بررسی فلسفه سیاسی و فقه سیاسی عصر ایلخانان با روش هرمنوتیک اسکینر

علی خالقی نویسنده کتاب «اندیشه سیاسی شیعه در عصر ایلخانان» در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، درباره کتاب تازه منتشر شده اش که مربوط به اندیشه سیاسی عصر ایلخانان و اندیشمندان آن دوران است، اظهار کرد: بیشتر در حوزه اندیشه سیاسی شیعه در کتاب بحث کرده ام، البته باید بگویم که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصمیم گرفتیم پروژه ای در رابطه با اندیشه سیاسی داشته باشیم، که قرار بود در این خصوص تک نگاری هایی صورت گیرد، بعد به صورت کلی و مجزا اندیشه سیاسی شیعه را تدوین کنند. تک نگاری ها تمام شد و مباحث اش از ابتدای غیبت شروع شده و بنده اندیشه سیاسی شیخ مفید، اردبیلی و غیره را به نگارش درآورده ام و دیگر مطالب بر عهده اساتید دیگر بود.

وی در ادامه افزود: کتاب «اندیشه سیاسی شیعه در عصر ایلخانان» در دو فاز فلسفه سیاسی و فقه سیاسی عصر ایلخانان نگارش شده است که از روش اسکینر برای بررسی اندیشه سیاسی استفاده کردم. یعنی روش هرمنوتیک اسکینر را برگزیدم تا اندیشه سیاسی این دوره را متوجه شوم، زیرا در این روش باید زمینه های سیاسی، اجتماعی و زمینه های فرهنگی و اندیشمندان آن دوره را مورد مطالعه قرار داد و به متنی یکدست از مطالب رسید.

این نویسنده تصریح کرد: اندیشه و افکار اندیشمندانی همچون خواجه نصیر و علامه حلی را در شرایط سیاسی و فرهنگی زمانه‌اش بازخوانی کردم و تعاملی بین متن اندیشمندان و فرهنگ دوره اش برقرار کردم و به این مسئله پرداختم که چرا اندیشمندان موضوع اندیشه ای را در آن دوران مطرح کردند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به مباحث موجود در کتاب «اندیشه سیاسی شیعه در عصر ایلخانان»، بیان کرد: در فصل اول روش شناسی، فصل دوم محیط فکری و فرهنگی، فصل سوم زمینه های سیاسی و اجتماعی، فصل چهارم اندیشه فلاسفه سیاسی همانند افضل کاشانی، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن میثم بحرانی، علامه حلی را در مبحث فلسفی از اندیشه هایشان استفاده کردم و در فقه سیاسی اندیشه های سید بن طاووس، محقق حلی، یحیی بن سعید حلی، حسن بن ابی طالب یوسفی آبی، عمادالدین طبری، داوود حلی، فخرالمحققین، را بازخوانی کردم.

وی افزود: البته من به فرآیند کلی اندیشه پرداختم که مبانی فلسفه سیاسی را بیشتر بیان کنم و در ذیل هر موضوعی به سراغ اندیشمندانی که در این خصوص فعالیت داشتند، رفته ام و در آخر هر مبحث نوشته ام که چه ارتباطی بین آراء اندیشمندان و شرایط فرهنگی آن دوران وجود دارد.

به گفته نویسنده کتاب «اندیشه سیاسی شیعه در عصر ایلخانان»، این کتاب دارای ۵ فصل، فصل اول مفاهیم و چارچوب روش شناسی، فصل دوم محیط فکری و فرهنگی، فصل سوم زمینه های سیاسی و اجتماعی، فصل چهارم اندیشه سیاسی در متون فلسفی و فصل پنجم اندیشه سیاسی در متون فقهی است.

خالقی ادامه داد: البته در فصل اندیشه سیاسی در بخش فلسفه به زیرمجموعه هایی همچون هستی شناسی، انسان شناسی، سیاست، اجتماع مدنی، خاستگاه اجتماع مدنی، اقسام اجتماع مدنی و ریاست اجتماع مدنی پرداخته ام و در بخش فقه سیاسی، سیاست در متون فقهی، ضرورت ریاست و حکومت، انواع ریاست و حکومت، ریاست و حکومت عقل، ریاست و حکومت در عصر غیبت را در متن استفاده کردم.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پایان صحبت هایش اظهار کرد: حدود یک سال و نیم برای این اثر وقت گذاشتم و تقریبا تمام منابع تاریخی، فقهی، سیاسی و فرهنگی آن دوران را مطالعه کردم این کتاب از دو لحاظ می تواند حائز اهمیت باشد اینکه روش شناسی آن متفاوت است و دیگر اینکه مباحث تاریخ سیاسی آن دوران واقعا خواندنی است.

کتاب «اندیشه سیاسی شیعه در عصر ایلخانان» تالیف علی خالقی، به تازگی توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

انتهای پیام/