انتقال علما، کتاب و ترجمه از عوامل تمدن‌ساز است

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از روابط عمومی و اطلا‌ع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مراسم گرامیداشت «هفته پژوهش»، رونمایی از ۱۱۰ اثر پژوهشی در حوزه روابط فرهنگی و بین‌المللی و همچنین معرفی پژوهشگران برتر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، پیش از ظهر امروز، سه‌شنبه ۳۰ آذرماه، با حضور علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل، ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جمعی از پژوهشگران کشورمان و اساتید این حوزه و همچنین کارکنان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در محل حسینیه الزهرا (س) برگزار شد.

در این مراسم، علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در سخنرانی خود با تقدیر رونمایی از ۱۱۰ اثر پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حوزه روابط فرهنگی و بین‌المللی، گفت: ترجمه و انتشار آثار پژوهشی در حوزه روابط فرهنگی و بین‌المللی به زبان‌های دیگر، ابتکاری است در راستای انتقال فرهنگ اسلامی ـ ایرانی که پس از انقلاب اسلامی ایران تحول یافته است و پیش از آن، انتقال مفاهیم ارزشی و فرهنگی به جوامع دیگر، در کشور ما صورت نمی‌گرفت.

وی در ادامه با بیان اینکه موضوع فرهنگ ایرانی به قدمت تاریخ بشر و فرهنگ اسلامی به قدمت تاریخ دین مبین اسلام است، افزود: ایرانی‌ها همیشه مردمی فرهنگی بودند و خواهند بود و بیشترین نقش را در تمدن اسلامی ایفا کرده‌اند و همچنان پرچمدار بازسازی و بازنگری تمدن اسلامی، ایرانیان هستند.

وی ضمن اشاره به چند نکته در خصوص اهمیت ترجمه به عنوان ابزاری برای انتقال فرهنگ یک قوم به قومی دیگر است، گفت: اسلام سعه صدری دارد که آن را به ملت‌های مختلف منتقل کرده و موجب جهانی شدن همه دستاوردهایش شده است.

وی ادامه داد: در حالیکه بسیاری از مکاتب، مذاهب و روش‌ها نتوانستند بر اقوام و فرهنگ‌های دیگر مسلط شوند، اسلام در این باره موفق عمل کرد. برخی این بحث را مطرح می‌کنند که این تمدن مسلمانان و یا تمدن اسلامی است؛ پاسخ آن، هر دو تمدت‌هاست، یعنی هم تمدن اسلام و هم تمدن مسلمانان.

ولایتی همچنین گفت: هیچ کسی به اجبار دین مبین اسلام را نمی‌پذیرد، «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ …»؛ اسلام بر خلاف بسیاری از مکاتب و مذاهب، هر سخن نیکی را قبول می‌کند. زمانی که اسلام در جهان گسترش یافت، بهترین ارزش‌های هر قوم و فرهنگ و تمدنی را پذیرفت و داخل مجموعه فرهنگ اسلامی قرار داد که این هنر اسلام است.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل تأکید کرد: زمانی که اسلام با تمدن‌های دیگر مجاورت داشت آنها را نفی نکرد. گاهی ادعایی مبنی بر کتاب‌سوزی مسلمانان مطرح می‌شود؛ این اتهام واهی است زیرا اسناد تاریخی موجود خلاف این ادعای واهی را اثبات می‌کند.

وی در سخنان خود، از مهم‌ترین راه‌های انتقال فرهنگ‌ها ترجمه آثار به زبان‌های مختلف دانست و گفت: حنین‌ بن اسحاق و اسحاق‌ بن حنین، پدر و پسری هستند که در قرون دوم و سوم ۲۲۰ کتاب و رساله را از زبان‌های یونانی و سریانی به عربی ترجمه کردند. در نمونه‌ای دیگر، فارابی زبان یونانی یاد گرفت و دست به ترجمه کتاب «ما بعد الطبیعه» ارسطو کرد؛ چون ترجمه قبلی این کتاب دچار اشکال بود.

انتقال علماء، کتاب و ترجمه؛ سه عامل مهم علم و تمدن

ولایتی در بخش دیگری از سخنانش به ترجمه کتب در تاریخ اسلام اشاره و تصریح کرد: از راه‌های دیگر انتقال فرهنگی ترجمه کتاب‌ها و انتقال دانشمندان بوده است. ابوریحان بیرونی، ابوسهل مسیحی و ابن‌سینا با اجبار به دربار غزنوی دعوت شدند. ابوریحان در دربار محمود عزنوی حاضر شد، ابوسهل مسیحی در مسیر فوت کرد و ابن‌سینا هم به دلیل مذهب شیعه که داشت، از خوارزم گریخت و ابتدا به دربار آل زیار و بعد به دربار آل‌بویه پناه آورد.

وی سپس با بیان اینکه انتقال علما، کتاب و ترجمه، سه عامل مهم انتقال علم، فرهنگ و تمدن است، ادامه داد: اسلام جمع‌کننده همه تمدن‌ها است و اروپا، علم خود را با استفاده از تلاش‌های علمی مسلمانان آموختند و بارور کردند. این تأثیر به اندازه‌ای است که؛ کاغذ و باروت اختراع چینی‌هاست اما اروپایی‌ها آن را به نام مسلمانان می‌شناسند. اعداد ۰ تا ۹ اختراع هندی‌هاست اما در کشورهای اروپایی به آن اعداد عربی می‌گویند. بر این اساس تأکید می‌شود که مسلمانان در شکل‌دهی تمدن‌ بشری، نقش اساسی داشته‌اند.

فرهنگ امروز مسلمانان در بیداری اسلامی جلوتر از غرب است

ولایتی در ادامه سخنان خود، افزود: غربی‌ها معتقدند هر چه تمدن وجود دارد برای آنهاست در حالیکه تمدن متعلق به تمام بشر است نه یک قوم خاص. ما دلایل متعددی داریم که نشان می‌دهد مسلمانان تمدنی را که از یونان و روم گرفتند بسیار بر آن افزودند. حتی در تاریخ آمده که فیثاغورث حدود ۱۰ سال در ایران زندگی می‌کرد و بسیاری از علومش را از ایرانیان و هندی‌ها آموخت. بنابراین بسیاری از کتب ما که در بخش دوم ترجمه در اروپا منتقل و ترجمه شد، برای طالبان علم در اروپا سرآمد شد.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل یادآور شد: فرهنگ امروز مسلمانان در بیداری اسلامی جلوتر از غرب است، امروز مشخص است که فرهنگ غرب منحط شده و مناظرات اخیر کاندیداهای آمریکا این امر را تأیید می‌کنند، چرا که هر کدام سعی داشتند یکدیگر را به بی‌اخلاقی و بی‌ارزشی متهم کنند. این مناظرات درپوش را از جامعه‌ای که دچار ضدارزشی و بی‌اخلاقی شده برداشته است، بنابراین غرب امروز احتیاج به فرهنگ ما دارد.

وی تأکید کرد: ما در سایه بیداری اسلامی و پرچم‌داری ایران در برابر چهره وارونه‌ای که غرب از اسلام نشان می‌دهد، ایستاده‌ایم.

ولایتی در سخنان پایانی خود، ضمن تبریک انتخاب مجدد ابراهیمی‌ترکمان به عنوان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در جلسه شورای عالی این سازمان، گفت: دکتر ابراهیمی‌ترکمان، فرد شایسته‌ای هستند و خداوند بر طول عمرشان بیفزاید.

انتهای پیام/