امروز دانشگاه‌های ما علوم انسانی سکولار به دانشجویان منتقل می‌کنند

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، رضا سیمبر استاد علوم سیاسی دانشگاه گیلان درباره سکولاریسم و موضع اسلام به آن گفت: سکولاریسم و اسلام دو روزنه متفاوت نسبت به نوع نگرش به دنیا دارند. برای فهمیدن هر نظریه باید هستی شناسی و معرفت شناختی و انسان شناختی نظریه ها بررسی شوند. نگاه هستی شناسی اسلام و شریعت نگاه استمرار این دنیا به دنیای آخرت است یعنی نگاه معادی را مطرح می کند در حالی که اندیشه های سکولاریستی در هستی شناسی شان با نگاه شریعت به شدت مخالف هستند. این اولین اختلاف بین نگاه هستی شناسی میان اسلام و سکولاریسم است. نگاه هستی شناسی انسان سکولار الزامی به تداوم دنیا به آخرت ندارد.  

وی افزود: در نگاه معرفت شناختی عقل و وحی به عنوان دو متغیر مطرح می شود و اسلام این دو ترکیب را در کنار هم قرار می دهد. یعنی انسان را به عنوان موجود عاقل می بیند اما هدایت تشریعی را هم لازم می داند. عقل انسان لازم ولی کافی نیست به همین علت خداوند هدایت را از طریق وحی و قرآن فرستاد. هدایت تشریعی ما به التفاوت تمایز نگاه شریعت با نگاه سکولاریستی است.

سیمبر ادامه داد: نگاه سکولاریستی نگاه عقل گرایی و کفایت عقل است. بسیاری از مشکلات مکاتب غربی در این است که انسان با نگاه عقلانی به مسائل می نگرد و دید اخروی ندارد. به همین دلیل دارای دید هستی شناسی و معرفت شناختی ناقص و گرفتار مادی گرایی می شود. به همین دلیل ماتریالیسم و سکولاریسم در دنیا قرین یکدیگر شده اند.

سیمبر افزود: نگاه اسلام به انسان فقط لذت محور نیست بلکه تکلیف محور هم هست در حالی که مکاتب سکولاریستی فقط حق محور هستند و لذت جویی در آن قرار دارد. در اسناد حقوق بشری سکولاریستی نگاه تکلیف محور به انسان وجود ندارد و با وجود مشترکات زیاد میان شریعت و اندیشه های سکولار از نظر حقوق بشری، تفاوت های زیادی هم وجود دارد.

امروز دانشگاه های ما علوم انسانی سکولار را به دانشجویان منتقل می کند. اساتید از کانال های مختلف گزینشی می گذرند اما در کلاس اندیشه های غربی را به دانشجویان منتقل می کنند

این استاد دانشگاه درباره پیدایش زمینه های مکتب سکولاریسم در دنیای اسلام گفت: زمینه های پیدایش سکولاریسم در دنیای اسلام وجود دارد هرچند که تفکرات دینی و اسلام گرایی مانند بیداری اسلامی هم احیا شده اند. مدرنیته و تفکر مدرن جاذبه ایجاد کرده است اما عملکرد شریعت و نگاه دینی هم تاثیرات خود را داشت.

سیمبر اظهار کرد: اسلام در ذات خود بی نقص است و اگر اشکالی وجود دارد از مسلمانی ماست. ما در جامعه موضوعات خوبی را مطرح می کنیم اما نمی توانیم آن را مدیریت کرده و به جوانان منتقل کنیم. در حالی که باید جاذبه ایجاد شود بیشتر دافعه ایجاد می شود. از سوی دیگر مدرنیه و اندیشه های سکولار در حال ترویج هستند و لذت جویی و جاذبه های آن مطرح می شوند.

وی با بیان اینکه در اجرای شریعت نتوانسته ایم بسندگی لازم را داشته باشیم، افزود: نقصان اصلی ما در شریعت اسلام در عدم تمشیت و تدبیر ما در درست اجرا کردن شریعت است مانند بانکداری اسلامی. ما صفت اسلامی را در کنار بانکداری قرار داده ایم اما تا چه اندازه بانکداری اسلامی اجرا می شود؟ و امروز این مساله به شوخی تبدیل شده است.

سیمبر اضافه کرد: نگاه حکومتی به شریعت در تجربه انقلاب اسلامی به طور رسمی اجرا شد اما بالطبع چالش های زیادی را به همراه دارد. متغیر اصلی نحوه اجرای ما از شریعت و سیاست گذاری عمومی است به طوری که باید اقدامات ما متناسب با شریعت باشد. اما به عنوان مثال آیا بانکداری ما اسلامی است؟ و یا نحوه رفتار مدیران ما در سطوح مختلف اسلامی است؟

دانشگاه های ما علوم انسانی سکولار را به دانشجویان منتقل می کنند

استاد دانشگاه گیلان بیان کرد: امروز دانشگاه های ما علوم انسانی سکولار را به دانشجویان منتقل می کند. اساتید از کانال های مختلف گزینشی می گذرند اما در کلاس اندیشه های غربی را به دانشجویان منتقل می کنند. سیستم ما به آموزش امتیازی برای ارتقا تبدیل شده است. آیا ما توانسته ایم سیستم خودارزیابی داشته باشیم و از اساتید خود در مباحث علوم انسانی حمایت کنیم؟

شاید در نظریه ها و فروع دین بتوان اسلام و سکولاریسم را به یکدیگر نزدیک کرد اما بسیار مشکل است که از لحاظ مبنایی این دو را در کنار یکدیگر قرار داد

وی یادآور شد: ما شعارهای قشنگی سر داده ایم اما در مقام عمل نتوانسته ایم آنها را اجرا کنیم. یکی از این بازتاب ها، نوعی خودگریزی و خودستیزی در موضوعات مختلف است. متغیرهای مختلف هویت در میان جوانان ما وجود دارد که می تواند عامل گرایش به اندیشه های سکولاریستی باشد.

ما در مبنا نمی توانیم اسلام سکولار را بپذیریم

این استاد دانشگاه درباره اسلام سکولار گفت: ما در مبنا نمی توانیم اسلام سکولار را بپذیریم. از نظر معرفت شناختی و هستی شناختی و نگاه انسان به شریعت، اندیشه های سکولار با اسلام همخوانی ندارد. البته این تلاشی بود که از حدود هشت دهه قبل در جهان اسلام توسط روشنفکرانی شکل گرفت تا تلاش کنند اسلام و سکولاریسم را به یکدیگر نزدیک کنند.

سیمبر در ادامه گفت: شاید در نظریه ها و فروع دین بتوان اسلام و سکولاریسم را به یکدیگر نزدیک کرد اما بسیار مشکل است که از لحاظ مبنایی این دو را در کنار یکدیگر قرار داد. اسلام و سکولاریسم دو نگاه و روزنه متفاوت به دنیا نگریستن است. نمی توان اندیشه های شریعت را نپذیرفت و در عین حال ادعای مسلمانی کرد.

سیمبر گفت: عده ای بدون غرض ورزی می خواهند اسلام و سکولاریسم را با یکدیگر نزدیک کنند و برای نسل جوان جاذبه ایجاد کنند.  

به گفته وی نوعی اصولگرایی در اندیشه های شریعت وجود دارد مانند حرام و حلال که یا باید آنها را بپذیریم که دیگر نمی توان اسلام سکولار را مطرح کرد و یا اگر پذیرفته نشوند دیگر نمی توان دین اسلام را به آن اطلاق کرد.

سیمبر در پاسخ به این پرسش که چگونه می توان از نفوذ اندیشه سکولار در جامعه مسلمان جلوگیری کرد، گفت: ما نیازمند اعمال قدرت بیشتری در زمینه جلوگیری از نفوذ چنین اندیشه ای هستیم. عده ای عامدانه درصدد هستند که افرادی را بدون داشتن نگاه شریعت مدار به جامعه تزریق کنند.

وی در پایان سخنانش افزود: در دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران، انسان های شریعت مدار مظلوم هستند. حمایت های فکری و سیاسی و مالی لازم از اساتید شریعت مدار وجود ندارد و باید تدبیر بیشتری در این زمینه اندیشیده شود.

انتهای پیام/