انقلاب اسلامی مدلی جدید از حکومت را عرضه کرد

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از شبستان، پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مرهون تفکر و اندیشه ای عمیق، برخاسته از دین و نگاه نخبگانی در جامعه بود. مردم به وضوح به این نتیجه رسیدند که نظام سیاسی حاکم نمی تواند کشور را به استقلال برساند و آنچه به نام پیشرفت به جامعه عرصه می شود چیزی جز مونتاژ دستاوردهای دیگران در عرصه هایی نظیر صنعت و تولید علم و فکر نیست. در نتیجه با در نظر گرفتن پیشینه تاریخی غنی ایران و فرهنگ اسلامی، انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ به پیروزی رسید. از این رو و به مناسبت فرا رسیدن دهه فجر انقلاب اسلامی بر آن شدیم جنبه های فکری-سیاسی انقلاب را با دو تن از پژوهشگران به نقد و بررسی بگذاریم. حاصل گفت وگوی خبرنگار شبستان با دکتر محمدرضا دهشیری و حجت الاسلام دکتر احمد رهدار در ادامه به حضورتان تقدیم می شود:

حجت الاسلام احمد رهدار، رئیس موسسه فتوح اندیشه قم با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی متشکل از عوامل متعدد و البته بنیادین است که می توان در بررسی آن به ریشه های تاریخی و همچنین فرهنگی مردم ایران رسید، اظهار کرد: ذیل این عوامل بنیادین مهمترین محور را می توان فرهنگ اسلامی و فرهنگ تشیع دانست که توانست انقلاب را به منصه ظهور و پیروزی برساند.

این پژوهشگر ادامه داد: البته در این میان باید توجه داشته باشیم که فرهنگ اصیل کشور در طول تاریخ نیز بی اثر نبوده و نمی توان آن را جزو عوامل مرده به حساب آورد. این فرهنگ در واقع همراه و حمایت کننده مردم در طول تاریخ به شمار می آمد. مردم یاد گرفته بودند که در برابر ظلم ساکن نباشند و از ظالم نیز پیروی نکنند.

 حجت الاسلام رهدار در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به راهکارهایِ کاربردی سازی مفاهیم انقلاب اسلامی در گستره علم به ویژه علوم انسانی گفت: برای تحقق این امر باید روش شناسی و الگوی جهادی داشته باشیم. علم دغدغه است و باید در راستای شکوفایی آن کوشید. وحدت میان دو نهاد حوزه و دانشگاه می تواند از مهمترین عوامل موثر در راستای تحقق این مساله به حساب آید.

وی با بیان اینکه تاثیر انقلاب اسلامی، جهانی بوده است، افزود: برای صدور این مفهوم باید ساختاری را ایجاد می کردیم که بتواند ایده انقلاب اسلامی را پیگیری کند و این اتفاق نیفتاده است. معتقدم علوم انسانی اسلامی می تواند این هدف را به خوبی دنبال کند.

رئیس موسسه فتوح اندیشه قم تاکید کرد: انقلاب اسلامی ایران فضایی را ایجاد کرد که دنیای غرب در صورتی که بخواهد در گستره این فضا قرار گیرد، در واقع ماهیت خود را از دست می دهد و قطعا غرب چنین چیزی را نمی خواهد. با این حال اگر چنین اتفاقی نیفتد کشورهای غربی باید ادعاهای خود را نظیر حقوق بشر، دموکراسی و مواردی از این قبیل فراموش کند و دست از ادعا کردن در این موارد بردارد که البته در این صورت نیز به شکل دیگری ممالک غربی به اضمحلال می رسند.

حجت الاسلام رهدار در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که در مورد انقلاب اسلامی بوضوح اتفاق افتاد و این انقلاب در آن موفق شد، این بود که در حوزه فرهنگ سیاسی توانست به جهانیان ثابت کند که ابرقدرت ها و کسانی که دم از مدیریت جهان می زنند هرگز با ادعاهایشان پیش نرفتند و حرف و عمل شان یکی نبود. اما انقلاب اسلامی در زمانه ای که دین به فراموشی رفته بود در نهایت قدرت ظاهر شد و مولفه های فراموش شده انسانیت و عدالت را زنده کرد.

دکتر محمدرضا دهشیری، استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه نیز با اشاره به تاثیرات سیاسی انقلاب اسلامی ایران در جهان و تغییر نوع نگاه جهان نسبت به مساله دموکراسی، گفت: دموکراسی تا قبل از وقوع انقلاب اسلامی به عنوان یک ارزش قلمداد می شد که در درون آن لیبرالیسم و کاپیتالسیم قرار داشت.

وی ادامه داد: در نتیجه چنین نگاهی هر زمان که سخن از دموکراسی به میان می آمد به معنای الگویی از حکومتداری به شمار می رفت که ملازم با برقراری سرمایه داریِ لیبرال بود، اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران با ارایه الگوی مردم سالاری دینی به جهانیان نشان داد که با توجه به اینکه امکان تلفیق اسلام و مدرنیته وجود دارد، دموکراسی به عنوان یک روش با اسلام به عنوان یک محتوا، قابلیت سازگاری دارد.

دهشیری تصریح کرد: تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، جهان با نظام هایی نظیر سوسیال دموکراسی و لیبرال دموکراسی مواجه بود و کمتر در عرصه بین الملل رویکردهایی جز این وجود داشت، اما انقلاب اسلامی نگاهی را ارایه کرد که طی آن، میان دو مفهوم دموکراسی و اسلام پیوند وجود داشت. این نگرش تا پیش از انقلاب در جهان دیده نمی شد.

استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه با بیان اینکه آنچه که در دموکراسی اهمیت دارد، این است که نظام نظارتی چگونه باشد، ابراز کرد: این مولفه بدان معنا است که چگونه باید حکومت کرد. در انقلاب اسلامی علاوه بر پاسخگویی به این سوال که چگونه باید حکومت کرد به این سوال نیز پاسخ داده شد که چه کسی باید حکومت کند یعنی ویژگی های زمام دار نیز مورد تاکید قرار گرفت.

وی در این راستا گفت: بر اساس این دیدگاه هر فردی نمی تواند بر مسند حکمرانی بنشیند بلکه باید دارای ویژگی های خاصی باشد که علاوه بر برخورداری از توانایی، یک سلسله علوم دینی و ویژگی های اخلاقی نیز داشته باشد.

دهشیری در مورد وضعیت «اسلام فوبیا(هراسی)» که در بخشی هایی از جهان ایجاد شده است و همچنین راهکارهای مقابله با این مساله، تاکید کرد: اساسا ریشه اسلام هراسی بیشتر به رفتارهای خشونت آمیز گروه های سلفی جهادی و سلفی تکفیری باز می گردد که با ارائه تصاویر خشونت بار و اجرای عملیات تروریستی عملا چهره ای خشونت آمیز از اسلام جلوه دادند که این با واقعیت اسلام ناب در تعارض است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که ما باید انجام دهیم اولا این مساله است که بدانیم و ثابت کنیم چنین حرکاتی مطلقا به اسلام ارتباطی ندارد. باید برای جهانیان تبیین کنیم که اسلام دین صلح و سلم، عقلانیت و اعتدال است، ثانیا دیدگاه های خودمان که مبتنی بر نگرش مسالمت آمیز و صلح طلبانه است را به مردم جهان معرفی کنیم تا با حقیقت اسلام و انقلاب اسلامی آشنایی بیشتری پیدا کنند.

انتهای پیام/