ادب و وفا با عباس(ع)معنا می‌شود/«فضیلت»جز تو را به پدری نپذیرفت

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه، امروز اول اردیبهشت ماه برابر با چهارم شعبان، سالروز ولادت پرچم دار بزرگ کربلا، حضرت عباس بن علی(ع) است. عباس در سال ۲۶ هجری قمری در مدینه، دیده به جهان گشود. وی در دامان امیرالمؤمنین علی(ع) و مادر گرامی اش به گونه ای پرورش یافت که به مظهر غیرت، ایثار و شجاعت، بدل گشت. عباس بن علی(ع) در طول حیات خویش از محضر پدر و برادرانش، بیشترین بهره را برد و جامع فضایل نیکو گردید. آن بزرگوار آن چه را از محضر آن سه امام معصوم آموخته بود، در کربلا آشکار ساخت و حماسه ساز نام آور عاشورای حسینی شد.

او در دوران کودکی از دانش و زهد و تقوا و ایثار و عبادت و شجاعت پدر ـ که آیت بی همتای همه کمال بشری است ـ الهام می گیرد و می کوشد خود را آن گونه بپروراند که ایده آل و مطلوب پدری بزرگوار چون علی است.
پرچم دار کربلا و پاسدار حرم اهل بیت(ع)، حضرت عباس ویژگی ها و فضایل فراوانی دارد که القاب و کنیه های آن حضرت، نشان گر برخی از آنهاست. ماه بنی هاشم، از جمال او حکایت دارد. سقای کربلا، از فداکاری عباس در رساندن آب به اهل بیت حکایت می کند. قهرمان علقمه و پرچم دار کربلا، شجاعتش را بازگو می کند. پاسدار حرم، گواه جانبازی او در راه اهل بیت است. باب الحوائج، شکوه او را نزد خداوند، نشان می دهد و سرانجام، عبد صالح، از عظمت معنوی عباس بن علی حکایت دارد.

عباس(ع) در کلام امام سجاد(ع)

بزرگی و عظمت مقام عباس به گونه ای است که امامان معصوم در موارد متعدد بر فداکاری ها، جانبازی ها و عظمت شخصیت آن بزرگوار تأکید فرموده اند. امام سجاد که خود در کربلا حضور داشت و شاهد فداکاری‌های عمویش بود، درباره حضرت عباس می فرماید: خداوند، عمویم عباس را رحمت کند که با ایثار و جانبازی، در راه برادرش جانبازی کرد تا آن که دستهایش قطع شد و خداوند به جای آن، دو بال به او داد که با آنها به همراه فرشتگان در بهشت پرواز کند، همان گونه که برای جعفربن ابوطالب قرار داده شد. عباس را در پیشگاه خداوند منزلتی است که در روز قیامت، همه شهدا به آن غبطه می خورند.

عباس(ع) در کلام امام صادق(ع)

امام صادق(ع)، حضرت ابوالفضل العباس را به عنوان کسی معرفی می کند که از ایمان استوار و بینش نافذ برخوردار بوده و در راه امام بزرگوارش به جهاد برخاسته است. ایشان می فرماید: عمویم، عباس، بصیرتی نافذ و ایمانی محکم داشت. او به همراه برادرش حسین جهاد کرد و به افتخار شهادت رسید. آن حضرت هم چنین درباره اخلاص و ارزش جهاد حضرت عباس می فرماید: شهادت می دهم و خدا را شاهد می گیرم که تو در راه جنگجویان بدر و مجاهدان راه خدا گام نهادی و در جهاد با دشمنان خدا، اخلاص ورزیدی و در نصرت اولیای خدا، خلوص نشان دادی و از دوستانش دفاع کردی … شهادت می دهم که تو هر چه در توان داشتی، انجام دادی.

حضرت ابوالفضل سواری خوش سیما و تنومندی است که در زیبارویی، ماه بنی هاشم خوانده می شد و در تنومندی به گونه ای بود که چون بر قوی هیکل ترین اسبان می نشست، پاهایش بر زمین کشیده می شد. در قدرت و رزم آوری چونان شیر خشمگین بر لشکر کفر و الحاد می تاخت؛ به قدری تار و مارشان کرده بود که دیدن او، دل دشمن را به لرزه می انداخت. گروه گروه افراد با چهره هایی وحشت زده از پیش او می گریختند و دلاوران لشکر آن گروه نامسلمان، به تیغ شمشیرش، رو به جانب دوزخ می نهادند.

عباس به برکت ایثار و فداکاری بی مانندش، قبله دل هاست. حرم ملکوتی اش، آرام بخش دل عاشقان است. مردم درمانده ای که از همه جا ناامید شده اند، به بارگاه او که تجلی گاه رحمت الهی است، روی می آورند و شاد و خوشحال بر می گردند. بسیاری از عرفا که بعد از سالها مراقبه و مبارزه با نفس راهی برای آنها گشوده نشد در حرم حضرت عباس(ع) گره ها گشوده و راه بر آنها باز شد.

شعری از سید راضی قزوینی درباره علم دار کربلا

ای ابوالفضل! ای بنیان گذار فضیلت و ایستادگی و خویشتن داری! فضیلت، جز تو را به پدری نپذیرفت. کوشیدی و به اوج عظمت و بزرگی دست یافتی، اما هر کوشنده ای به خواسته اش دست پیدا نمی کند. با عزت و سرافرازی و همت بلند از پذیرش ستم، سر باز زدی و پیکان نیزه ها را مرکب خود کردی.

شعری از ژولیده نیشابوری:

چشم ها از هیبت چشمم، به پیچ و تاب بود        
محو چشمم، چشم ها و چشم من بر آب بود
من سراپا چشم و چشمم جانب ارباب بود

ازری از زبان امام حسین(ع) بر بالین برادر سروده است:

الیوم نامت أعین بک لم تنم/ و تسهدت اخری فعز منامها: امروز خوابید چشمهائی که از ترس تو نمی خوابید و چشمهای دیگری بیدار ماند و خواب برای آنها دشوار گشت.

در زیارات و کلماتی که از ائمه راجع به اباالفضل العباس رسیده است، روی دو جمله تأکید شده است: یکی بصیرت، یکی وفا. عباس از سرچشمه جوشان علوم پدرش علی علیه السلام بهره ها برده بود. محدث نوری رحمه الله می نویسد: روزی امیرالمؤمنین، حضرت عباس و زینب را که کودک بودند، در دامن خود نشاند. در آن روزها عباس تازه زبان گشوده بود و جملاتی کوتاه را می توانست بر زبان براند. علی به او فرمود: عباس! بگو واحد(یک) کودک شیرین زبان علی به تقلید از پدر گفت: واحد. آنگاه علی علیه السلام از او خواست بگوید: دو، ولی عباس ساکت شد و چیزی نگفت. وقتی علت را پرسید، فرمود: پدر! شرم دارم با زبانی که خدا را به یگانگی خوانده ام، دو بگویم. امیرمؤمنان پیشانی عباس را بوسید و از این رویداد بی اندازه شادمان گشت.

از رجزهایی که حضرت برای دشمن خوانده می توان شخصیت و اهداف ایشان را بهتر شناخت:
والله اِن قَطعتم یَمینی
انی احامی ابداً عَن دینی
و عَن امام صادق الیقینی
نَجْلِ النبی الطاهر الامین
نبی صدق جائنا بالدینی
مُصَّدقاً بالواحد الامین
اگر دست راستم را قطع کردید تا ابد از دینم و امام باورمندم به آخرت حمایت می کنم که فرزند پیامبر پاک و امین است، پیامبر راستگویی که دین الهی را آورد که گواهی دهنده به یکتایی خداست.

در این حال حکیم بن طفیل از پشت درخت خرما بیرون آمد و دست چپ حضرت را نیز جدا کرد، حضرت مشک را به دندان گرفت و این اشعار را خواند:
یا نفس لا تَخشی مِن الکفار
و اَبشِری بِرحمَه الجَبار
مَع النَّبی السید المختار
مَع جمله السّادات و الاطهار
قَد قَطعوا بِبَغیِهِم یَساری
فَاَصلهم یا رب حَرَّ النار
که ای نفس! از کفار نترس مژده بر تو باد رحمت خدای جبار و از بودن با پیامبر برگزیده الهی و جمله سادات و پاکان. دشمنان ستمگرانه دست چپم را هم قطع کردند پروردگار من، آنها را در آتش سوزان جای ده.

همسر حضرت قمر بنی‌هاشم(ع) لبابه (معروف به ام‌فضل)، دختر عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب بود و مادر لبابه، ام‌حکیم است. پدر لبابه که به ابن‌عباس معروف است، از بزرگ‌ترین راویان خبر و مفسرین مشهور عالم اسلام است و عبدالمطلب نیز جد پیامبر اکرم (ص) است که شرف اشراف قریش بود. امام حسن (ع) وظیفه پدر را درباره برادرش عباس (ع) به عهده گرفت و بین سال‌های ۴۰ تا ۴۵ هجری جشن ازدواج عباس(ع) را با لبابه برگزار کرد.
برخی برای حضرت عباس دو فرزند به نام‌های عُبیدالله و فضل ذکر کرده‌اند (علوی (عمری)، اَلْمُجدی فی انساب الطالبیین، ص ۴۳۶) و برخی به دو فرزند به نام‌های عبیدالله و حسن اشاره کرده‌اند (ابن قتیبه دینوری، المعارف، ص ۱۲۷). ابن شهر آشوب از فرزند دیگری به نام محمد نام می‌برد که در کربلا به شهادت رسیده است. (مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص ۱۲۲).
بعضی متأخران چهار پسر به نام‌های عبیدالله، فضل، حسن و قاسم و دو دختر برای عباس برشمرده‌اند. (مقرّم، العباس، ص ۳۵۰) و برخی به این چهار نفر، پسر دیگری به نام عبدالله نیز افزوده و گفته‌اند که وی نیز در کربلا به شهادت رسیده است. (سیدمحسن امین، اعیان الشیعه، ج۱، ص ۶۱۰)

آنچه که مسلم و قطعی است و همه مورخین آن را نقل کرده و قبول دارند، این است که نسل حضرت عباس(ع) از طریق عبیدالله ادامه یافته است، «فضل» که به خاطر او پدرش عباس را «ابوالفضل» می‌نامند، مردی فصیح، زبان‌آور، قوی‌الایمان، و بسیار شجاع بود. او پیش از برادرش عبیدالله، فوت کرد. عبیدالله فرزند دیگر حضرت عباس که فرزندان حضرت نسبشان به او می‌رسد، کنیه‌اش ابومحمد بود. ابومحمد شخصیتی باکمال، سخی، شجاع و بامروت به حساب می‌آمد که در سن ۵۵ سالگی درگذشت. او فرزندان بسیاری داشت که همگی از دانشمندان بزرگ شیعه و مرجع قضاوت مسلمین بودند و برخی از آنان در «بزرعه»، «مصر»، «طبریه»، «قم»، «شیراز» و … ریاست و پیشوایی یافتند.

حضرت عباس(ع) را در چند کلمه کوتاه این چنین می توان ستود:

ـ همو که واژه فتوت و مروت را معنا کرد و قاموس فدا و وفا را جانی دوباره بخشید.

ـ همو که با پرچمداری و وفاداری خود در کربلا غبار غم و تنهایی را از دل سالار شهیدان(ع) زدود.

ـ همو که با رد امان نامه دستگاه ستم، نشان داد که برترین و ماناترین امان در سایه سار توحید و ولایت معنا می یابد.

ـ همو که با پیشگامی در حمایت و جان نثاری در محضر امام خود در شب عاشورا، اوج عشق و دلدادگی خود به اسلام را آشکار ساخت.

ـ همو که در سی و سه سالگی مدال «بنفسی انت؛ جانم فدای تو» را از سالار شهیدان(ع) دریافت کرد.

ـ همو که قلت سپاه حق و جدا شدن یکان یکان اعضای بدنش ذره ای از یقین او به درستی راهش نکاست.

ـ همو که به تعبیر امام صادق در بهشت مقام و منزلتی دارد که شهیدان به آن غبطه می خورند.

ـ همو که از زبان اهل بیت(ع) به عبد صالح و مطیع خدا و رسول متصف شد.

ـ همو که زیارت کربلا بدون زیارت او و ابراز ادب و خاک ساری در ساحت او کامل نمی شود.

انتهای پیام/