امام رضا(ع)؛ الگوی گفت‌وگوی اخلاقی ادیان و مذاهب در دنیای امروز

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسینعلی رحمتی، استاد فلسفه و اخلاق حوزه و دانشگاه گفت: تعامل و گفت‌وگوی رهبران و پیروان ادیان و حتی مذاهب گرچه امری بی سابقه نیست ولی امروزه به دلایلی چون انجام کارهای غیراخلاقی و غیرعقلانی به نام دین و مذهب در نقاط مختلف دنیا، و تشدید هجمه‌ها علیه دین و دین داری از سوی دیگر، ضرورتی دوچندان یافته است.

وی افزود: این گفت‌وگوها می‌تواند تا اندازه زیادی موجب کاهش سوءاستفاده یا سوءبرداشت از دین، کاهش نزاع‌های بی حاصل، رفع کدورت از چهره دین، و کاهش درد و رنج انسان‌ها شود. گفت‌وگو و تعامل ادیان و مذاهب، هم فعلی اخلاقی است هم بایستی با مراعات اخلاق گفت‌وگو و در یک فضای گفتمانی مبتنی بر عناصر مشترک و همگن انجام شود.

وی با اشاره به اینکه چهره بارز امام رضا(ع) در مناظره با دیگران  ما را ملزم می‌کند که با بررسی سیره ایشان در مناظره و گفت‌وگو با دیگران، درس‌های لازم را در این زمینه فراگیریم و به کار ببریم، تصریح کرد: با بهره گیری از سیره امام رضا(ع) در مناظره و گفت‌وگو می‌توان یک مدل (پارادایم) اخلاقی برای گفت وگوهای بین ادیانی و درون ادیانی طراحی کرد.

رحمتی تصریح کرد: اخلاق رضوی چون در درون گفتمان دینی جای می‌گیرد طبیعتا بهتر می‌تواند در خدمت گفت‌وگو و تعامل ادیان الاهی قرار گیرد چرا که عناصر مشترک فراوانی بین اعضای مختلف این گفتمان هست؛ عناصری چون اعتقاد به وجود خداوند، احترام به کتب آسمانی و پیامبران الاهی، مبارزه با مادیت، و تاکید بر معنویت گرایی و لزوم و امکان زیست دینی در دنیای جدید.

وی با تأکید بر اینکه مناظرات آن حضرت از نظر تنوع دینی و مذهبی مخاطبان، و موضوعات و مباحث مطرح شده دایره ای وسیع را در بر می‌گیرد، گفت: ایشان با فقها و متکلمان، ادیبان و چهره‌های سیاسی اعم از مسیحی، یهودی، مسلمان و حتی افراد بی دین احتجاج و مناظره داشته است. موضوعات بررسی شده نیز گستره ای وسیع از مسئله توحید و نبوت گرفته تا اوصاف امام، نقد دیدگاه‌های مخالفان اسلام، مسئله روح، و معاد را در بر می‌گیرد.

وی بیان کرد: این برخورد امام نشان دهنده آن است که بایستی تنوع و تفاوت دیدگاه‌ها را به عنوان یک «واقعیت» بپذیریم (هرچند با آن مخالف باشیم)، و بدون واهمه از طرح آنها در جامعه، با بهره گیری از گفت‌وگوهای علمی و منطقی به نقد و بررسی آنها بپردازیم.

دکتر محمدعلی فتح اللهی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز طی سخنان کوتاهی گفت: ترجمه سیاسی عزاداریهای سالار شهیدان، عبارت از طلب حکومت دینی و تشکیل نظام ولایی است. اینکه پایان دو ماه عزاداری ماههای محرم و صفر با توجه و عرض ارادت به ساحت قدس رضوی صورت می گیرد؛ گویای این حقیقت مهم است که این پایان باید با شروع کار سیاسی و حرکت بیشتر برای تحقق اقتدار اسلامی توأم باشد.

وی افزود: اگر اربعین حسینی، مصیبت عاشورا را با زندگی عادی انسانها پیوند می دهد؛ توجه و معرفت به جایگاه امام رضا علیه السلام باعث می گردد که دستاوردهای عزاداری حسینی تبدیل به قدرت سیاسی جامعه اسلامی گردد.

فتح اللهی تصریح کرد: این قدرت نظام سیاسی اسلامی است که مآلاً به تشکیل دولت اسلامی و همچنین نظام بین الملل اسلامی منجر می گردد. نظام مدیریّت مردمی و انسجام بین الملل اسلامی که در راهپیمایی اربعین حسینی نمایان شد، باید با پرچمداری آستان قدس رضوی، تعیّن سیاسی پیدا نماید و نهادینه شود.

دکتر مصطفی دلشاد تهرانی هم طی سخنانی گفت: در منابع روایی از جمله کافی و عیون اخبارالرضا گزارش‌هایی درباره اخلاق امام رضا (ع) وجود دارد که بسیار آموزنده است.

وی افزود: از جمله گزارش شده که آن حضرت هرگز در سخن‌گفتن با کسی درشتی نمی کرد، هرگز سخن کسی را پیش از به پایان‌بردن قطع نمی‌نمود، هرگز درخواست کسی را که قادر به انجام‌دادن آن بود، رد نمی کرد، هرگز پاهای خود را پیش همنشین‌اش دراز نمی‌کرد، هرگز درباره کسی زشت نمی‌گفت، چون سفرهٔ غذا پهن می‌شد، با همه خدمتگزاران خودش بر سر یک سفره می‌نشست.

این محقق تصریح کرد: روایت شده که شخصی به آن حضرت گفت به خدا سوگند در روی زمین از جهت نسب کسی از شما بالاتر و برتر نیست. امام (ع) گفت: #تقوا  به آن‌ها برتری داد و فرمانبرداری خدا آن‌ها را به آن مقام و پایه رساند.

وی اظهارداشت: گزارش شده که شخص دیگری به آن حضرت گفت: به خدا سوگند شما بهترین مردمانید. امام (ع) گفت: ای فلان سوگند مخور. بهتر از من کسی است که برای خدا فرمانبردارتر و از نافرمانی خدا دورتر و پروادارتر باشد. به خدا سوگند این آیه نسخ نشده. سپس آیه ۱۳ سوره حجرات را تلاوت کرد که: «یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی‏ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ»

دلشاد تهرانی بیان کرد: گزارش شده که یاسر خادم نقل کرده که روزی خدمتگزاران حضرت مشغول خوردن میوه بودند و برخی از آن‌ها میوه را به تمامی نمی‌خوردند و آن را نیمه‌خورده دور می‌انداختند. حضرت به آن‌ها فرمود: سبحان الله. اگر شما از آن بی‌نیازید، هستند کسانی که به آن نیازمندند. میوه‌ها را به آن‌ها بخورانید. توجه به همین ظرائف رفتاری و اخلاقی راهگشاست و نباید از کنار چنین ظرائف اخلاقی، به راحتی گذشت.

انتهای پیام/