اربعین از دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(حفظه‌الله)

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، رضا لک زایی، پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی(ص)، یادداشتی با موضوع اربعین از دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(حفظه الله) نگاشته است که در ادامه می آید:

همه ایام، مال خداست؛ اما بعضی از ایام خصوصیتی دارد که برای آن خصوصیت «یوم الله» می‏‌شود (امام خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۴۶۵ ـ ۴۶۹)، بنابراین اربعین هم از «ایام الله» است، چرا که مغناطیس پُرجاذبه‏ حسینى، اولین دل‏‌ها را در اربعین‏ به سوى خود جذب کرد و اولین جوشش‌‏هاى چشمه‏ جوشان محبت حسینى، که شط همیشه جارى زیارت را در طول این قرن‏‌ها به راه انداخته است، در اربعین‏ پدید آمد و با آمدن اولین زائران ابا عبد الله الحسین(ع) بر سر قبر امامِ معصومِ شهید، اولین شکوفه‏‌هاى عاشورایى، در اربعین‏ شکفته شد(فرمایشات امام خامنه‏‌ای در تاریخ ۰۱/ ۰۱/ ۱۳۸۵) و این اولین درسى است که اربعین به ما مى‏‌دهد، یعنی زنده نگهداشتن یاد حقیقت و خاطره‏ شهادت در مقابل طوفان تبلیغات دشمن(فرمایشات امام خامنه‏‌ای در تاریخ ۲۲/ ۰۶/ ۱۳۶۸) و زنده نگهداشتن این حقیقت که اربعین «یوم الله» است و «امام» پیشاهنگ قافله عشاق و مرگ «پل».

خاصیت محیط اختناق این است که مردم فرصت و جرئت پیدا نمى‏‌کنند که حقایقى را که فهمیده‏‌اند، در عملِ خودشان نشان بدهند؛ چون دستگاه ظالم و مستبد نمى‏‌گذارد مردم بفهمند و اگر مردم فهمیدند، نمى‏‌گذارد به آنچه فهمیده‏‌اند، عمل کنند(فرمایشات امام خامنه‏‌ای در تاریخ ۲۸/ ۱۱/ ۱۳۸۷)، بنابراین باید این اختناقِ رعب آور درهم شکسته شود.
زیارت‌نامه‏ اربعین و زیارت مرقد سرور و سالار شهیدان حضرت حسین بن علی بن ابیطالب(ع) که در این روز به عنوان یکی از نشانه‏‌های مؤمن تعریف شده است، اربعین را با عطوفت و تحرک، گره زده است و آن را به رسانه‏‌ای پرقدرت در مقابل اختناق و تهدیدِ نظام سیاسی ظالم تبدیل کرده است.

در زیارت اربعین خطاب به خداوند متعال عرض مى‏‌شود: «و بذل مهجته فیک» یعنى حسین کسی است که عاشق تو بود و فقط به خاطر تو جان و خون خود را داد؛ چرا؟ «لیستنقذ عبادک من الجهاله» تا بندگان تو را از جهل نجات دهد؛ «و حیره الضّلاله»؛ و آن‏ها را از سرگردانىِ ناشى از ضلالت و گمراهى برهاند.

سپاه مقابل در فراز بعدى اینگونه معرفى مى‌‏شود: «و قد توازر علیه من غرّته الدنیا»؛ نقطه‏ مقابل، کسانى بودند که فریب زندگى، آن‏ها را به خود مشغول کرده بود؛ «و باع حظّه بالأرذل الأدنى»؛ سهمى را که خداى متعال براى هر انسانى در آفرینش عظیم خود قرار داده است و این سهم عبارت است از سعادت و خوشبختى دنیا و آخرت به بهاى ناچیزی فروخته بودند.

براین اساس نهضت حسینى با دو نگاه قابل ملاحظه است:

نگاه اول: حرکت ظاهرى حسین بن على(ع)، که حرکت علیه یک حکومت فاسد و منحرف و ظالم و سرکوبگر یعنى حکومت یزید است؛

نگاه دوم: حرکت باطنی حسین بن على(ع)، که حرکت علیه جهل و زبونى انسان است. در حقیقت، امام حسین(ع) اگرچه با یزید مبارزه مى‏‌کند، اما مبارزه‏ گسترده‏ تاریخى حضرتش با یزیدِ کوته‏‌عمرِ بى‏‌ارزش نیست؛ بلکه با جهل و پستى و گمراهى و زبونى و ذلّت انسان(فرمایشات امام خامنه‏‌ای در تاریخ ۲۶/ ۰۱/ ۱۳۷۹) در تمام اعصار و در تمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی، خانوادگی، اجتماعی و … است.  این نگاه به اربعین است که اربعین را همیشه زنده نگه می‏‌دارد و باعث ترس و هراس دشمنان از حسین بن علی(ع) می‏‌شود.

امروز هم هرجایى که بشر در دنیا ضربه خورده است چه ضربه‏ سیاسى، چه ضربه‏ نظامى و چه ضربه‏ اقتصادى اگر ریشه‏‌اش را کاوش کند، یا در جهل است، یا در زبونى. یا نمى‏‌داند و معرفت لازم را به آنچه که باید معرفت داشته باشد، ندارد؛ یا اینکه معرفت دارد، اما خود را ارزان فروخته‏ و زبونى را خریده و تن به ذلت داده است. بر این اساس در اربعین هم به سهم اعتقاد، عقلانیت و بینش و هم به سهم اخلاق، انسانیت و عطوفت و هم به سهم جهاد، حماسه و ایثار توجه شده است.

با توجه به این نگاه است که امروزه متفکران و روشن‏فکران و کسانی که بى‏‌غرض هستند، وقتى ماجراى امام حسین(ع) را مى‏‌بینند، احساس خضوع مى‏‌کنند و در واقع امام حسین(ع)، امام آن‏ها در آزادى‏‌خواهى، عدالت‏‌طلبى، مبارزه با بدی‌ها و زشتی‌ها و جهل و زبونى انسان است(فرمایشات امام خامنه‏‌ای در تاریخ ۲۶/ ۰۱/ ۱۳۷۹).

علاوه بر ظرفیت انسانی و آزادی خواهی حتی به قیمت شهادت در راه حفظ اسلام که در اربعین حسینی وجود دارد، امام خمینی(ره) با یادآوری اربعین‏‌های زنجیره‏ای گرامی‏‌داشت شهدای ایران، مسلمین را به ظرفیت وحدت‏‌بخشی اربعین هم توجه می‏‌دهد، امام خمینی(ره) «اربعین» را یکی از روزهای تحکیم وحدت مسلمین جهان می‏‌دانند و می‏‌فرمایند: «ما از دست امریکا نباید خیلى گله کنیم … لکن از کشورهاى اسلامى و از حکومت‏هاى اسلامى باید شکوه کنیم و فریاد بزنیم. اسلام این قدر براى اجتماع و براى وحدت کلمه، هم تبلیغ کرده است و هم عمل کرده است؛ یعنى، روزهایى را پیش آورده است که با خود این روزها و انگیزه این روزها تحکیم وحدت مى‏‌شود مثل عاشورا و اربعین‏. (صحیفه امام، ج‏15، ص ۴۳۷ ـ ۴۳۸).

وحدت و افزایش قدرت به معنای جنگ طلبی نیست، چون اسلام، معتقد به جنگ‏های پیش‌دستانه نیست، سخنگوی اسلام ناب محمدی امام خمینی(ره) می‏فرمایند «ما براى جنگ پیشقدم نیستیم(صحیفه امام، ج‏13، ص ۳۳۱). اما وقتی جنگ از سوی یزیدیان زمان، تحمیل شد، بر خلاف نظر اکثریت که معمولاً جنگ را چیز بدی می‏‌دانند، امام خمینی(ره) مسلمین را به ابعاد مثبت مبارزه، جهاد و در نظر گرفتن رضای الهی توجه ‏دادند و ‏فرمودند: «ان شاء اللَّه، مسلمین هم توجه مى‏‌کنند به آن. یکى اینکه مردم از جنگ خسته نشوند(صحیفه امام، ج‏13، ص ۳۳۱).
در هر صورت، جنگ از یک جهت خیلى خوب است و آن این است که شجاعتى را که در باطن انسان است بروز مى‏‌دهد و براى انسان تحرک حاصل مى‏‌شود. انسان از آن خمودى بیرون مى‏‌آید. … فرق ما بین ما و آنها این است که ما انگیزه‏مان اسلام است(صحیفه امام، ج‏13، ص ۲۵۰).

به این ترتیب امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به خوبی از برکات و ظرفیت اسلام، که ذاتاً دینی سیاسی است، و از جمله آیین سیاسی اربعین در راستای مبارزه با ظلم و ستم و اسلام آمریکایی در سه عرصه ملی، منطقه‏‌ای و بین المللی بهره برده و می‏‌برند. ایشان به خوبی مردم را با ظرفیت‏‌های اسلام ناب محمدی و از جمله ظرفیت‏‌های نهضت حسینی و اربعین، آگاه کرده و تلاش دارند که مسلمین و مستضعفین به صورت منسجم و متحد در برابر یزیدیان و مستکبران زمان قرار بگیرند و نهراسند، تا کارکرد ظلم‏‌ستیزانه اربعین را که یکی از اهداف قیام اباعبدالله الحسین بود و گوشه‏‌ای از آن در ایران ظاهر شد، در دنیا و به ویژه در قدس شریف، جلوه‏‌گر سازند.

انتهای پیام/