بررسی رابطه سینما و اخلاق از منظر اسلامی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد «بررسی رابطه سینما و اخلاق از منظر اسلامی» توسط محمدهادی مهدی یار نگاشته شده است.

حسین شریف الدین، استاد راهنما و حجت الاسلام والمسلمین حمید میرخندان، استاد مشاور این پایان‌نامه در دانشگاه باقرالعلوم(ع)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی بودند.

چکیده:

در دنیای امروز میزان اهمیت، تاثیرگذاری و جذابیت رسانه‌ها به خصوص سینما برکسی پوشیده نیست. غالب کشورها و ایدئولوژی‌های جهان در تلاشند تا مفاهیم مورد پذیرش خویش را از طریق رسانه های جمعی به گوش جهانیان برسانند.
در نگاه اول جامعه اسلامی نیز باید از این ظرفیت فوق‌العاده برای ترویج اخلاق حسنه اسلامی استفاده نماید. اما سوال این است که آیا ابزار های مدرنی چون سینما پیام های اخلاقی را بدون هیچ دخل و تصرفی به مخاطب خویش منتقل می کنند؟
 یا این رسانه‌ها به دلیل خواص ذاتی خود، قابلیت انتقال مفاهیم اخلاقی را نداشته و اصولا با اخلاق اسلامی قابل جمع نیستند؟ که در این صورت استفاده از آنها برای ترویج اسلام، تاثیری معکوس برجای خواهد گذاشت.
این پایان نامه برای جواب به این سوال در قدم اول را روش کتابخانه ای به تعریف اخلاق اسلامی از دیدگاه علمای شیعه (و بیشتر ناظر به آراء حضرت آیه‌الله مصباح یزدی) پرداخته است.
در این دیدگاه همه رفتارها و ملکات انسانی که قابل مدح و ذم باشند و دارای صبغه ارزشی، خواه مربوط به رابطه انسان‌ها با یکدیگر، یا رابطه انسان با خدا، یا رابطه انسان با خود و یا حتی رابطه انسان با طبیعت، در حوزه اخلاق قرار می‌گیرند؛ که اگر در مسیر کمال نهایی انسان که همان فلاح و رستگاری است قرار داشته باشند، اخلاقی و الا غیر اخلاقی محسوب می‌گردند.
در این دیدگاه اخلاق هم در تعیین مصداق هدف نهایی و ملاک ارزش گذاری و هم در مقام تشخیص و تعیین افعال ارزشمند و ضد‌ارزش به شدت نیازمند اعتقادات و دستورات دین است.
در گام بعد، پس از تعریف ذات سینما و ماهیت تکنولوژیکی آن (عمدتا ناظر به آرای شهید آوینی)، دیدگاه‌های مربوط به رابطه دین و رسانه حول سه نظریه «ذات‌گرایانه»، «ابزارانگارانه» و«اقتضاءگرایانه» بحث گردیده و نهایتاً دیدگاه اقتضاءگرایانه به عنوان نظریه ای که قائل به تعامل میان اخلاق و سینما است مورد تایید قرار می‌گیرد.
اما در فصل بعد، سه فیلم سینمایی «اخراجی ها ۳» ، «سگ کشی» و «عروس» (پرفروش‌ترین فیلم‌های سال‌های ۱۳۶۹،۱۳۷۹،۱۳۸۹ به عنوان نمونه‌هایی از فیلم‌های سینمایی بعد از انقلاب) با ترکیبی از برخی روش های کیفی و با رویکردی اخلاقی مورد نقد و بررسی قرار گرفته، تا علاوه بر اثبات امکان تعامل اخلاق و رسانه، الگویی نو برای عیارسنجی و تولید فیلم های سینمایی با نگاه اخلاقی ارائه داده باشد.

علاقه مندان می توانند قسمتی از این پایان نامه را از اینجا ملاحظه کنند.

انتهای پیام/