| امروز پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳ |
سرخط خبرها:

محمدعلی اسدی‌نسب:


نادیده گرفتن آموزه‌های وحیانی در علوم انسانی ممکن نیست

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: آموزه‌های دینی با مسائل علوم انسانی و مبانی آن‌ها در ارتباط است و نمی‌شود در علوم انسانی، آموزه‌های وحیانی را نادیده گرفت.

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی اسدی‌نسب، عضو هیئت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در اولین نشست تخصصی با موضوع «ضرورت اسلامی‌سازی علوم انسانی از منظر قرآن» در راستای برگزاری همایش ملی المیزان و علوم انسانی، در سخنانی گفت: برای علوم انسانی اسلامی تعاریف مختلفی ذکر شده است.

وی افزود: با عنایت به هدف و قلمرو این نوشته و اینکه شامل علوم انسانی اصطلاحی از قبیل: اقتصاد، مدیریت، حقوق، سیاست و … است، شاید بهترین تعریف علوم انسانی اسلامی به نحو پیشینی (تعریف علوم انسانی مطلوب) از این قرار باشد: «گزاره‌هایی نظام‌مند، توصیفی و توصیه‌ای برخاسته از منابع چهارگانه معرفتی اسلام، مرتبط با ماهیت فرافیزیکی انسان و چگونگی، علل و پیامد‌های صفات روحی و فعالیت‌های ارادی او، اعم از ذهنی و رفتاری در سطح فردی و اجتماعی به منظور شناخت، پیش‌بینی و هدایت و مدیریت انسان و جامعه بشری به سوی کمال حقیقی».

اسدی‌نسب در ادامه بیان کرد: لازمه تعریف فوق آن است که آن دسته از علومی که در آن‌ها افزون بر تجربیات اطمینان‌بخش بشری، مبانی و گزاره‌های اسلامی لحاظ شده و بر اساس آن‌ها قوام یافته باشد، می‏‌تواند به علوم انسانی اسلامی نام‌گذاری گردد؛ پس هر یک از علوم انسانی باید از نظر مبانی، اهداف، روش و مسایل، با خواسته‌های خداوند که از قرآن، با فرایند اجتهاد موسع – که فقط دنبال کشف احکام خمسه نیست، بلکه در صدد تولید علم دینی و نظام‌های اسلامی و در نتیجه ارائه تمدن نوین اسلامی است – ممزوج و تهذیب و تکمیل گردد تا بتوان به آن علم انسانی اسلامی گفت.

وی تصریح کرد: مدعای این سخنان ضرورت قرآنی علوم انسانی اسلامی از منظر علامه است و در مقابل این ضرورت، نظریه‌هایی قرار دارد که دخالت آموزه‌های وحیانی را در علوم انسانی ضروری نمی‌داند و اصرار دارد علوم انسانی که متکفل زندگی بهتر در دنیاست، بر اساس منافع و مصالح دنیوی به روش تجربی، آماری و بدون استعانت از دین تأسیس شود؛ بنابراین هر کلامی از علامه که با نظریه فوق مخالف باشد، در واقع دلیل یا زمینه‌ای برای اثبات ضرورت دخالت ‏دادن آموزه‌های دینی در علوم انسانی خواهد بود. سیر اثبات ضرورت اسلامی‏‌سازی علوم انسانی در نگاه علامه طباطبایی که در این مقاله به آن پرداخته شده است.

عضو هیئت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه گفت: برایند مقاله بنده این است که از منظر علامه طباطبایی آموزه‌های اسلامی شئون حیات فردی و اجتماعی بشر را فراگرفته است و هر امری که در سعادت و شقاوت آدمی مؤثر بوده است در قرآن به آن اشاره شده است و این، همان جامعیت قرآن در رسیدن به هدفش است. لازمه این سخن علامه آن است که آموزه‌های دینی با مسائل علوم انسانی و مبانی آن‌ها در ارتباط است و نمی‌شود در علوم انسانی، آموزه‌های وحیانی را نادیده گرفت.

اسدی‌نسب اضافه کرد: اهداف قرآن و آموزه‌های دین اسلام با اهداف علوم انسانی نیز ارتباط دارد؛ چراکه هدف دین تنها اصلاح حیات پس از مرگ نیست و اسلام، نحوه زندگی در آن را مؤثر در آخرت و مقدمه آبادانی آن می‌داند و نمی‌توان میان دنیا و آخرت دیوار کشید و دنیا و علوم مربوط به آن را در اختیار جریان‌های سکولار نهاد؛ چنان‏ که تعریفی که برای دین می‌کنند نیز بیانگر ضرورت علوم انسانی اسلامی است؛ نیز از منظر علامه علوم انسانی با علوم وحیانی در سه عرصه باید حضور داشته باشد؛ یکی در مبانی اعتقادی و دیگری در توصیف و تبیین واقعیت‌های خارجی و سوم در کردار و رفتار آدمیان.

وی در انتهای سخنانش گفت: از نظر علامه علوم وحیانی در این عرصه‌ها نیز ترجیحاتی بر علوم انسانی دارد و در مواردی نیز مکمل آن‌ها شمرده می‌شود؛ زیرا آموزه‏‌های وحیانی برخاسته از علم الهی بوده و بدون هوا و هوس است؛ نیز علوم انسانی وحیانی از منظر معرفتی و کاربست آن نسبت به علوم انسانی سکولار ترجیحاتی دارد که موجب ضرورت آن می‏‌گردد. از سوی دیگر هیچ یک از ادله ادعایی منکران ضرورت این علم نتوانسته‎اند عدم ضرورت را اثبات کنند و با عنایت به رابطه قرآن و علم می‌توان به‏ سهولت به آن‌ها پاسخ داد.

انتهای پیام/

کد خبر : 77833
تاريخ ثبت خبر : 18 مهر 1397
ساعت بارگزاری خبر : 16:04
برچسب‌ها:, ,

دیدگاه شما

( الزامي ) (الزامي)