بررسی و نقد نقش تفسیر علمی در احیاء و شکوفایی تمدن نوین اسلامی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد «بررسی و نقد نقش تفسیر علمی در احیاء و شکوفایی تمدن نوین اسلامی» توسط رضا رفیعی نگاشته شده است.

داود معماری، استاد راهنما و هادی فنایی نعمت سرا، استاد مشاور این رساله در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، بودند.

چکیده:

قرآن کریم، کتاب هدایت و سعادت است، اگربه مسائل علمی اشاره می کند و پرده ازبرخی ازاسرار وشگفتی های آفرینش برمی دارد، باید در راستای سعادت و هدایت تبیین و ارزیابی شود.

گرچه پرداختن به مباحث علمی قرآن سابقه‌ای دیرینه دارد ولی از وقتی که مسلمانان در تمدن سازی، دچار انحطاط و عقب‌ماندگی شدند و پیشرفت‌های حیرت‌آور تمدن غرب را در سایه حشمت و جلال علوم تجربی دیدند، نیت دفاع از حریم مقدس قرآن، برخی از اندیشمندان و مفسران را بر آن داشت که رویکرد علمی به تفسیر، هم این کتاب الهی را از بزرگترین اتهام دوران خود یعنی «غیر علمی بودن»، مصون می سازد و هم باعث رفع تباین و تعارض علم و دین می شود و با ایجاد شوری عالمانه در جوامع اسلامی، موانع تحقق تمدن نوین اسلامی را نیز برطرف می سازد.

این رویکرد اضطراری و منفعلانه، غالبا تطبیق قرآن بر فرضیات، تئوری‌ها و نظریات ثابت نشده علمی ونیز استخراج همه علوم از قرآن را به جامعه القاء می‌کرد، که خود از لغزش‌گاه‌های تفسیرعلمی محسوب می‌شود.

آنچه مهم و صحیح به نظر می‌رسد، استفاده از دستاورد‌های قطعی و مسلّم علوم تجربی در فهم صحیح آیات قرآن کریم برای معرفت و هدایت انسان و نیل به سعادت ابدی و هماهنگ دانستن آیات تکوینی و تشریعی الهی در نظام خلقت است، که این امر البته تنها در رویکرد ضرورت محور و فعال به تفسیر علمی حاصل خواهد شد.

 تفسیر علمی مطلوب و آرمانی، تنها با همکاریِ گروهیِ متخصصان خداباور وآشنا با منطق وحی ونیز زبان علوم تجربی سامان می‌یابد و کارساز می‌شود وگرنه تفسیر علمی منفعلانه توسط مفسران نا آشنا با ظرائف علوم تجربی و دانشمندان علوم طبیعی بیگانه از دقائق معارف الهی، نه بازار فرهنگ معنوی و اخروی قرآن را رونق خواهد داد و نه در جنبه‌های مادی و دنیوی، تمدنی کارآمد را درپی خواهد داشت. تفسیر علمی مطلوب، علاوه بر افزودن ایمان مومنان به حکمت و قدرت آفریننده هستی و یقین بر حقانیت و وحیانیت قرآن کریم، جامعه اسلامی را در کنار آموزش‌های اخلاقی و معنوی با فرهنگ علم آموزی و دانش اندوزی و اندیشه‌ورزی‌های عالمانه بیشتر آشنا و مانوس خواهد نمود، امری که سرانجامش چیزی جز تمدن آرمانی انبیاء و اولیاء (ع) نخواهد بود.

علاقه‌مندان می‌توانند قسمتی از این رساله را از اینجا ملاحظه کنند.

انتهای پیام/