رضا غلامی:
اسلام بعد از ۲ قرن میوه مدرسه عظیم امام صادق(ع) را چید
به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از فارس، امام صادق(ع) در شرایطی قرار داشت که اختلافات و کشمکش‌های سیاسی میان امت اسلامی آنچنان گسترده شده بود که احتمال فروپاشی جامعه آن روز را به دنبال داشت، علما و نخبگان سیاسی آن روز کار یکدیگر را قبول نداشته و شدیدترین حملات به همدیگر را روا می‌داشتند، در چنین زمانه و شرایطی نقش امام صادق(ع) در پیشرفت علوم مختلف باعث شد تا برای امت اسلامی زمینه را آماده سازد و ایشان موفق شد در شرایط پیچیده آن عصر، امت اسلامی را به رشد و کمال علمی برساند. به مناسبت سالروز شهادت امام صادق(ع) رئیس فقه جعفری با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا درباره نقش امام در تمدن اسلامی گفت‌وگو کردیم.
*امام صادق(ع) در گستره تمدن اسلامی در چه جایگاهی قرار می‌گیرد؟
توصیف نقش حضرت امام صادق(ارواحنا فداه) در پایه‌گذاری و شکل‌گیری تمدن اسلامی حقیقتاً از عهده امثال حقیر خارج است، لیکن آنچه مسلم است، مدرسه امام صادق(ع) علاوه بر احیاء ناب محمدی (ص) و برجسته‌سازی مرز میان حق و باطل، خطی را ترسیم کرد و شاگردانی را پرورش داد که آثار آن را در تمدن شکوهمند قرن ۵ و ۴ مشاهده می‌کنیم. در واقع دین اسلام تازه بعد از ۲ قرن میوه مدرسه عظیم امام صادق(ع) را چید و اتفاقی افتاد که پس از طی قرن‌های متوالی همچنان قابل افتخار است، بنده در کتاب فلسفه تمدن نوین اسلامی این موضوع را تفصیلاً توضیح داده‌ام.
*نحوه تعامل امام صادق(ع) با دیگر تفکرات به خصوص تفکرات فلسفی خارجی چگونه بوده است؟
مکتب آزاداندیشی مولود مدرسه عظیم امام صادق(ع) است، در واقع در محضر امام(ع) و شاگردان برجسته حضرت هیچ منعی برای مباحثات و مناظرات علمیه آزاد نبود و حتی ملحدین این اجازه را داشتند تا با طرح دیدگاه‌های خود، پاسخ‌های امام(ع) یا شاگردان حضرت را دریافت کنند، اتفاقاً همین آزاد اندیشی موجب شد تا حقانیت تعالیم شرقی اسلام و استحکام منحصربفرد آن بروز و ظهور پیدا کند یا جلوه‌های جدید و بی‌نظیری از عمق فرهنگ و اندیشه اسلامی نمایان شود.
*آیا می‌توان سابقه تولید علوم انسانی اسلامی را به زمان امام صادق(ع) تعمیم بدهیم؟
اساساً دانش اجتماعی برآمده از تعالیم اهل بیت(ع) به ویژه امام صادق(ع) قله دانش اجتماعی اسلامی است و ما در عرصه علوم انسانی اسلامی، منبع و تکیه‌گاهی قوی‌تر و موجه‌تر از تعالیم امام صادق(ع) پیدا نمی‌کنیم. خیلی مهم است که محققان علوم انسانی اسلامی از معدن تعالیم صادق(ع) گوهرهای علمی را استخراج کنند و با زبان علم آن را در اختیار جامعه علمی و مخاطبان خود قرار دهند.
*روش و مواجهه امام(ع) با تفکرات انحرافی اندیشه‌ای چگونه بوده است؟
اسلام هیچ ابایی در رویارویی با تفکرات گوناگون ندارد و ما عظیم‌ترین و در عین حال مؤثرترین رویارویی‌ها را در سیره علمی امام صادق(ع) مشاهده می‌کنیم جایی که دانشمندانی از ادیان و مذاهب گوناگون یا همان طور که اشاره کردیم دانشمندان سنی مذهب محضر امام(ع) شرفیاب می‌شوند و ضمن طرح صریح و جسورانه سنگین‌ترین شبهات و ابهامات فکری شایسته‌ترین پاسخ‌ها را دریافت می‌کردند. شما در هیچ کجای تاریخ پیدا نمی‌کنید کسی از پاسخ‌های امام(ع) و حتی شاگردان درجه یک حضرت قانع نشده باشد. حتی مواردی را داریم که خود دانشمند مسیحی یا یهودی و حتی ملحد پس از مباحثه با امام صادق(ع) مسلمان و شیعه شده است.
انتهای پیام/
- دومین نشست علمی آیندهپژوهی علوم انسانی در ایران
- از نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی چه استفادهای می‌توان کرد؟
- نیت رکن ارزش در فلسفه اخلاق الهی است
- با چه سیری آثار شهید مطهری را بخوانیم؟
- امر ملی در علوم سیاسی مهمان ارغنون خرد
- چطور کارل یونگ سر از ترانههای بیتیاس درآورد؟
- افروغ هویتش را از انقلاب اسلامی میگرفت
- فراخوان پویش «تفکر و اندیشهورزی» با محوریت بیانات رهبر معظم انقلاب منتشر شد
- آیا در موضوعات سیاسی و اجتماعی هم اکثریت مردم به خطا میروند؟
- ۲۰۱۰ پایان تاریخ بود
- آیا گفت و گوی سازنده هنوز ممکن است؟
- دینگریزها، اخلاق و عبادتِ بدون تقوا را دیدند از دین زده شدند
- تشکیل نظام اسلامی یک تکلیف الهی است
- انتشار جلد پنجم کتاب اندیشه سیاسی تربیتی علوی در نهج البلاغه
- فراخوان دومین جشنواره مردمی علوم انسانی عمار اعلام شد
- میخی برتابوت روشنفکری ایران/کاهش درد انسان با روشنفکری یک شوخیست
- هدایت درست ثروت جامعه بسیاری از معضلات اجتماعی کشور را حل میکند
- یومالله روزی است که خداوند قدرت خود را نمایان می کند
- «مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی» موضوع نشست هفتم اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی
- علوم انسانی اسلامی از ظرفیت پاسخگویی به مسائل علمی کشور برخوردار است
- بیانیه گام دوم، مانیفست ۴۰ سال دوم انقلاب اسلامی است
- عقل موردنظر فلسفه اسلامی با استمداد از عقل قدسی بالنده میشود
- معرفت، دانش نیست/ چیستی و قلمرو فلسفه معرفت
- پنجمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی برگزار میشود
- شکست تک صدایی حاکم بر علوم انسانی / سیاستزدگی آفت علوم انسانی
- تثبیت استقلال نظام آموزشی امامیه در دوران حکومت امام علی(ع)
- شماره ۲۶ و ۲۷ فصلنامه صدرا منتشر شد
- دولت اسلامی متشکل از کارگزاران متعهد با تولید علوم انسانی اسلامی میسر است
- برنامههای هفته علمی تمدن نوین اسلامی گسترش مییابد
- نقش بی بدیل سیره حضرت زهرا(س) در تحقق تمدن نوین اسلامی/ الگویی برای زن بحرانزده امروز
- روانشناسی اسلامی جهان را در دو بُعد غیب و شهود می بیند
- تمرکز چهارمین هفته علمی تمدن نوین اسلامی بر ظرفیت های جهان اسلام/ ارائه نقشه راه برای ادامه مسیر
- عامل پیشرفت دانش، پیوند دانش با جامعه و پیوند دانشگاه با سازمان های اجرایی کشور است
- تاثیرگذاری غرب بر انقلاب اسلامی با استحاله فرهنگی امکانپذیر است
- نجات جامعه اسلامی از انحرافات، منجر به شهادت حضرت زهرا(س) شد
- آنهایی که می گویند تمدن نوین اسلامی نباشد یعنی موتور محرک جوانان انقلابی را خاموش کنیم
- معرفی کتاب «ماهیت معرفت عرفانی» اثر برگزیده بیستمین کتاب سال حوزه
- بسته مطالعاتی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به مناسبت دهه فجر
- بینش تمدنی؛ بایسته ها و چالش ها/ گزارشی از نشست با رهبر انقلاب
- در انقلاب اسلامی فقه به کمک فلسفه آمد
- علوم انسانی این چنین نیست که به فرهنگ وابستگی نداشته باشد/ منشأ فلسفی علوم تجربی
- مبنای ارتباط و تفاهم و گفتگوی میان فرهنگ ها/ فلسفه دین تطبیقی
- تحمل را برای فلسفه بالا ببریم
- چهار دهه دیر به پرسش اساسی خود رسیدیم
- الزامات الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت/کمتر از ۵۰ درصد برنامههای توسعه پنج ساله اجرا شده است
- مهمترین منبع محقِق اقتصاد اسلامی، قانون مدنی یا احکام شرعیه است
- علم باید در بستر نقد و تضارب آراء شکل بگیرد/ضرورت تشکیل کرسی های آزاداندیشی
- نشست نگاهی به گذشته و آینده علوم انسانی در ایران برگزار می شود
- انقلاب اسلامی؛ نقطه عطف در توسعه، تحول و مرجعیت تفسیر سیاسی
- ویراست دوم «وحی و افعال گفتاری؛ نظریه وحی گفتاری» منتشر شد