تأمین معیشت خانواده از اصول اساسی نظام اقتصادی اسلام است

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از ایکنا، مقام معظم رهبری، روز شنبه، ۱۳ شهریور ۹۵ سیاست‌های کلی خانواده را پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام به رؤسای قوای سه‌گانه ابلاغ کردند. در این سیاست‌ها برای حفظ بنای خانواده در جامعه اسلامی به عنوان کانون رشد و تعالی انسان، دستورالعمل‌هایی در ۱۶ محور ذکر شده است.
بخشی از این موارد به سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و از جمله محور قرار گرفتن خانواده در قوانین و مقررات اقتصادی، به‌ویژه در حوزه مسکن و شهرسازی، حمایت اقتصادی از زنان سرپرست خانوار، محور قرار گرفتن خانواده در قوانین و مقررات اقتصادی و مبارزه با اشرافیت و تجمل‌گرایی در جهت حفظ استحکام خانواده مربوط می‌شود.
با توجه به اهمیتی که حفظ بنیان خانواده در موفقیت و پیشرفت کشور دارد لازم است که مسئولان کشور، ضمن توجه به سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب، شرایط لازم برای رفع مشکلات اقتصادی خانواده همانند ازدواج آسان، ایجاد شغل و رفع معضلات زنان سرپرست خانوار را فراهم کنند.
رهبر معظم انقلاب در مقدمه سیاست‌های ابلاغی، خانواده را واحد بنیادی و سنگ بنای جامعه اسلامی و کانون رشد و تعالی انسان و پشتوانه سلامت و بالندگی و اقتدار و اعتلای معنوی کشور و نظام معرفی کرده و و عنوان کرده‌اند ایجاد جامعه‌ای خانواده محور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده به عنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامش بخش باید مورد توجه مسئولان کشور قرار گیرد.
*جایگاه خانواده در اسلام
برای بررسی بیشتر این موضوع، با ساسان شاه‌ویسی، کارشناس مسائل اقتصادی، گفت‌‌وگویی انجام گرفت که در پاسخ به این پرسش که خانواده و تأمین معیشت آن چه جایگاهی در قرآن و نظام اقتصادی اسلام دارد؟ گفت: قطعا یکی از اصول نظام اقتصادی اسلام، تأمین معیشت خانواده است. وقتی درباره جایگاه خانواده صحبت می‌کنیم، شاید یکی از مهمترین سؤالات، این باشد که رابطه‌ای که یک خانواده باید در یک جامعه اسلامی برقرار کند شامل چه مواردی است و آیا صِرف اینکه در کنار یکدیگر رابطه‌ای براساس عقد نکاح و ازدواج شکل بگیرد، برای برای تعریف خانواده در جامعه اسلامی کفایت می‌کند؟
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در اسلام، قداست خاصی برای نهاد خانواده و نقشی محوری برای پاک‌سرشتی و شایسته‌پروری آن در نظر گرفته شده و از همه مهمتر یک بنای سالم و پویا و ماندگار در جامعه مبتنی بر نهاد مستحکمی به نام خانواده قرار داده شده است و همچنین اسلام کانون مقدسی را برای خانواده تعریف کرده است.
*جایگاه خانواده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
شاه‌ویسی اظهار کرد: گفته می‌شود جامعه بزرگ انسان‌ها، واحدهای کوچکی هستند که از کنار یکدیگر مهمترین ظرفیت‌ها را شکل می‌دهند و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم آمده است که خانواده، واحد بنیادین جامعه اسلامی است که همه قوانین، مقررات و برنامه‌ها باید در جهت آسان کردن تشکیل یک خانواده، پاسداری از آن، قداست دادن به آن و استوار کردن و نهایتا بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد.
وی ادامه داد: در جایی دیگر مشاهده می‌کنیم که صرفنظر از دیدگاه‌های روانشناسانه، پرمخاطره بودن رفتارهای فردی و ناسازگاری آن با جامعه که در نهایت می‌تواند جرم، جنایت، بی‌عدالتی، فساد و تبعیض را در پی‌داشته باشد که اسلام خاستگاه همه این موارد را در درون نهاد خانواده می‌بیند.
منزلت خانواده در قرآن
این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: اسلام می‌گوید نقش مثبتی که یک خانواده می‌تواند داشته باشد، موجب حیاتی عاطفی و سلامت روانی و نهایتا مقاومتی مؤثر، پویا و هدفمند در برابر تمام نابسامانی‌ها و فشارهایی است که جامعه می‌تواند برای افراد به وجود بیاورد.
وی ادامه داد: گاهی گفته می‌شود که منزلت خانواده در قرآن با نگرش‌های سنت‌گرایانه محض یا براساس اصول و اهداف مشخص دیده شده است؟ ما قائل به این هستیم که منزلت خانواده در قرآن بر اساس اصول و اهداف مشخص است؛ بنابراین اگر می‌خواهیم جامعه‌ای پویا و سربلند داشته باشیم، باید خاستگاه آن را حتما در درون خانواده ببینیم.
*لوازم تعریف قابلیت اقتصادی برای خانواده
شاه‌ویسی اظهار کرد: اگر قرار است برای خانواده، قابلیت اقتصادی تعریف کنیم، مهمترین قابلیت اقتصادی برای یک خانواده در دوره‌ای است که یک مادر باید به فرزند خود شیر داده و وی را مورد پرورش قرار دهد تا برای دوره سخت‌تر شدن زندگی آماده شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: این اتفاقات رخ نخواهد داد مگر اینکه در درون خانواده، آرامش، آسایش و امنیت فراهم شود و این امر هم محقق نخواهد شد مگر در درون این خانواده، رزق و معیشت تعریف شده باشد.
*جایگاه رزق و نعمت در قرآن
وی عنوان کرد: در باب رزق و اینکه خداوند متعال چه نعمت‌هایی را برای ما قرار داده و رزق ما هم در درون آن نعمت‌هاست، در قرآن آیات مفصلی بیان شده است اما به نظر می‌رسد مهم‌ترین ارزش‌هایی که قرآن کریم به آن اشاره کرده در باب جایگاه و شأن پدر و مادر است؛ چراکه پدر و مادر این ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها را به وجود آوردند و به همین دلیل قرآن، شأن، وجاهت و سطح بلندی از احترام و انصاف را برای آنها در نظر گرفته‌ است.
شاه‌ویسی افزود: در جایی به نقش مؤثر دودمان و تبار در متفاوت‌کردن انسان‌ها اشاره می‌شود و خداوند در قرآن به کلمه «طیبه» اشاره کرده و خانواده را به مثابه درختی که «شجره طیبه» است، معرفی می‌کند و سپس مطرح می‌کند که ریشه این درخت در زمین استوار و شاخه‌های آن در آسمان است و میوه‌های خود را در هر زمان به اذن پروردگارش می‌دهد و خداوند برای مردم مَثَل‌ها می‌زند شاید توجه کنید.
*اهمیت حمایت از ازدواج جوانان
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: همچنین خداوند در قرآن از کلمه «خبیثه» یاد می‌کند که به درخت ناپاکی تشبیه شده است و نهایتا اینکه فرزندان می‌توانند شجره طیبه و صالحی باشند و در جهان متکثر شوند و یا سرشت ناپاک هم  پیدا کنند.
وی ادامه داد: با این اوصاف، خانواده مهم‌ترین رکنی است که می‌تواند جامعه را بسازد و هرچه بتوانیم به شکل مفهومی، آن را مورد حمایت و پایش قرار دهیم، از جامعه حمایت کرده‌ایم و هرچه بتوانیم شرایط ازدواج جوانان را فراهم کنیم، تعلق خاطری که بین دو جوان به وجود خواهد آمد، از حلقه‌های مهمی است که می‌توان یک جامعه را مستحکم کند.
*چالش‌های عدم حمایت از خانواده
شاه‌و‌‌یسی افزود: البته بسیاری از دولت – ‌ملت‌ها هستند که شاید نتوانسته‌اند این رابطه را به درستی تعریف کنند و هنگامی‌که وارد لذات فردی می‌شوند و اساس و اصالت را به فرد می‌دهند، چالشی ایجاد می‌شود که امروزه در جهان با  آن مواجه است و این چالش‌ها همانا نرخ فقر، فساد و بی‌عدالتی و خیانتی است که به شکل‌های مختلف رواج پیدا کرده است.

وی ادامه داد: البته قائل به این امر هم هستیم که اگر در جایی، نرخ رشد و نعمتی هم حاصل شده است به جهت حمایت از خانواده و تحکیم خانواده در راستای ایجاد یک جامعه بنیادین است که در دین مبین اسلام هم به آن اشاره شده است.
*آثار حمایت از خانواده
شاه‌‌ویسی افزود: بهداشت روانی و حمایت از ظرفیت خانواده در جامعه از مهم‌ترین مسائلی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. همچنین حمایت از تشکیل خانواده می‌تواند آرام‌بخش جامعه باشد و از کرامات انسانی پاسداری کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: همچنین خانواده می‌تواند منشأ توسعه اقتصادی و برکت اجتماعی باشد و با حمایت از خانواده و تأمین‌ نیازهای آن است که می‌توانیم خود را به جامعه آرمانی نزدیک کنیم.
*تفاوت نگاه غربی و اسلامی به خانواده
وی در پاسخ به این پرسش که یکی از بندهای سیاست‌های کلی خانواده، محور قرار گرفتن خانواده در سیاستگذاری های اقتصادی است و قطعا در اینجا پای مجلس به میان می‌آید. اقدامات مجلس در این راستا را تاکنون چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اظهار کرد: وقتی درباره سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی صحبت می‌کنیم، دیدگاه‌های غربی عموما ناظر بر این مسئله است که مثلا فرزند از سن ۱۸ سالگی در خانواده جایی ندارد و باید برای خود شغلی ایجاد کند و تعلقات خانوادگی معنایی ندارد و پدر و مادر هم باید زندگی خود را تأمین کند.
شاه‌ویسی ادامه داد: تفکر مبتنی بر نظام اقتصادی اسلام، به جایگاه و شأن پدر و مادر به عنوان یک سرمایه بزرگ که می‌تواند از فروپاشی خانواده جلوگیری و به انتقال برکات کمک کند و می‌توانند به عنوان الگوهای بالنده در جامعه برای فرزندان و خانواده خود و برای جامعه الگوی ارزشی باشند، نگاه می‌کند و معتقد است که اعضای یک خانواده در کنار یکدیگر، خانواده‌ای کوچک را تبدیل به یک خانواده بزرگ به نام جامعه اسلامی می‌کنند.
*لزوم تأمین مسکن برای زوج‌‌‌های جوان
این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: وقتی خانواده را ارزش و محور قرار دهیم، مهم‌ترین رکن سیاستگذاری ما ایجاد زمینه برای ازدواج جوانان است و خود این مسئله از بسیاری از فسادها و ناهنجاری‌های رفتاری و اجتماعی جلوگیری می‌کند که متأسفانه در بسیاری از  جوامع و کمابیش در جامعه ما با آن مواجه هستیم. بنابراین یکی از مهم‌ترین سیاست‌گذاری‌های اقتصادی باید آسان کردن ازدواج برای جوانان باشد.
شاه‌ویسی در پایان گفت: این تمام مسئله نیست بلکه رکن دوم، حمایت از جوان‌هایی است که به تازگی خانواده تشکیل داده‌اند و ایجاد مسکن مناسب و فرصت ارتزاق حداقل معیشت، از مهم‌ترین مسائل است که بادی مورد توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد اگر پذیرفتیم که خانواده رکن اصلی سازندگی یک جامعه است و صرفنظر از کارکردهای فرهنگی و اجتماعی خود، می‌تواند کارکردهای امنیتی، سیاسی و اقتصادی داشته باشد؛ بنابراین باید از این سرمایه، صیانت و حمایت شود.

انتهای پیام/