آشکار می کند که مرجعیت اخلاقی مورد نظر اسلام در «اصول اخلاقی» مرجعیتی مطلق و در «احکام و مصادیق»، مرجعیتی معتدل و قابل انعطاف؛ اما مشروط به عدم خروج از مدار مرجعیت توحیدی است.

علاقه مندان برای می توانند قسمتی از این رساله را از اینجا ملاحظه کنند.
انتهای پیام/